Οι δημόσιες, θερμές ανακοινώσεις Λευκωσίας και Αθήνας την Παρασκευή, όπου υπογραμμίζεται η αγαστή συνεργασία των δύο πλευρών, μοιάζει αμφίβολο αν μπορούν να θεραπεύσουν τις πληγές που άνοιξαν στον άξονα Ελλάδας – Κύπρου. Οι επιδιώξεις των δύο πλευρών δεν ταυτίστηκαν, όπως και οι αναλύσεις τους για το δέον γενέσθαι, ενώ, παρά την απουσία επίσημων δηλώσεων, η καχυποψία ήταν εμφανής.
Στον χρόνο που μεσολάβησε από το πρωί του Σαββάτου όταν και έγινε γνωστή η συμφωνία του Εurogroup μέχρι και χθες ο πρωθυπουργός είχε συνεχείς επαφές με τον υπ. Οικονομικών, Γ. Στουρνάρα και τον επικεφαλής της Τρ. Ελλάδος κ. Γ. Προβόπουλο, δύο τουλάχιστον διά ζώσης συναντήσεις (στο Μαξίμου και το σπίτι του στην Κηφισιά) και μερικές δεκάδες τηλεφωνικές κλήσεις με τους κ. Ευ. Βενιζέλο και Φ. Κουβέλη αλλά και συνεχή, άμεση ή έμμεση, επικοινωνία με την κυπριακή προεδρία. Η ελληνική τακτική έναντι των εξελίξεων στην Κύπρο καθορίστηκε από τον πρωθυπουργό, τον υπ. Οικονομικών και τον κ. Χρυσ. Λαζαρίδη, σε κατ’ αρχήν συμφωνία με τους δύο άλλους πολιτικούς αρχηγούς. Σε αντίθεση, ωστόσο, με τους κ. Βενιζέλο και Κουβέλη, οι οποίοι νιώθοντας και την πίεση της αντιπολίτευσης, αποδοκίμασαν την απόφαση του Eurogroup, το Μαξίμου ήταν εξαρχής φειδωλό. Αποτέλεσμα αμηχανίας έναντι του πρωτοφανούς σκηνικού ή προσπάθεια να εμφανισθεί η Ελλάδα «σοβαρή και αξιόπιστη ώστε να μπορεί να συμβάλει καθοριστικά όταν απαιτηθεί» όπως έλεγαν στενοί συνεργάτες του κ. Σαμαρά; Πιθανόν και τα δύο.
Αλλωστε, παρά τις δημόσιες δηλώσεις περί στήριξης, από την πρώτη στιγμή οι ενστάσεις για τη διαχείριση της κυπριακής πολιτικής ηγεσίας ήταν ισχυρές στο εσωτερικό του πρωθυπουργικού γραφείου. Στις διαδοχικές συσκέψεις που έλαβαν χώρα οι εκτιμήσεις ήταν οι ακόλουθες:
– Η συρρίκνωση του κυπριακού τραπεζικού συστήματος θα επιβαλλόταν αργά ή γρήγορα, γεγονός που το γνώριζε η πολιτική ηγεσία της χώρας.
– Η επιλογή φορολόγησης των μικροκαταθετών ήταν, υπό την έννοια αυτή, διπλά προβληματική καθώς αφενός ερχόταν να «παραβιάσει» βασικές παραδοχές του τραπεζικού συστήματος, αφετέρου δε, προκαλούσε κοινωνική ένταση χωρίς να διασφαλίζει τους ξένους μεγαλοκαταθέτες του νησιού που, ούτως ή άλλως, θα απέσυραν τα κεφάλαιά τους.
– Το σχέδιο συγκρότησης του ειδικού επενδυτικού ταμείου δεν θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό από το Βερολίνο, δεδομένου ότι θα απέδιδε μεσοπρόθεσμα ενώ η Κύπρος χρειάζονταν χρήματα άμεσα.
– Στην προσπάθεια μάταιης διάσωσης των τραπεζών, η Κύπρος έπαιξε και το χαρτί των «ομολόγων αερίου», υποθηκεύοντας σημαντικές πηγές εσόδων.
Η ανάλυση της ελληνικής πλευράς κατέληγε στο συμπέρασμα ότι η καθυστέρηση στην επίτευξη συμφωνίας μεταξύ τρόικας και Λευκωσίας, πέραν του ότι λειτουργεί αποσταθεροποιητικά για όλη την Ευρωζώνη και απειλεί άμεσα την Ελλάδα, λειτουργεί πολλαπλά εις βάρος της Κύπρου, καθώς εθεωρείτο απίθανο να υποχωρήσει το Βερολίνο που, πάντοτε, έχει στο μυαλό του τι θα μπορούσαν να διεκδικήσουν, στον απόηχο μιας αποτελεσματικής κυπριακής «αντίστασης», οι τρεις χώρες του μνημονίου (Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία) αλλά και ο μεγάλος ασθενής, η Ιταλία.
Παρά το γεγονός ότι οι σχέσεις μεταξύ των κ. Αντ. Σαμαρά και Ν. Αναστασιάδη ουδέποτε ήταν θερμές (ο πρόεδρος της Κύπρου θεωρείται πολιτικός φίλος της κ. Ντόρας Μπακογιάννη ενώ άπαντες θυμούνται το «άδειασμα» στον Αντ. Σαμαρά όταν και οι δύο ως επικεφαλής της αντιπολίτευσης βρέθηκαν σε συνεδρίαση του ΕΛΚ με αντικείμενο τη στάση της Ν.Δ. έναντι του ελληνικού μνημονίου), στελέχη του Μαξίμου απορρίπτουν όλους τους υπαινιγμούς περί προτίμησής τους στο σενάριο «υποταγής» της Κύπρου. «Καταρχήν υπάρχουν προφανείς εθνικοί και οικονομικοί λόγοι για τους οποίους ουδείς θα ήθελε αποδυνάμωση της Κύπρου» σημειώνουν οι ίδιες πηγές, προσθέτοντας ότι «παρά τις διαφορές στα προγράμματα των δύο χωρών, μία θετική κατάληξη της προσπάθειας της Κύπρου θα έδινε τη δυνατότητα στον ευρωπαϊκό νότο να διεκδικήσει, συνολικά, μεταβολή της ακολουθούμενης πολιτικής λιτότητας»…
