Οξύτατη κριτική ασκεί η Ενωση Ελλήνων Ερευνητών (ΕΕΕ) στο νομοσχέδιο για την «Ερευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία», που έθεσε σε δημόσια διαβούλευση το υπουργείο Παιδείας. «Η ΕΕΕ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: Στον βαθμό που ο πυρήνας της δέσμης ιδεών του υπουργείου παραμείνει ως έχει, θα δημιουργηθούν συνθήκες αδιαφανούς διάθεσης των ερευνητικών κονδυλίων για την επόμενη προγραμματική περίοδο, περαιτέρω κατακερματισμού του εθνικού ερευνητικού ιστού, καθώς και διάλυσης του δημόσιου ερευνητικού συστήματος» αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση.
Σύμφωνα με την ΕΕΕ, το υπουργείο Παιδείας «επιλέγει -για άλλη μια φορά- τη μέθοδο της “εκ του μηδενός έναρξης”, ωσάν το ελληνικό ερευνητικό σύστημα να προέκυψε από παρθενογένεση. Αποτέλεσμα αυτής της επιλογής είναι η παρουσίαση δέσμης ιδεών, οι οποίες αποτελούν συμπίλημα υφισταμένων διατάξεων νόμων, ενώ τα νέα, κεντρικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν το ν/σ κυρίως είναι η διανομή ερευνητικών κονδυλίων στον ιδιωτικό τομέα (στον οποίο παρέχονται κίνητρα για επενδύσεις σε Ερευνα και Καινοτομία και καλώς), και, δυνητικά, σε περιφερειακούς ή ιδιωτικούς “ερευνητικούς” φορείς ή/και φορείς της ιδιωτικής μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και σε άλλους φορείς που περιλαμβάνουν φυσικά πρόσωπα και φορείς της Ελλάδας και του εξωτερικού (όχι απαραίτητα ερευνητικούς)». Βέβαια, η ΕΕΕ επισημαίνει ότι στο ν/σ δεν προβλέπονται κριτήρια και μηχανισμοί, στη βάση των οποίων οι ανωτέρω φορείς θα χαρακτηρίζονται ερευνητικοί και θα μπορούν να συμμετέχουν στην υποβολή προτάσεων σε εθνικά ερευνητικά προγράμματα (για παράδειγμα δεν προβλέπεται θέσπιση εθνικού μητρώου καινοτόμων ελληνικών επιχειρήσεων και συμμετοχή των επιχειρήσεων που θα ενταχθούν σε αυτό, βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων, στα εθνικά ερευνητικά προγράμματα κ.ο.κ.).
Επίσης, δεν προβλέπεται και μηχανισμός συνεχούς αξιολόγησης και αποτίμησης της χρήσης των ερευνητικών κονδυλίων, με δείκτες που θα ισχύουν για όλους τους φορείς και για όλα τα εθνικά ερευνητικά προγράμματα.
Παράλληλα, η Ενωση επισημαίνει ότι μέσω του ν/σ παρέχονται οι απαιτούμενες, για τη διεξαγωγή της ερευνητικής διαδικασίας, γραφειοκρατικές και οικονομικές διευκολύνσεις, αλλά μόνο προς τα δημόσια ερευνητικά κέντρα με καθεστώς ΝΠΙΔ, αλλά όχι για τον υπόλοιπο δημόσιο ερευνητικό ιστό (ΑΕΙ και ερευνητικά κέντρα με καθεστώς ΝΠΔΔ).
«Να δημοσιοποιηθεί το προσχέδιο νόμου»
Στο πλαίσιο της καλύτερης οργάνωσης του διαλόγου, η ερευνητική κοινότητα ζητεί από το υπουργείο Παιδείας να δημοσιοποιήσει το τελικό προσχέδιο νόμου με επεξεργασμένες όλες τις τελικές διατάξεις και ιδιαιτέρως αυτές που απαιτούν τη συναίνεση του υπουργείου Οικονομικών, καθώς και τις μεταβατικές, και να μεριμνήσει ώστε να υπάρξει ο απαραίτητος και ικανός χρόνος για ουσιαστικό διάλογο, επί του συνόλου των ρυθμίσεων που αυτό θα περιλαμβάνει τελικά. Τέλος, η Ενωση επισημαίνει μία παράλειψη του υπουργείου Παιδείας. «Οφείλει επίσης να συντάξει την έκθεση επί της δημόσιας διαβούλευσης, η οποία θα συνοδεύσει το σχέδιο νόμου στη διαδικασία συζήτησης και ψήφισής του από τη Βουλή (νέος κανονισμός της Βουλής, άρθρο 85, παρ. 3)» παρατηρεί στην ανακοίνωσή της.