Η μείωση των συντάξεων για τέταρτη φορά από το 2010, όταν η Ελλάδα κατέφυγε στην τρόικα, είναι αναπόφευκτη. Ωστόσο, το σενάριο που τελικά θα επικρατήσει για το πώς θα γίνουν οι περικοπές στις κύριες συντάξεις και για το πού τελικά θα οριοθετηθεί το πλαφόν στις επικουρικές, θα κάνει τη διαφορά. Το υπουργείο Εργασίας, σύμφωνα με πληροφορίες, θα καταθέσει 5 εναλλακτικά σενάρια μείωσης των κύριων συντάξεων. Τα δύο από αυτά προβλέπουν μειώσεις στο σύνολο των συντάξιμων αποδοχών ως εξής:
Πρώτο σενάριο: Μείωση 3% από 700 έως 1.000 ευρώ, μείωση 5% από 1.000 έως 1.400 ευρώ, μείωση 10% για συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ.
Δεύτερο σενάριο: Μείωση 2% από 700 έως 1.000 ευρώ, μείωση 3% από 1.000 έως 1.300 ευρώ, μείωση 5% από 1.300 έως 1.600 ευρώ, μείωση 10% από 1.600 έως 2.000 ευρώ και μείωση 15% για συντάξεις άνω των 2.000.
Επίσης, εξετάζεται η περικοπή κατά 35% της δεύτερης σύνταξης, ενώ φαίνεται να προκρίνεται (από τους πολιτικούς) η πρόταση που προβλέπει την αύξηση του ελάχιστου απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης, έναντι εκείνου της αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης (πρόταση τεχνοκρατών). Από το 2010 μέχρι σήμερα οι συντάξεις -κύριες και επικουρικές- έχουν υποστεί απώλειες έως 40%, ενώ με αυτές που έρχονται τώρα οι συνολικές μειώσεις μπορεί να φτάσουν, υπό προϋποθέσεις, έως και το 60%.
Κύριες συντάξεις
– Η πρώτη μείωση αφορά την εισφορά αλληλεγγύης συνταξιούχων που επιβλήθηκε κατ’ αρχήν από 1-8-2010 για κύριες συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ (ποσοστό παρακράτησης όπως διαμορφώθηκε από 3% έως 14%), σε δεύτερη δε φάση από 1-8-2011 για συντάξεις που μετά την πρώτη μείωση υπερβαίνουν τα 1.700 ευρώ, εφόσον τη λαμβάνουν συνταξιούχοι κάτω των 60 ετών (ποσοστό παρακράτησης 6% έως 10% ανάλογα με το ύψος της σύνταξης).
– Η δεύτερη μείωση επιβλήθηκε από 1-11-2011 στα ποσά συντάξεων που απομένουν μετά τις μειώσεις που προαναφέρθηκαν και αφορούν το τμήμα συντάξεων άνω των 1.000 ευρώ για συνταξιούχους κάτω των 55 ετών. Το ποσό της σύνταξης (άνω των 1.000 ευρώ) μειώνεται κατά 40%. Μετά τη συμπλήρωση του 55ου έτους ή για όσους έχουν ήδη συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας τους ο περιορισμός ορίζεται σε 21% και αφορά το ποσό σύνταξης που υπερβαίνει τα 1.200 ευρώ.
– Η τρίτη μείωση επιβάλλεται από 1-1-2012 στο ποσό σύνταξης που απομένει μετά όλες τις προαναφερθείσες παρακρατήσεις και ορίζεται σε 12% στο ποσό σύνταξης που υπερβαίνει τα 1.200 ευρώ. Για το ΝΑΤ η τελευταία μείωση ήταν 7% σε όλο το ποσό της σύνταξης.
Ηδη από το έτος 2010 δώρα εορτών και επίδομα αδείας καταβάλλονται μόνο (πλην ελαχίστων εξαιρέσεων) σε όσους έχουν υπερβεί το 60ό έτος της ηλικίας, το δε ποσό που καταβάλλεται είναι 400 ευρώ για δώρο Χριστουγέννων, 200 ευρώ για δώρο Πάσχα και 200 ευρώ για επίδομα αδείας.
Τώρα έρχεται η τέταρτη μείωση, προκαλώντας συνολικές απώλειες από τα ποσά του 2010 που φτάνουν μέχρι το 60%. Σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα συντάξεων, οι μειώσεις κυμαίνονται μεταξύ 1% και 15%, ανάλογα με το σενάριο τελικά που θα υιοθετηθεί για τις κύριες και τις επικουρικές συντάξεις.
Επικουρικές συντάξεις
Στις επικουρικές συντάξεις, η πρώτη μείωση επιβλήθηκε από 1-9-2011 για όλα τα επικουρικά Ταμεία και για επικουρικές συντάξεις άνω των 300 ευρώ, με κλιμακούμενο ποσοστό παρακράτησης από 3% έως 10%.
Η δεύτερη μείωση ίσχυσε από 1-11-2011 για ορισμένα επικουρικά Ταμεία. Για το ΕΤΕΑΜ η μείωση ορίσθηκε σε 30% για το ποσό επικουρικής σύνταξης που υπερβαίνει τα 150 ευρώ. Για τις επικουρικές συντάξεις ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΛΤΑ και ΕΤΒΑ το ποσοστό μείωσης ορίσθηκε σε 15% σε όλο το ύψος του ποσού της σύνταξης. Τέλος, για το Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων η μείωση ορίσθηκε σε 20%, για δε το τμήμα άνω των 500 ευρώ σε 50%.
Η τρίτη μείωση επιβλήθηκε από 1-1-2012 και ορίζεται σε 10% στα ποσά σύνταξης από 200 έως 250 ευρώ, σε 15% στα ποσά σύνταξης από 250 ευρώ έως 300 ευρώ και σε 20% στα ποσά άνω των 300 ευρώ. Η μείωση αφορούσε όλα τα Ταμεία και τους κλάδους που εντάχθηκαν στο Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης.
Στην υπόλοιπη δέσμη νέων μέτρων περιλαμβάνονται προτάσεις όπως:
– Κατάργηση 13ης και 14ης επικουρικής σύνταξης. Από το 2013 κόβονται τα δώρα και τα επιδόματα στις επικουρικές συντάξεις.
– Κατάργηση συνταξιοδότησης άγαμων κορασίδων.
– Αύξηση του ελάχιστου χρόνου συνταξιοδότησης. Σήμερα για να λάβει κάποιος την κατώτατη σύνταξη θα πρέπει να έχει 15 έτη ασφάλισης (4.500 ένσημα) και να έχει συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας. Με τις αλλαγές που προτείνει το υπουργείο Εργασίας η αύξηση των ελαχίστων ορίων θα γίνει σταδιακά και θα απαιτούνται 6.000 ένσημα.