Η κυβέρνηση Παπαδήμου ορκίστηκε, οι υπουργοί ανέλαβαν τα καθήκοντά τους, και οι υποχρεώσεις περισσότερο πιεστικές από ποτέ, περιμένουν να διευθετηθούν. Με πρώτη και σημαντικότερη, την εφαρμογή της νέας συμφωνίας για την εξυπηρέτηση του χρέους της χώρας. Συμφωνία η οποία παραλίγο να τεθεί στην κρίση του ελληνικού λαού μέσω δημοψηφίσματος. Αυτή λοιπόν θα αποτελέσει τη βασική προτεραιότητα του νέου πρωθυπουργού και της κυβέρνησης. Συνιστά κατά συνέπεια κρίσιμο σημείο για την κατανόηση της πολιτικής που θα εφαρμοστεί από «αύριο» η ανάλυσή της. Μια πρώτη προσέγγιση επιχειρείται παρακάτω με τη μορφή των ερωτήσεων – απαντήσεων:
1. Τι περιλαμβάνει το νέο πακέτο στήριξης;
Συνολικά τα δάνεια που θα λάβει η Ελλάδα θα ανέλθουν στα 130 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό κατανέμεται ως εξής: α) 30 δισ. ευρώ για να χρησιμοποιηθούν στο πλαίσιο του PSI+. Τα κεφάλαια αυτά θα αξιοποιηθούν για την αποπληρωμή μέρους των ελληνικών ομολόγων. Δηλαδή, μετά το «κούρεμα» κατά 50% της αξίας τους, μέρος από το εναπομείναν 50% θα πληρωθεί άμεσα (μάλλον το 15%) και το υπόλοιπο (35%) θα καλυφθεί με την έκδοση νέων ελληνικών ομολόγων. Το σενάριο αυτό είναι το επικρατέστερο, καθώς τα 30 δισ. ευρώ μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ως εγγυήσεις για τα νέα ομόλογα που θα εκδοθούν. Το τι θα γίνει εξαρτάται από το τι θα προτιμήσουν οι κάτοχοι των ελληνικών ομολόγων. β) 30 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. γ) 70 δισ. ευρώ για την κάλυψη των υποχρεώσεων του Δημοσίου σε τόκους, αλλά και άλλες δαπάνες του κράτους (π.χ. χρέη προς τρίτους).
2. Θα υπάρξει επιβάρυνση του δημοσίου χρέους από αυτά τα δάνεια;
Οπως και σε κάθε άλλο δανεισμό, το ποσό που θα αντλεί το Δημόσιο θα εγγράφεται στο χρέος.
3. Τι όφελος θα προκύψει από το «κούρεμα» των ομολόγων κατά 50%;
Η επίδραση θα είναι άμεση και θετική. Ωστόσο, ούτε το οικονομικό επιτελείο, ούτε η τρόικα έχουν δώσει επίσημες προβλέψεις για την ακριβή μείωση του δημοσίου χρέους και των τόκων αποπληρωμής του, καθώς εάν δεν ολοκληρωθεί το PSI+, δεν μπορεί να γίνει σαφής εκτίμηση. Από διάφορες, όμως, προβολές που έχουν κάνει ελληνικοί και ξένοι χρηματοπιστωτικοί οίκοι προκύπτει ότι το δημόσιο χρέος το 2012 θα διαμορφωθεί στα επίπεδα του 142% του ΑΕΠ, αντί προβλέψεων για 183% του ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρξει ένα όφελος της τάξης των 87 δισ. ευρώ σε απόλυτα μεγέθη για το δημόσιο χρέος, αφού θα υποχωρήσει στα 301 δισ. ευρώ έναντι 388 δισ. ευρώ.
4. Πόσο θα μειωθούν οι δανειακές ανάγκες της Ελλάδας το 2012 από την εφαρμογή των αποφάσεων της 27ης Οκτωβρίου;
Το όφελος που θα προκύψει εκτιμάται σε περίπου 36 – 37 δισ. ευρώ. Στο πλαίσιο του PSI+, οι λήξεις ομολόγων που υπάρχουν μέσα στο 2012 θα μετακυλιστούν για μία τριακονταετία και μετά. Δηλαδή, τα νέα ομόλογα που θα εκδοθούν για να αντικαταστήσουν τα υφιστάμενα, θα πρέπει να πληρωθούν έπειτα από τριάντα χρόνια. Οι λήξεις ομολόγων του επόμενου έτους ανέρχονται σε περίπου 31 δισ. ευρώ. Παράλληλα, θα υπάρξει ελάφρυνση και στους τόκους που θα πρέπει να πληρώσει η Ελλάδα του χρόνου. Υπολογίζεται ότι οι τόκοι που θα έπρεπε να καταβληθούν το 2012 θα έφταναν τα 18 δισ. ευρώ, ενώ σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις μετά το PSI+ θα διαμορφωθούν στα επίπεδα των 12-12,5 δισ. ευρώ. Να σημειωθεί, απλώς για να γίνουν συγκρίσεις, ότι φέτος η Ελλάδα θα πληρώσει σε τόκους 16,3 δισ. ευρώ.
5. Οι ελληνικές τράπεζες θα αντιμετωπίσουν προβλήματα;
Το πρόγραμμα έχει σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην υπάρξει πρόβλημα ρευστότητας ή κεφαλαίων στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Μάλιστα, τα 30 δισ. ευρώ που θα εισρεύσουν για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, θα εκταμιευθούν από την Ελλάδα πριν ξεκινήσει το PSI+, για να μη δημιουργηθεί κάποιο πρόβλημα. Από εκεί και πέρα, υπάρχει ακόμα μία συζήτηση για το εάν θα εκδοθούν κοινές ή προνομιούχες μετοχές από τις τράπεζες για να λάβουν αυτά τα 30 δισ. ευρώ. Το αρχικό σχέδιο προβλέπει την έκδοση κοινών μετοχών, που θα οδηγήσει στην κρατικοποίηση των ελληνικών τραπεζών.
6. Η πιθανή κρατικοποίηση των τραπεζών σημαίνει και ενσωμάτωση των χρεών τους στο δημόσιο χρέος;
Σύμφωνα με τους κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat) τα χρέη των τραπεζών που θα γίνουν κρατικές, δεν εγγράφονται στο χρέος της γενικής κυβέρνησης. Εφόσον οι τράπεζες θα συνεχίσουν να έχουν καταθέσεις και να δίνουν δάνεια, τότε δεν θα επιβαρυνθεί το δημόσιο χρέος.
7. Με τα Ταμεία τι θα γίνει;
Εκτιμάται ότι από την εφαρμογή του PSI+ τα ασφαλιστικά Ταμεία θα εγγράψουν απώλειες της τάξης των 9-12 δισ. ευρώ. Τα κεφάλαια αυτά θα πρέπει να αναπληρωθούν είτε από τον κρατικό προϋπολογισμό (400-600 εκατ. ευρώ ετησίως), είτε μέσω της διάθεσης στα Ταμεία κρατικών ακινήτων για να τα αξιοποιήσουν όπως θεωρούν καλύτερα.
8. Πώς θα εξασφαλιστεί η επιτυχία του ΡSΙ+;
Για να χαρακτηριστεί ως «επιτυχημένο», θα πρέπει να συμμετέχει το 100% των ιδιωτών. Η κυβέρνηση θα προωθήσει εκτός απροόπτου νομοθεσία με την οποία θα προβλέπεται ότι εφόσον συμφωνήσει στην αναδιάρθρωση του χρέους το 75% των επενδυτών, θα δεσμεύεται να συμμετέχει και τα υπόλοιπο 25%.