Η κρίση δεν καθιστά μόνο τους Ελληνες επιφυλακτικότερους έναντι της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η τάση είναι καθολική σε ολόκληρη την Ευρώπη: κατά τραγική ειρωνεία ο ευρωσκεπτικισμός είναι από τα λίγα κοινά στοιχεία που συσπειρώνουν πλέον τις δοκιμαζόμενες χώρες του Νότου και τις βορειοευρωπαϊκές οικονομίες των τριών Α. Ο σχηματισμός ενός νέου συντηρητικού κόμματος, της Εναλλακτικής για τη Γερμανία, που έχει στόχο την έξοδο της χώρας από την Ευρωζώνη, απηχεί τους φόβους μιας σημαντικής μερίδας της γερμανικής κοινής γνώμης.
Το κόμμα ιδρύθηκε το περασμένο Σαββατοκύριακο στο Αμβούργο, παρουσία 1.500 ηλικιωμένων κυρίως οπαδών της επιστροφής στο γερμανικό μάρκο. Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση, που φιλοξενήθηκε στην οικονομική επιθεώρηση Handelsblatt, το 27% των Γερμανών θα έβλεπαν με καλό μάτι την εγκατάλειψη του ευρώ και την υιοθέτηση ενός εθνικού νομίσματος. Παρ’ όλα αυτά η συντριπτική πλειοψηφία των Γερμανών πολιτών, ήτοι το 69%, επιμένουν να στηρίζουν το ευρώ.
Θα «κλέψει» ψήφους;
Αν όμως το ένα τρίτο του εκλογικού σώματος φλερτάρει με την ιδέα του γερμανικού μάρκου, δεν θα μπορούσε αυτό να έχει δυσμενή επίπτωση στα ποσοστά των Χριστιανοδημοκρατών της Αγκελα Μέρκελ, ειδικά τώρα που συγκροτήθηκε μια συγκεκριμένη κομματική στέγη για την προσέλκυση της κραταιάς αυτής μειοψηφίας; Η στάση των πολιτικών αναλυτών και δημοσιογράφων στη Γερμανία είναι αμφίθυμη: θεωρούν σχεδόν βέβαιο ότι η Εναλλακτική για τη Γερμανία δεν θα ξεπεράσει το εκλογικό όριο του 5% και θα μείνει εκτός Μπούντεσταγκ, αλλά δεν αποκλείουν να στερήσει ένα καίριο ποσοστό από το κυβερνών κόμμα. Σε αυτήν την περίπτωση θα μπορούσε να υπονομευθεί η επίτευξη κυβέρνησης συνεργασίας με τους Ελεύθερους Δημοκράτες και να ανοίξει ο δρόμος για τη δημιουργία ενός «μεγάλου συνασπισμού» Χριστιανοδημοκρατών-Σοσιαλδημοκρατών.
Σχολιάζοντας τις εκλογικές προοπτικές του νεοσύστατου σχηματισμού, ο δημοσιογράφος της κρατικής τηλεόρασης Ούλριχ Ντέπεντορφ επισημαίνει ότι δεν θα πρέπει να υπερβάλλουμε στις εκτιμήσεις μας για την επιρροή του κόμματος. «Αλλωστε δεν διαθέτει τα απαραίτητα πρόσωπα» που θα μπορούσαν να εμπνεύσουν μεγαλύτερα τμήματα της κοινής γνώμης στη Γερμανία, πιστεύει. «Αρκετά κάτω από το 5%» τοποθετεί το εκλογικό τους αποτέλεσμα ο οικονομικός συντάκτης του Spiegel, Κρίστιαν Ράιερμαν. «Δεν συνιστά θέμα για την κοινή γνώμη και τα γερμανικά ΜΜΕ» το κόμμα, λέει από την πλευρά του στο «Κ» ο Αλεξάντερ Γκέρλαχ, διευθυντής του περιοδικού The Εuropean.
Αν και την τελευταία εβδομάδα το ευρωσκεπτικιστικό κόμμα βρέθηκε επανειλημμένως στο επίκεντρο δημοσιευμάτων και τηλεοπτικών ρεπορτάζ, οι περισσότεροι Γερμανοί δημοσιογράφοι και πολιτικοί επιμένουν ότι ο ρόλος του θα είναι περιθωριακός. «Η πλειονότητα των Γερμανών απεύχεται επιστροφή στο μάρκο. Τουναντίον επιδιώκουν ένα ισχυρό και σταθερό ευρώ», υπογραμμίζει ο βουλευτής των Ελεύθερων Δημοκρατών, Ερβιν Λότερ.
Ο Μπερντ Λούκε, καθηγητής Οικονομικών στο Αμβούργο, είναι ο ηγέτης του κόμματος, με κεντρικό σύνθημα τον αποχαιρετισμό στο ευρώ. Σε άρθρο του στην εφημερίδα Zeit ο Στέφαν Κλέχα, επιστημονικός συνεργάτης του Ινστιτούτου για τη Δημοκρατία στο Γκέτινγκεν, υπενθυμίζει ότι τα μονοθεματικά κόμματα έχουν μικρό προσδόκιμο ζωής. Παραθέτει εξάλλου τα πρόσφατα παραδείγματα του κόμματος των αυτοκινητιστών, των ηλικιωμένων («Οι γκρίζοι»), των ζωόφιλων, ακόμη κι ενός κόμματος υπέρ της διατήρησης του γερμανικού μάρκου. «Παρά την εγνωσμένη συνάφειά τους με προβληματισμούς μεγάλων τμημάτων της κοινωνίας, κανένα εξ αυτών δεν κατάφερε να εγκαταλείψει την ομάδα των “λοιπών κομμάτων”», προβλέπει ο Κλέχα.