Την ώρα που επανέρχεται στο προσκήνιο η εφαρμογή της εφεδρείας, περίπου 5.000 αποφάσεις πειθαρχικών συμβουλίων εκκρεμούν εις βάρος υπαλλήλων για υποθέσεις που αφορούν από υπηρεσιακά παραπτώματα έως εγκλήματα του κοινού ποινικού δικαίου, σύμφωνα με πηγές του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης (ΓΕΔΔ).
Βάσει της νέας εκσυγχρονισμένης νομοθεσίας για την εκδίκαση υποθέσεων δημοσίων υπαλλήλων, εδώ και δύο μήνες τα πρωτοβάθμια πειθαρχικά συμβούλια θα έπρεπε να απαρτίζονται από δικαστικούς και νομικούς συμβούλους. Παράλληλα, η εκδίκαση των υποθέσεων θα έπρεπε να ολοκληρώνεται εντός έξι μηνών. Ωστόσο προβλήματα έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού στο δικαστικό σώμα, αλλά και γενικότερα της οργάνωσης της δημόσιας διοίκησης δεν έχουν επιτρέψει μέχρι στιγμής να λειτουργήσει πλήρως ο νέος νόμος και να συσταθούν τα νέα πειθαρχικά συμβούλια.
Μέχρι σήμερα η εκδίκαση διαρκεί από ένα έως και οκτώ χρόνια, έως ότου δηλαδή ο υπάλληλος πετύχει την ευνοϊκότερη απόφαση για τον ίδιο ή συμβιβαστεί με την τιμωρία του.
Τα πρωτοβάθμια πειθαρχικά συμβούλια, στα οποία συχνά υπάλληλοι αθωώνονται ή καταδικάζονται με πολύ μικρές ποινές ακόμα και όταν το παράπτωμά τους είναι σοβαρό, απαρτίζονται από πέντε συναδέλφους τους. Τρεις ορίζονται από τη διοίκηση και δύο είναι αιρετοί. Αν θεωρήσουν ότι αδικούνται από τις αποφάσεις, οι υπάλληλοι μπορούν να υποβάλουν ένσταση και να δικαστούν ξανά από δευτεροβάθμια επιτροπή (αποτελείται από αντιπρόεδρο του νομικού συμβουλίου, νομικό σύμβουλο και τρεις διευθυντές του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης).
Θεωρητικά, στην περίπτωση που ο Αρειος Πάγος απορρίψει την απόφαση, η διαδικασία μπορεί να κρατήσει επ’ άπειρον. Αν δεν τους ικανοποιεί και αυτή η απόφαση μπορούν να προσφύγουν στο ΣτΕ στα διοικητικά δικαστήρια. Πρόκειται για μακροχρόνια διαδικασία κατά την οποία ακόμα και υπάλληλοι που κατηγορούνται για υπεξαίρεση κρατικών χρημάτων παραμένουν στις υπηρεσίες τους μέχρι και όταν τελεσιδικήσουν οι υποθέσεις.
Το 2011, σύμφωνα με την έκθεση του ΓΕΔΔ, εκδόθηκαν 1.900 πειθαρχικές αποφάσεις εις βάρος δημοσίων υπαλλήλων. Οι 186 από αυτές ήταν κραυγαλέα επιεικείς σε σχέση με το βάρος των αδικημάτων που αφορούσαν, με αποτέλεσμα ο ΓΕΔΔ να υποβάλει ένσταση. Ανάμεσα στις αποφάσεις που προέβλεπαν μικρές ποινές, στις οποίες εναντιώθηκε ο ΓΕΔΔ, υπήρχε περίπτωση υπαλλήλου που πλαστογράφησε έγγραφα για να επεκτείνει τη διάρκεια αναπηρικού επιδόματος για τον ίδιο και τους συγγενείς του, εφοριακού που έδωσε εκκαθαριστικό στον αρραβωνιαστικό της ο οποίος χρωστούσε τεράστιο ποσό στο κράτος κ. ά. Περιπτώσεις επίσης βαριάς αμέλειας αλλά και περιπτώσεις που αφήνουν σαφείς υπόνοιες για χρηματισμό ή εξυπηρέτηση προσωπικών σκοπών.
«Το γεγονός ότι δεν έχουν συσταθεί τα νέα πειθαρχικά συμβούλια, σε συνδυασμό με την αφαίρεση της δυνατότητας η υπηρεσία μου να κάνει ενστάσεις, εντείνει την ατιμωρησία στο Δημόσιο. Είναι αμφίβολο μάλιστα το εάν ο φόρτος εργασίας των δικαστικών τούς επιτρέψει σύντομα να ασχοληθούν και με αυτή την αρμοδιότητα», σχολίασε στην «Κ» ο ΓΕΔΔ Λ. Ρακιντζής. Ο ίδιος αναφέρει ότι δεν υπάρχει κάποιος φορέας που να συγκεντρώνει τις αποφάσεις των πειθαρχικών προκειμένου να τις αξιολογήσει. Οπως λέει, μάλιστα, ανησυχεί για το ενδεχόμενο μέχρις ότου λειτουργήσει το νέο καθεστώς στους πειθαρχικούς ελέγχους των υπαλλήλων να υπάρξει μια περίοδος ανεξέλεγκτων αθωωτικών αποφάσεων.