Μια λύση του Κυπριακού στη βάση του σχεδίου Ανάν θα απέφερε στρατηγικά και οικονομικά οφέλη στη Λευκωσία, υποστηρίζει μιλώντας στην «Κ» ο αντιπρόεδρος της RAND και πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα, Τσάρλι Ρις, ο οποίος τονίζει ότι σε μια τέτοια περίπτωση η Κύπρος θα εξελισσόταν σε ενεργειακό κόμβο στην Αν. Μεσόγειο.
– Πόσο ανησυχεί τις ΗΠΑ η κρίση στην Κύπρο;
– Οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται για τη σταθερότητα της Κύπρου και όλης της Ευρωζώνης καθώς η Ευρώπη είναι ο καλύτερος πελάτης μας. Δεν έχουμε λόγο στη διαχείριση της κρίσης, αλλά ανησυχούμε. Ειδικότερα για την Κύπρο, απαιτούνται διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Ο τρόπος λειτουργίας της οικονομίας της δεν ήταν βιώσιμος.
– Επηρεάζονται οι προοπτικές λύσης του Κυπριακού;
– Οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται εδώ και χρόνια να υπάρξει λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, στις γραμμές του σχεδίου Ανάν. Είναι σημαντικό για τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα στην Αν. Μεσόγειο.
– Πολλοί είδαν στην εκλογή Αναστασιάδη ελπίδες για λύση.
– Αν κοιτάξουμε πίσω στο 2004 και αναρωτηθούμε τι θα είχε συμβεί εάν και οι δύο κοινότητες είχαν ψηφίσει το σχέδιο Ανάν, νομίζω ότι η Κύπρος θα ήταν σήμερα πιο ισχυρή μπροστά στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει. Θα είχε μια πιο ολοκληρωμένη οικονομία. Χριστόφιας και Παπαδόπουλος υιοθέτησαν σκληρή πολιτική, παρεμποδίζοντας την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας και τη σχέση Ε.Ε. – ΝΑΤΟ, με αποτέλεσμα να καταναλώνει η Λευκωσία τεράστιο πολιτικό κεφάλαιο στις Βρυξέλλες. Εάν η χώρα είχε επανενωθεί, και είχε παραγωγική οικονομική σχέση με την Τουρκία, η οικονομία της θα ήταν πολύ ισχυρότερη, ενώ δεν θα είχε τις αμφισβητήσεις από την Τουρκία του καθεστώτος του αερίου. Ισως με τον Αναστασιάδη στην προεδρία να επανεξετάσει την κατάσταση προς μια συμφωνία που να μοιάζει με αυτή του 2004.
– Πόσο πραγματική είναι η προσέγγιση Τουρκίας – Ισραήλ;
– Νομίζω ότι είναι πραγματική. Το Ισραήλ και η Τουρκία έχουν τα ίδια στρατηγικά συμφέροντα και συμπληρωματικές οικονομικές σχέσεις. Το Ισραήλ εξελίσσεται σε σημαντικό παραγωγό αερίου και η Τουρκία ενδιαφέρεται ως αγορά και ως χώρα από την οποία θα διέρχεται το αέριο. Για πολλούς λόγους, λοιπόν, η σχέση των δύο χωρών θα είναι στενή, έστω και αν δεν μοιάζει σε πολιτικό επίπεδο με αυτή που είχαν τη δεκαετία του ’90, όταν η σχέση τους βασιζόταν σχεδόν αποκλειστικά στη στρατιωτική συνεργασία
– Θα επηρεαστεί η συνεργασία Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας;
– Δεν νομίζω. Δεν πρόκειται για παιχνίδι «μηδενικού αποτελέσματος» (zero sum game). Οι θερμές σχέσεις μεταξύ των χωρών αυτών αποτελούν πολύ θετική εξέλιξη.
– Η μεταφορά αερίου θα γίνεται μέσω Τουρκίας ή Ελλάδας;
– Αυτή είναι η τραγωδία της μη επίτευξης συμφωνίας το 2004, η οποία θα είχε επιτρέψει στην Κύπρο να εξελιχθεί σε ενεργειακό κόμβο της περιοχής με αγωγούς να πηγαίνουν από το Ισραήλ στην Κύπρο, και από εκεί στην Τουρκία αλλά και στην Κρήτη. Ο ιδιωτικός τομέας θα επενδύσει στην Κύπρο τα τεράστια ποσά που απαιτούνται για τις ενεργειακές υποδομές μόνον εάν λυθεί το πρόβλημα και τερματιστεί η πολιτική αβεβαιότητα.
– Πώς βλέπετε τον ρόλο της Ρωσίας; Αν αποκτούσαν βάση στην Κύπρο;
– Οι Ρώσοι είναι ενοχλημένοι για την απώλεια καταθέσεων, ενώ δεν έκαναν πολλά για την Κύπρο, πέρα από ένα μικρό δάνειο που έδωσαν πέρυσι. Ισως χρειασθούν μια βάση για τον στόλο τους στη Μεσόγειο, και ίσως η Κύπρος κρίνει ότι τη συμφέρει να τους παραχωρήσει πρόσβαση. Οι ΗΠΑ δεν ανησυχούν. Αλλωστε, δεν θα ήταν αντίθετες να διατηρήσουν οι Ρώσοι τη βάση στη Συρία αν απέσυραν την στήριξή τους στον Ασαντ.
