Σε τρεις άξονες θα βασιστεί η κυβέρνηση για να καταρτίσει τον κατάλογο των νέων μέτρων ύψους 11,6 δισ. ευρώ για τη διετία 2013-2014. Συντάξεις, κοινωνικά επιδόματα και μείωση του δημόσιου τομέα αποτελούν τις τρεις κατηγορίες στις οποίες αναμένεται να γίνουν δραστικές περικοπές, ώστε να δείξει η Ελλάδα ότι προτίθεται να εφαρμόσει το πρόγραμμα και να συνεχιστεί η χρηματοδότησή της.
Η τρόικα έχει ξεκαθαρίσει ότι τα νέα μέτρα θα πρέπει να είναι λίγα και υψηλής απόδοσης. Με αυτόν τον τρόπο θεωρεί ότι είναι πιο εύκολο να έρθει το αποτέλεσμα που θα προβλεφθεί, αλλά είναι και πιο απλός ο έλεγχος εφαρμογής των μέτρων. Δύο παράγοντες που δεν εξασφαλίζονται από τη λήψη πολλών μέτρων και σε ασαφείς τομείς όπως οι λειτουργικές δαπάνες του Δημοσίου. Αντιθέτως, αυτή η πρακτική θεωρείται ότι αυξάνει τον κίνδυνο μη εφαρμογής και μη απόδοσης των μέτρων που λαμβάνονται.
Από την άλλη πλευρά, το οικονομικό επιτελείο έστειλε τις τελευταίες ημέρες ξεκάθαρο μήνυμα στα επιτελεία των υπόλοιπων υπουργείων. «Κάντε προτάσεις για περικοπές, γιατί διαφορετικά θα γίνουν οριζόντιες μειώσεις από το υπουργείο Οικονομικών». Και δίνοντας το στίγμα, «έκοψε» τα οικογενειακά επιδόματα σε 4 κορυφαία στελέχη της ΔΕΗ.
Εάν τις επόμενες ημέρες δεν υπάρξουν σαφείς προτάσεις για περιστολή δαπανών από όλα τα υπουργεία, που θα είναι και ποσοτικοποιημένες, μοιραία θα έρθει η ώρα που το υπουργείο Οικονομικών και το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (ΓΛΚ) θα αρχίσουν να επεξεργάζονται μέτρα οριζόντιων περικοπών, ώστε να εξασφαλιστεί η μείωση των κρατικών δαπανών και να δοθεί η έγκριση της τρόικας στην επικαιροποίηση του μεσοπρόθεσμου προγράμματος. Κάτι τέτοιο, βέβαια, σημαίνει ότι οι παρεμβάσεις θα πλήξουν και πάλι την πλειονότητα του δημόσιου τομέα, χωρίς εξαιρέσεις.
Για να ολοκληρωθεί το νέο Μεσοπρόθεσμο, το οικονομικό επιτελείο δουλεύει πάνω σε τρεις κατηγορίες δαπανών:
1. Περικοπή συντάξεων. Πρόκειται για το πλέον «σίγουρο» μέτρο από αυτά που περιλαμβάνονται στην έκθεση του ΚΕΠΕ. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ΚΕΠΕ, εάν η κυβέρνηση αποφασίσει να βάλει πλαφόν τις 2.400 ευρώ στις συντάξεις και προχωρήσει σε μειώσεις για τις υψηλότερες συντάξεις, τότε το όφελος στον προϋπολογισμό εκτιμάται στο 1 δισ. ευρώ. Εάν το πλαφόν είναι μεγαλύτερο -για παράδειγμα οι 3.000 ευρώ – το όφελος μειώνεται αυτομάτως στα 280 εκατ. ευρώ.
Πέραν αυτού, από την έκθεση του ΚΕΠΕ θα «χρησιμοποιηθούν» μέτρα που ανέρχονται στα 6,6 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με πληροφορίες, το ΚΕΠΕ έχει εντοπίσει μέτρα ύψους 7,5 δισ. ευρώ, οπότε η κυβέρνηση θα έχει να επιλέξει αυτά που θεωρεί ότι είναι πιο δίκαια και πιο αποτελεσματικά. Σε αυτά περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων και παρεμβάσεις σε μισθούς, όπως στις αποδοχές ανώτατων διοικητικών στελεχών, στους συμβούλους των αιρετών, εφαρμογή του ενιαίου μισθολογίου και στις ΔΕΚΟ κ.λπ.
Επίσης, στην έκθεση περιλαμβάνονται και άλλα μικρότερης απόδοσης μέτρα, αλλά σημαντικά για την καθημερινότητα. Για παράδειγμα, υπάρχει και μέτρο που προβλέπει τη συμμετοχή των φοιτητών στην πληρωμή των συγγραμμάτων.
2. Διοικητική μεταρρύθμιση. Το αρμόδιο υπουργείο εκπονεί μελέτη από την οποία θα πρέπει να προκύψουν εξοικονομήσεις της τάξης των 2 δισ. ευρώ. Σε αυτό το πλαίσιο αναμένεται η μείωση των υπηρεσιών του Δημοσίου, η κατάργηση ή συγχώνευση φορέων, αλλά και διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού. Το κρίσιμο ερώτημα είναι εάν τελικά θα αναγκαστεί η κυβέρνηση να προχωρήσει σε μαζικά «λουκέτα» και σε απολύσεις.
3. Κοινωνικά επιδόματα. Από τις περικοπές στον κοινωνικό προϋπολογισμό υπολογίζεται ότι θα προέλθει εξοικονόμηση της τάξης των 3 δισ. ευρώ. Σε αυτή την κατηγορία δαπανών περιλαμβάνονται οι περικοπές στα κοινωνικά επιδόματα ή ακόμα και η κατάργηση αρκετών εξ αυτών. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει περιλάβει στην τελευταία του έκθεση την πρόταση σύμφωνα με την οποία σχεδόν όλα τα επιδόματα θα μπορούσαν να συγκεντρωθούν σε ένα, το οποίο με τη σειρά του θα δίδεται μόνο στο 20% των πολιτών που ανήκουν στον «φτωχό πληθυσμό».