Η καθολική προσήλωση της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας και κοινωνίας στην αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης αλλάζει τις προτεραιότητες που επί δεκαετίες κυριαρχούσαν στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Η σταθερή θέση της Ουάσιγκτον υπέρ της έγκαιρης και συνολικής αντιμετώπισης του ζητήματος του ελληνικού χρέους, που έχει εκφραστεί με επανειλημμένες παρεμβάσεις του προέδρου Ομπάμα προς τους Ευρωπαίους ηγέτες, οδηγεί στην οικοδόμηση μιας νέας σχέσης ανάμεσα στις δύο χώρες, το πλαίσιο της οποίας αναδείχθηκε με σαφήνεια κατά την επίσκεψη της Χίλαρι Κλίντον στην Αθήνα πριν από λίγες ημέρες.
Η σημασία που αποδίδεται στην οικονομία επιβεβαιώθηκε και από τη συνάντηση της επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας με τον Ευάγγελο Βενιζέλο, ο οποίος σήμερα μεταβαίνει στην Ουάσιγκτον, όπου θα συναντηθεί με τον Αμερικανό ομόλογό του, Τίμοθι Γκάιτνερ, στελέχη του Κογκρέσου και πιθανόν την κ. Κλίντον, ενώ θα δει τη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ και τον επικεφαλής του IIF Τσαρλς Νταλάρα. Ταυτόχρονα, δρομολογείται συνάντηση του κ. Παπανδρέου με τον πρόεδρο Ομπάμα, στην Ουάσιγκτον ή τη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Μια απλή σύγκριση με την προηγούμενη επίσημη επίσκεψη της Χίλαρι Κλίντον στην Αθήνα, τον Νοέμβριο του ’99, όταν είχε συνοδεύσει τον Μπιλ Κλίντον ως Πρώτη Κυρία, αρκεί. Τότε η αμερικανική προεδρική αποστολή είχε γίνει δεκτή με διαδηλώσεις, φωτιές και δακρυγόνα, ενώ στο επίσημο δείπνο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κωστής Στεφανόπουλος, επέκρινε δημόσια την αμερικανική στάση στα μείζονα θέματα που απασχολούν την Ελλάδα. Στον απόηχο της κρίσης των Ιμίων, όπου η ελληνική κοινή γνώμη επέρριπτε ευθύνες στην Ουάσιγκτον και δεν είχε συγχωρέσει το «ευχαριστώ» του Κώστα Σημίτη προς τις ΗΠΑ, αλλά και λίγους μόλις μήνες μετά την υπόθεση Οτσαλάν και τον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας, το κλίμα ήταν βεβαρημένο.
Δώδεκα χρόνια αργότερα -και αφού οι σχέσεις πέρασαν τους σκόπελους του πολέμου κατά του Ιράκ, των πιέσεων για την ασφαλή διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων, και τη στήριξη του Τζορτζ Μπους στα Σκόπια-, ο Κάρολος Παπούλιας ευχαρίστησε δημόσια την κ. Κλίντον για τη σθεναρή στήριξη που παράσχει η κυβέρνηση Ομπάμα στην Ελλάδα «σε αυτές τις δύσκολες ώρες», ενώ η εικόνα της υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ μπροστά από την Ακρόπολη να δηλώνει ότι «το έθνος που έχτισε τον Παρθενώνα, που εφηύρε τη Δημοκρατία και που ενέπνευσε ολόκληρο τον κόσμο, μπορεί να αντιμετωπίσει κάθε δυσκολία» έκανε τον γύρο του κόσμου και εξισορρόπησε, ώς ένα βαθμό, τις αρνητικές εικόνες που για μήνες μεταδίδονται από την Ελλάδα.
Ενδιαφέρον για την ενέργεια
Η κ. Κλίντον εξήρε την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης Παπανδρέου να αντιμετωπίσει την κρίση, επέκρινε τις καθυστερήσεις της Ε.Ε., επισήμανε την ανάγκη για άμεση και συνολική λύση που βοηθά την Ελλάδα αλλά διασφαλίζει επίσης τη σταθερότητα της Ε.Ε., και επανέλαβε τη δέσμευση της κυβέρνησης Ομπάμα, παρά τις αντιδράσεις των Ρεπουμπλικανών, υπέρ της παροχής και νέας χρηματοδότησης από το ΔΝΤ του οποίου οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος.
Ταυτόχρονα, συζήτησε την προοπτική αμερικανικών επενδύσεων στην Ελλάδα, κυρίως στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενώ εξέφρασε επίσης το ενδιαφέρον της Ουάσιγκτον και αμερικανικών εταιρειών για την εκμετάλλευση κοιτασμάτων αερίου στα ανοιχτά του Ισραήλ και της Κύπρου, και μίλησε για ανάδειξη της Ελλάδας σε κόμβο μεταφοράς ενέργειας προς τις ευρωπαϊκές αγορές. Στο πλαίσιο αυτό, αρμόδιες πηγές τονίζουν ότι η σύσφιγξη των ελληνοϊσραηλινών σχέσεων τον τελευταίο χρόνο ανοίγει προοπτικές για μια ουσιαστική, και όχι απλώς φραστική, στρατηγική συνεργασία Αθήνας – Ουάσιγκτον.
Κυπριακό και ελληνοτουρκικά
Η κρισιμότητα της οικονομικής κατάστασης επισκίασε τα διπλωματικά ζητήματα, όπου η Ουάσιγκτον θεωρεί ότι το επόμενο δεκάμηνο πιέζει για λύση στο Κυπριακό καθώς η Αγκυρα και άλλοι διεθνείς παράγοντες αντιτίθενται στην ανάληψη της προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης από την Κύπρο με τη σημερινή της μορφή ως διαιρεμένης χώρας. Ετσι, η προσοχή στρέφεται στην επόμενη τριμερή συνάντηση Μπαν Κι Μουν – Δημήτρη Χριστόφια – Ντερβίς Ερογλου, τον Οκτώβριο, στη Νέα Υόρκη και διαφαίνεται πλέον η πιθανότητα σύγκλισης διεθνούς διάσκεψης.
Η κ. Χίλαρι Κλίντον εμφανίστηκε ικανοποιημένη από τη βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, που ελπίζεται ότι δύναται να καταλήξει σε πλήρη ομαλοποίηση.
Στο ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων, διαπίστωσε ότι η ΠΓΔΜ δεν πρόκειται να ενταχθεί στους ευρωατλαντικούς θεσμούς εάν δεν υπάρξει λύση που να ικανοποιεί και την Αθήνα, καθώς ο κ. Γ. Παπανδρέου πιστώνεται μια αυξημένη κινητικότητα και διαλλακτικότητα και η κριτική στρέφεται στον κ. Γκρούεφσκι. Τέλος, εκτιμήθηκε η επιχειρησιακή συμβολή της Ελλάδας στη Λιβύη, όπως και η στάση της έναντι του νέου στολίσκου προς τη Λωρίδα της Γάζας.