Απευθυνόμενος σε ένα διεθνές κοινό από το βήμα του συνεδρίου για την ενέργεια που έγινε στην Αθήνα στις αρχές της εβδομάδας που πέρασε, ο πρωθυπουργός Αντ. Σαμαράς υπογράμμισε το δεδομένο ότι όταν η Ελλάδα επικαλείται το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, το κάνει από σημείο υπεροχής έναντι της Τουρκίας, καθώς έχει υπογράψει τη σχετική Σύμβαση, την έχει επικυρώσει και έχει ενσωματώσει τις πρόνοιές της στην εθνική νομοθεσία, σε αντίθεση με την Τουρκία, που δεν έχει κάνει τίποτα απ’ όλα αυτά.
Αντιδρώντας στην κατάθεση από την Αθήνα ρηματικής διακοίνωσης στα Ηνωμένα Εθνη κατά των μονομερών διεκδικήσεων της Αγκυρας επί της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, η τουρκική πλευρά διά του υπουργείου Εξωτερικών αναφέρθηκε σε παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου από την Ελλάδα. Η Αγκυρα έχει υιοθετήσει τακτική, κατά περίπτωση, αξιοποίησης ή απόρριψης των όσων το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας προβλέπει. Για τον καθορισμό Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στη Μαύρη Θάλασσα, η τουρκική πλευρά αποδέχθηκε πλήρως τις πρόνοιες της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας και την αρχή της μέσης γραμμής, ήδη από τη δεκαετία του 1980.
Οσον αφορά, όμως, το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, αρνείται κάθε συζήτηση στη βάση των αρχών του Διεθνούς Δικαίου. Για το Αιγαίο, η Αγκυρα κάνει αναφορά σε suis generis περίπτωση, τις ιδιαιτερότητες της οποίας δεν λαμβάνει υπόψη η Σύμβαση. Η θέση της Αθήνας είναι ξεκάθαρη και σαφής, απόλυτα συμβατή με το Διεθνές Δίκαιο για τη Θάλασσα και ήδη από τον περασμένο Μάιο έχει κατατεθεί στα Ηνωμένα Εθνη: Ολα τα νησιά διαθέτουν θαλάσσιες ζώνες, οι οποίες καθορίζονται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που καθορίζονται για τις ηπειρωτικές περιοχές. Εκτείνονται, δε, σε απόσταση 200 ναυτικών μιλίων, και στις περιπτώσεις που η απόσταση μεταξύ αντικείμενων ακτών διαφορετικών χωρών είναι μικρότερη, ισχύει η αρχή της μέσης γραμμής. Με βάση αυτή την αναφορά, ακόμα και χωρίς να έχει καταθέσει συγκεκριμένες συντεταγμένες, η ελληνική πλευρά εμμέσως «χαρτογραφεί» τις θαλάσσιες ζώνες της χώρας.
Με την παραχώρηση αδειών έρευνας στην κρατική εταιρεία πετρελαίου (ΤΡΑΟ) σε θαλάσσια «οικόπεδα» εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας στη θαλάσσια περιοχή νοτίως της Ρόδου και της Καρπάθου, η οποία προκάλεσε και την ελληνική προσφυγή στον ΟΗΕ, η Αγκυρα προσπαθεί συστηματικά να επιβάλει στην πράξη τη θέση της ότι το νησιωτικό σύμπλεγμα του Καστελλόριζου δεν διαθέτει θαλάσσιες ζώνες. Με αυτόν τον τρόπο «σπάει» την ομαλή επέκταση των θαλασσίων ζωνών της Ελλάδας, οι οποίες, με βάση τις πρόνοιες του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, εκτείνονται με τέτοιο τρόπο, ώστε να συναντούν τις αντίστοιχες θαλάσσιες ζώνες της Κύπρου και της Αιγύπτου.
Και προς Αίγυπτο
Επικαλούμενη ένα αυθαίρετο δικαίωμα σε θαλάσσιο χώρο, με βάση τον ηπειρωτικό όγκο της, η Τουρκία έχει παρέμβει προς την Αίγυπτο, από την οποία έχει ζητήσει, στις διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα για καθορισμό ΑΟΖ, να μη συμφωνήσει σε καθορισμό των ορίων με βάση το Καστελλόριζο. Με αυτόν τον τρόπο, η Τουρκία αποκτά θαλάσσιο μέτωπο και έχει αποτυπώσει το πώς η ίδια υπολογίζει την έκταση των θαλασσίων ζωνών της, με κοινά θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο και υφαρπαγή τμήματος της κυπριακής ΑΟΖ και συγκεκριμένα των «οικοπέδων» 4, 5 και 6, που έχει ήδη οριοθετήσει η Κύπρος, στο πλαίσιο των ερευνών για κοιτάσματα υδρογονανθράκων.
Προκειμένου να ενισχύσει τις θέσεις της, όσον αφορά το δικαίωμα του Καστελλόριζου σε θαλάσσιες ζώνες, η Αγκυρα, επιλεκτικά και πάλι, παραπέμπει στην απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης στη διαφορά μεταξύ Ρουμανίας και Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα, επί της νήσου Serpent. Σε εκείνη την περίπτωση, το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης δεν αναγνώρισε στη νήσο θαλάσσιες ζώνες, παρά μόνο αιγιαλίτιδα ζώνη. Ωστόσο, οι διαφορές του συγκεκριμένου νησιού από το Καστελλόριζο, όσον αφορά το μέγεθος, αλλά και την παρουσία κατοίκων, είναι πολύ μεγάλες. Το ενδιαφέρον της Τουρκίας πάντως εντείνεται. Η προαναγγελία για έξοδο ερευνητικού σκάφους για έρευνες μέσα στον μήνα προδιαγράφει κλιμάκωση της έντασης.