Διαπραγματευτικά παιχνίδια φαίνεται να παίζουν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η ελληνική κυβέρνηση με όπλο την ημερομηνία της επιστροφής της τρόικας στην Αθήνα. To ΔΝΤ επέμεινε την περασμένη εβδομάδα ότι δεν έχει αλλάξει τη στάση του απέναντι στο ελληνικό πρόγραμμα, και αρνήθηκε εκτιμήσεις ότι παρουσιάζει επιπλέον απαιτήσεις για να απελευθερώσει τη βοήθεια προς την Ελλάδα. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, εμμένει στα προαπαιτούμενα που ζητά από τους Ευρωπαίους, δηλαδή την επιπλέον χρηματοδότηση, ώστε να καταστεί βιώσιμο το ελληνικό χρέος τους επόμενους δώδεκα μήνες και να μπορέσει να εγκρίνει τη δόση που του αναλογεί.
Οσο περισσότερο καθυστερούν οι Ευρωπαίοι, όμως, τόσο αυξάνεται η αβεβαιότητα για το μέλλον του ελληνικού προγράμματος – πόσο μάλλον που ολοένα περισσότεροι πολιτικοί στην Ευρώπη δεν κρύβουν την επιθυμία τους να απαλλαγούν από το ΔΝΤ το συντομότερο δυνατόν. Σε αυτό το πλαίσιο ερμηνεύεται από κάποιους αναλυτές και η υπόσχεση του Ελληνα πρωθυπουργού ότι εντός του 2014, η Ελλάδα θα ξεφύγει από το μνημόνιο και θα βγει στις αγορές. Η απάντηση του εκπροσώπου του Ταμείου κ. Μάρεϊ, σε όλα αυτά ήταν ότι «δεν έχουμε καμία ένδειξη ότι τελειώνουμε οτιδήποτε με τους Ελληνες», ενώ παράλληλα εξέφρασε τις επιφυλάξεις του για την έξοδο της Ελλάδας στις αγορές. Την ίδια στιγμή, δε, διαβεβαίωσε ότι «δεν βλέπει κάτι από το οποίο να εξάγει» κάποια αλλαγή στη στάση του ΔΝΤ, συμπεριλαμβανομένης της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους.
«Αγκάθι»
Η τελευταία πάντως είναι το μεγαλύτερο αγκάθι στις σχέσεις των Ευρωπαίων με το ΔΝΤ, καθώς η λύση της παράτασης του χρόνου αποπληρωμής και μείωσης των επιτοκίων που προωθούν οι Ευρωπαίοι είναι πιθανό να μην καλύπτει τα κριτήρια βιωσιμότητας του χρέους που έχει το ΔΝΤ. Στο παρασκήνιο, το Ταμείο προώθησε τη λύση ενός νέου «κουρέματος» του ελληνικού χρέους, που όμως αρνούνται κατηγορηματικά οι περισσότεροι Ευρωπαίοι.
Εξαίρεση αποτελεί ο αναπληρωτής οικονομολόγος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας για την Ανοικοδόμηση και την Ανάπτυξη (EBRD) Τζέρομιν Ζετελμάγερ. Οπως δήλωσε στην «Κ», ο ίδιος θα προτιμούσε το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους, διότι η εναλλακτική που προωθείται διατηρεί το υπέρογκο χρέος στα ελληνικά βιβλία, κάτι που εκτιμά ότι θα έχει αρνητικές επιπτώσεις για την εμπιστοσύνη στην αγορά του ελληνικού χρέους. Πόσο μάλλον, που φοβάται ότι οι προϋποθέσεις της μείωσής του δεν θα βοηθήσουν την Ελλάδα να προσφέρει σταθερότητα, φέρνοντας για παράδειγμα την απρόβλεπτη φορολογία που διώχνει τους επενδυτές.
Ο ίδιος, βέβαια, προσθέτει ότι «οι έξυπνοι Ευρωπαίοι δεν βλέπουν τη διατήρηση των προϋποθέσεων για περισσότερο από τη διάρκεια του μνημονίου». Και πάλι, όμως, ο οικονομολόγος που έχει μελετήσει εντατικά τις αναδιαρθρώσεις του δημοσίου χρέους θεωρεί τόσο σημαντική τη μεγαλύτερη μείωση του ελληνικού χρέους που προτιμά να παραμείνουν κάποιες προϋποθέσεις όπως ιδιωτικοποιήσεις, αν αυτό είναι απαραίτητο ώστε να γίνει το «κούρεμα», στα πρότυπα της ελάφρυνσης του χρέους των φτωχών χωρών. Καθώς δε αναγνωρίζει ότι ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας που κατέχουν σήμερα το ελληνικό χρέος δεν έχουν τη δικαιοδοσία να διαγράψουν το ελληνικό χρέος, προτείνει την αγορά τους από έναν νέο οργανισμό που θα δημιουργηθεί για τον σκοπό αυτό.
Ο κ. Ζετελμάγερ μιλούσε σε μία παρουσίαση της έκθεσης της EBRD που επισημαίνει την επιβράδυνση των μεταρρυθμίσεων στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, και ρωτήθηκε για τα αίτια της ανόδου των ακροδεξιών κομμάτων στην Ουγγαρία και την Ελλάδα. Οπως είπε, η ανάλυσή της EBRD δείχνει ότι τα αντιδημοκρατικά αισθήματα και η αντίδραση στην ελεύθερη αγορά συνδέονται. Σε κάθε χώρα, δε, εξαρτώνται από το πόσο βαθιά είναι η κρίση, αν αντιμετώπισε κρίση τη δεκαετία του ενενήντα ώστε να θέσει την παρούσα σε προοπτική, και αν είχε σοσιαλιστικό παρελθόν που έχει χάσει κάθε αξιοπιστία.