Μέρες αγωνίας στο Μαξίμου υπό την απειλή νέων μέτρων

Μέρες αγωνίας στο Μαξίμου υπό την απειλή νέων μέτρων

6' 59" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Οσοι είδαν τον πρωθυπουργό κ. Αντ. Σαμαρά, την Τετάρτη το μεσημέρι, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης με τον επικεφαλής του Euroworking group, κ. Τόμας Βίζερ και λίγο πριν αναχωρήσει για το Προεδρικό Μέγαρο προκειμένου να ενημερώσει τον κ. Κάρ. Παπούλια για τα τελευταία ταξίδια του στο εξωτερικό τον περιέγραφαν με μια λέξη «οργισμένο». Η Αθήνα θεωρεί ότι τους τελευταίους 15 μήνες έκανε μια τιτάνια προσπάθεια με τεράστιο πολιτικό και κοινωνικό κόστος προκειμένου να τηρήσει τις δεσμεύσεις της και να επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα υπερκαλύπτοντας τους στόχους που είχαν τεθεί και οι εταίροι, αντί να τείνουν χείρα βοηθείας, εμφανίζονται απρόθυμοι ακόμη και να τηρήσουν τα συμφωνηθέντα. Αντιθέτως, μοιάζουν να υποτιμούν εμφανώς τις προσπάθειες της Αθήνας και τα μετρήσιμα αποτελέσματα που έχει επιτύχει.

Ετσι, τουλάχιστον, φέρεται ότι εξέλαβε το Μέγαρο Μαξίμου τη δημοσιοποίηση της Εκθεσης του ΔΝΤ πριν από 15 ημέρες, στην οποία κάποιος έπρεπε να… ψάξει στις μέσα σελίδες για να δει την επιτυχία του πρωτογενούς πλεονάσματος. Η έκθεση ερμηνεύτηκε ως τρικλοποδιά προς την Ελλάδα και οδήγησε τον κ. Σαμαρά, αμέσως μετά την επιστροφή του από το Ισραήλ, να επιδιώξει τηλεφωνική επικοινωνία με την επικεφαλής του ΔΝΤ κ. Κριστίν Λαγκάρντ. «Δεν είναι δυνατόν να μην αναγνωρίζεται ό,τι έχει επιτευχθεί και να αφήνεται ανοικτό το ενδεχόμενο νέων μέτρων», φέρεται να διεμήνυσε ο κ. Σαμαράς, με τη Γαλλίδα πολιτικό να προχωρά, την επομένη, σε διορθωτικές κινήσεις, αποκλείοντας νέα μέτρα. Αντίστοιχα διαβήματα έχουν γίνει, αρμοδίως, και προς Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη, βάσει της νέας τακτικής του Μαξίμου ότι «δεν πρόκειται να αφήσουμε οιονδήποτε να αμφισβητεί όσα πέτυχαν οι Ελληνες με τις θυσίες τους».

Βεβαίως, το Μέγαρο Μαξίμου επιλέγει να τηρήσει «σιγή ασυρμάτου» για το στάδιο στο οποίο βρίσκεται η παρασκηνιακή διαβούλευση με τους εταίρους. Ομως, από τηλεφωνικές επικοινωνίες που έχει ο πρωθυπουργός με Ευρωπαίους ηγέτες αλλά κρατούνται μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, την επίσκεψη Βίζερ, τις επαφές του υπουργού Οικονομικών Γ. Στουρνάρα στο περιθώριο του τελευταίου Eurogroup, αλλά και τις επικοινωνίες με τους Τόμσεν, Μορς και Μαζούχ, το τοπίο αρχίζει να ξεκαθαρίζει. Οι εταίροι βάζουν εκ νέου στο τραπέζι το ενδεχόμενο νέων δημοσιονομικών μέτρων για το 2014. Παράλληλα, θέτουν σειρά από προσκόμματα σε σχέση με την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού για τον επόμενο χρόνο, ενώ εμφανίζονται να μεταθέτουν τη συζήτηση για την ελάφρυνση του χρέους για το καλοκαίρι, δηλαδή μετά τις ευρωεκλογές και τις αυτοδιοικητικές εκλογές του Μαΐου. Προτείνουν, δηλαδή, μια συνταγή «πολιτικής καταστροφής» για την κυβέρνηση συνεργασίας Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ, που δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή, ούτε από τον κ. Σαμαρά, ούτε από τον κ. Ευ. Βενιζέλο. Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά, στενός συνεργάτης του κ. Σαμαρά, εάν δεν αλλάξει κάτι με τη στάση των δανειστών, «ή θα μας κρεμάσουν στο Σύνταγμα» πριν από τις ευρωεκλογές, ή Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ θα υποστούν πανωλεθρία στις κάλπες του Μαΐου «και η κυβέρνηση δεν θα μπορεί να σταθεί την επομένη».

Το διακύβευμα είναι τέτοιου μεγέθους, που η εμπλοκή του πρωθυπουργού στον νέο κύκλο διαπραγμάτευσης θα είναι ενεργότερη από ποτέ. Παρά το γεγονός ότι διαμηνύεται πως η διαπραγμάτευση, αν και δύσκολη, συνεχίζεται κανονικά, το σύνθημα στο Μέγαρο Μαξίμου είναι πως «ετοιμαζόμαστε για πολιτική διαπραγμάτευση στο ανώτατο δυνατό επίπεδο», αρχής γενομένης, πιθανά, από την επερχόμενη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. την επόμενη Πέμπτη και Παρασκευή. Μάλιστα, στο περιθώριο της Συνόδου, ο πρωθυπουργός λέγεται ότι θα επιδιώξει να έχει συνάντηση με τη Γερμανίδα καγκελάριο κ. Αγκελα Μέρκελ, καθώς το Βερολίνο κρατάει σε μεγάλο βαθμό το κλειδί των εξελίξεων, παρότι συνομιλητές του κ. Σαμαρά αναγνωρίζουν πως ο σκληρός πυρήνας της διαπραγμάτευσης δεν μπορεί να γίνει πριν σχηματιστεί η κυβέρνηση του μεγάλου Συνασπισμού στη Γερμανία. Σε κάθε περίπτωση, η Αθήνα φέρεται να έχει ήδη ιεραρχήσει τους στόχους της: Κυρίαρχη εκτίμηση είναι πως η προοπτική οριζόντιων μέτρων στο τέλος θα απορριφθεί και από την ίδια την τρόικα, «αφού δεν περνάνε από τη Βουλή» και τελικά θα επέλθει συμβιβασμός σε μέτρα που θα είναι διαρθρωτικού χαρακτήρα, αλλά θα έχουν δημοσιονομικό αποτέλεσμα, όπως οι περικοπές σε επικουρικές συντάξεις και η μείωση στα εφάπαξ.

Βιωσιμότητα του χρέους

Παράλληλα, η όποια ρύθμιση για τη βιωσιμότητα του χρέους, παρότι θα ήταν ευκταίο και για την Ελλάδα και την Ευρωζώνη να γίνει τώρα, μοιάζει να παραπέμπεται για τις αρχές του δευτέρου εξαμήνου του 2014. Ετσι, στην παρούσα φάση, βασική επιδίωξη των κ. Σαμαρά και Βενιζέλου είναι η κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού των 4-5,5 δισ. -ανάλογα με τους υπολογισμούς- για το 2014 να πραγματοποιηθεί όχι με νέο δάνειο από τους εταίρους, αλλά είτε με έξοδο στις αγορές, είτε μέσω του ποσού που έχει περισσέψει από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, με τη σχετική συμφωνία να έχει σφραγιστεί πριν από τις εκλογικές αναμετρήσεις. Η αποτροπή ενός νέου μνημονίου θεωρείται κρίσιμη, τόσο για την ενίσχυση της θετικής εικόνας της ελληνικής οικονομίας, όσο και για πολιτικούς λόγους, καθώς θα ακυρωθεί η βασική επιχειρηματολογία του ΣΥΡΙΖΑ, ότι με την πολιτική της συγκυβέρνησης Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ η χώρα θα παραμείνει εγκλωβισμένη σε ένα φαύλο κύκλο διεθνούς δανεισμού και μέτρων.

Διάσταση απόψεων εντός του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος

Ακόμη και στον σκληρό πυρήνα των συνεργατών του πρωθυπουργού, δεν είναι κοινή η ανάλυση για το πώς τελικά θα προσεγγίσουν οι εταίροι το ελληνικό αίτημα. Μάλιστα, ο πρωθυπουργός για να διερευνήσει το έδαφος, εξέτασε το ενδεχόμενο να επιδιώξει συνάντηση με την κ. Αγκελα Μέρκελ, ωστόσο το γεγονός ότι δεν έχει σχηματιστεί κυβέρνηση στη Γερμανία ακόμα, λειτούργησε αποτρεπτικά σε αυτή την εξέλιξη. Ο κ. Χρ. Λαζαρίδης, σε συνομιλίες του εκφράζει την άποψη πως «ούτε οι ξένοι θέλουν ένα νέο μνημόνιο». «Πώς θα εξηγήσουν στις χώρες τους ότι απαιτούνται νέα χρήματα για την Ελλάδα;» αναφέρει χαρακτηριστικά. Αντίθετα, ο κ. Τ. Μπαλτάκος, που επίσης έχει ανοικτή γραμμή επικοινωνίας με τον πρωθυπουργό, διατυπώνει την άποψη ότι οι εταίροι δεν αποκλείεται να θέλουν να συνεχίσουν να έχουν λόγο για τα οικονομικά της χώρας, καθώς το κόστος είναι πλέον σχετικά χαμηλό. Αλλοι, τέλος, στενοί συνεργάτες του κ. Αντ. Σαμαρά, όπως ο κ. Στ. Παπασταύρου, θεωρούν πως το τοπίο παραμένει εν πολλοίς αχαρτογράφητο, καθώς έχουν αρχίσει να αναδεικνύονται οι διαφορετικές -και συχνά αντικρουόμενες- προσεγγίσεις των δανειστών. Σε αυτό το πλαίσιο, εναλλακτικά σενάρια για πρόσθετη χρηματοδότηση αλλά με κάποιας μορφής συμφωνία, που δεν θα περιλαμβάνει τους όρους «μνημόνιο» και «τρόικα», μπαίνουν στο τραπέζι, με την Κομισιόν να είναι αυτή που θα μπορούσε, υπό προϋποθέσεις, να αναλάβει τον σχετικό ρόλο που, ούτως ή άλλως, ασκεί έναντι των προϋπολογισμών όλων των κρατών-μελών.

Σε κάθε περίπτωση, όπως προαναφέρθηκε, η πίεση που ασκείται στην Αθήνα είναι μεγάλη και πυροδοτεί συζητήσεις για τον βαθμό στον οποίο θα πρέπει να υπάρξει τις επόμενες εβδομάδες σκλήρυνση της στάσης της ελληνικής πλευράς. Επί του παρόντος, η Αθήνα «μετεωρίζεται», καθώς δεν έχει αποσαφηνιστεί, εν πολλοίς, σε ποια βάση θα γίνει η συζήτηση με την τρόικα για το δημοσιονομικό κενό του 2014. Ο κ. Χρ. Σταϊκούρας, για παράδειγμα, αμφισβητεί την ύπαρξη δημοσιονομικού κενού, ενώ συνεργάτες του κ. Σαμαρά εκφράζουν σχεδόν βεβαιότητα πως η χώρα θα υπερβεί τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα το 2014 χωρίς πρόσθετα μέτρα, αφού η οικονομία μπορεί να «τρέξει» ακόμη και με ρυθμούς της τάξης του 1,5%. Αντιθέτως, ο κ. Γ. Στουρνάρας φέρεται να αναγνωρίζει κενό της τάξης του 1 δισ. περίπου από συμφωνηθέντα μέτρα που δεν θα εφαρμοστούν, όπως η εισφορά στον τζίρο των επιχειρήσεων και οι περικοπές στους ενστόλους, ενώ στελέχη του ΠΑΣΟΚ που έχουν εικόνα των μεγεθών του προϋπολογισμού εκφράζουν φόβους πως θα προκύψει πρόσθετη «μαύρη τρύπα» της τάξης των 700 εκατ. ευρώ από τα ασφαλιστικά Ταμεία.

Το καλό και το κακό σενάριο για την επόμενη ημέρα

Το πρώιμο στάδιο της διαπραγμάτευσης αφήνει, πάντως, στον κ. Σαμαρά περιθώρια χειρισμών. Οι πλέον αισιόδοξοι από τους συνεργάτες του εκτιμούν ότι, όπως συνέβη και όλες τις προηγούμενες φορές, θα βρεθεί με τους εταίρους ένας «έντιμος συμβιβασμός» που θα επιτρέψει στην κυβέρνηση να φθάσει με απτά κέρδη στις εκλογικές αναμετρήσεις του Μαΐου. Αλλοι, όμως, εκφράζουν φόβους, ότι με δεδομένο πως το Βερολίνο και οι άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν επίσης μπροστά τους τις ευρωεκλογές -με πολλές εξ αυτών να αντιμετωπίζουν άνοδο του ευρωσκεπτικισμού στο πολιτικό τους ακροατήριο- τα «δώρα» τα οποία προσδοκά η Αθήνα τελικά δεν θα υπάρξουν. Σε αυτό το συμπέρασμα κατατείνει και η εκτίμηση που τείνει να διαμορφωθεί πως για κάποιους, τουλάχιστον, εκ των πιστωτών της χώρας το ενδεχόμενο μιας κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ υπό τον Αλέξη Τσίπρα δεν αποτελεί, πλέον, φόβητρο. Εναντι ενός τέτοιου ενδεχομένου πλήρους αδιεξόδου, ορισμένοι εκ των κυβερνητικών στελεχών υποστηρίζουν πως η κυβέρνηση, αντί να οδηγηθεί νομοτελειακά σε πτώση, θα πρέπει να «παίξει τα ρέστα της». Να απειλήσει, δηλαδή, με παύση πληρωμής των χρεολυσίων προς τους εταίρους, αφού είναι σε θέση να καλύψει τις εσωτερικές ανάγκες της χώρας μέσω του πρωτογενούς πλεονάσματος.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή