Σε δύο μέτωπα αναμένεται να εκτυλιχθεί η μάχη μεταξύ κυβέρνησης και τρόικας που θα ξεκινήσει στα μέσα Ιανουαρίου, με τον υπουργό Οικονομικών Γ. Στουρνάρα να δηλώνει πως «δεν πρέπει να εφησυχάζουμε», παρά το γεγονός ότι εμφανίζεται αισιόδοξος για την πορεία της ελληνικής οικονομίας εντός του 2014.
Η ελληνική πλευρά «καίγεται» να κλείσει ο έλεγχος της τρόικας το συντομότερο δυνατόν, ώστε να μπορεί μετά να διεκδικήσει απαλλαγμένη από… βαρίδια τις αποφάσεις για τη νέα ελάφρυνση του χρέους και την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού του προγράμματος χωρίς να της επιβληθεί νέο Μνημόνιο. Ωστόσο, η τρόικα, αν και αντιλαμβάνεται τους λόγους (κυρίως πολιτικής φύσεως) για τους οποίους η κυβέρνηση θέλει να κλείσει τα ανοικτά μέτωπα άμεσα, δεν δείχνει την ίδια διάθεση.
«Το 2014 μπαίνει με καλούς οιωνούς και με αισιόδοξες προοπτικές. Οι δυσοίωνες προβλέψεις διαψεύστηκαν, καθώς και πλεόνασμα καταγράφηκε και διαμορφώθηκαν οι συνθήκες για την επιστροφή στην ανάπτυξη», δηλώνει στην «Κ» ο κ. Στουρνάρας. Σπεύδει, ωστόσο, να επισημάνει πως «δεν πρέπει να εφησυχάζουμε», καθώς «υπάρχει ακόμα μια μικρή απόσταση από τον τελικό στόχο». Ταυτόχρονα, θέτει ως προϋποθέσεις για την έξοδο στις αγορές «το βιώσιμο πρωτογενές αποτέλεσμα και τους θετικούς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης», ενώ δηλώνει ότι «η έμφασή μας το 2014 θα είναι στις μεταρρυθμίσεις και στις ιδιωτικοποιήσεις».
Ο αρχικός προγραμματισμός για τον έλεγχο που ξεκινάει στα μέσα του μήνα προβλέπει ότι μέχρι τις 27 Ιανουαρίου (ημέρα συνεδρίασης του Εurogroup) θα πρέπει να υπάρχει μία αρχική συμφωνία (staff level agreement). Ομως, στο πρόγραμμα του Euroworking Group (προπαρασκευαστική ομάδα του Eurogroup) είναι ανοικτό το ενδεχόμενο να συζητηθεί το θέμα της Ελλάδας και στο Eurogroup της 17ης Φεβρουαρίου.
Το ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί ακόμα η πιθανή παράταση των συζητήσεων εντός του Φεβρουαρίου οφείλεται στον βαθμό δυσκολίας των ανοικτών ζητημάτων. Από τις 13 Ιανουαρίου και μετά αναμένονται στην Αθήνα τα κλιμάκια της τρόικας και θα πρέπει να έρθουν σε συμφωνία με την κυβέρνηση σε δύο βασικά μέτωπα:
1. Στα δημοσιονομικά. Το μεγαλύτερο «αγκάθι» είναι η κάλυψη του κενού του 2014. Η τρόικα το υπολογίζει σε 1,2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 600 εκατ. ευρώ προέρχονται από τον τρόπο εφαρμογής του νέου Ενιαίου Φόρου Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) κατά 330 εκατ. ευρώ και από τη διατήρηση του ΦΠΑ στην εστίαση στο 13% για ολόκληρο το 2014 (κατά 250-300 εκατ. ευρώ). Η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί ότι δεν θα λάβει νέα σκληρά μέτρα, αλλά θα προωθήσει μόνο διαρθρωτικές παρεμβάσεις. Ωστόσο, η τρόικα δεν έχει εγκαταλείψει τις πιέσεις για νέες περικοπές στις υψηλές συντάξεις.
Μόλις κλείσει αυτό το θέμα, θα πρέπει να βρεθεί η χρυσή τομή και για το δημοσιονομικό κενό του 2015. Η ελληνική πλευρά το έχει υπολογίσει σε περίπου 1 δισ. ευρώ, αλλά ακόμη το ζήτημα δεν έχει συζητηθεί με την τρόικα. Επίσης, στο σκέλος των δημοσιονομικών παρεμβάσεων περιλαμβάνεται και η κατάργηση – συγχώνευση στον προϋπολογισμό των φόρων υπέρ τρίτων. Η τρόικα πιέζει για την άμεση εφαρμογή του μέτρου, αλλά στο υπουργείο Οικονομικών δεν έχουν ακόμη καταλήξει στην τελική πρόταση για το τι θα γίνει με τους 199 φόρους υπέρ τρίτων.
2. Στα εργασιακά. Η τρόικα και ιδίως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) θεωρεί πολύ σημαντικές αλλαγές τη σταδιακή μείωση των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών και την απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι εκπρόσωποι των πιστωτών της χώρας θα πιέσουν για την υλοποίηση των μέτρων αυτών (και κυρίως για τη μείωση των εισφορών), παρά το γεγονός ότι πρόκειται για θέματα που ενέχουν μεγάλο πολιτικό κίνδυνο, αλλά και κόστος για τα ασφαλιστικά ταμεία (και κατ’ επέκταση για τον προϋπολογισμό).