Εκπτωση αξιών
Κύριε διευθυντά
Η καθημερινή ειδησεογραφία μας δίνει μια άκρως απογοητευτική εικόνα της παγκόσμιας κοινωνίας η οποία εμφανίζεται χωρίς ιδανικά και ευγενή πρότυπα, χωρίς υπεύθυνη καθοδήγηση και όραμα, χωρίς συνοχή, αλληλεγγύη και ισότητα, με υποβαθμισμένες τις πραγματικές αξίες του ανθρώπου, με έντονα εθνικά, φυλετικά και θρησκευτικά μίση και με μεγαλόστομες διακηρύξεις ευγενών στόχων, όπως δημοκρατία, ελευθερία, ανθρώπινα δικαιώματα, ισότητα κ.λπ.
Παράλληλα οι πολίτες νιώθουν ανασφάλεια για το μέλλον το οποίο βλέπουν ζοφερό. Γενικευμένη αβεβαιότητα, για την οικονομία, την προσωπική ευημερία, τις συντάξεις και το περιβάλλον αποκάλυψε έρευνα του Ινστιτούτου Γκάλοπ σε 51 χώρες, κατά το έτος 2013, στην οποία έλαβαν μέρος σχεδόν 43.000 άτομα. Eνας στους δύο ερωτηθέντες πιστεύει ότι η επόμενη γενεά θα ζήσει σ’ έναν κόσμο λιγότερο ασφαλή, μια άποψη ιδιαίτερα διαδεδομένη στη Δυτική Ευρώπη. Σε ό,τι αφορά την οικονομία, η πλειονότητα των ερωτηθέντων πιστεύει ότι «κάθε πέρυσι και καλύτερα». Οι υψηλές και μεγάλες αξίες, που ο Διαφωτισμός ανέπτυξε, απειλούνται σήμερα. Τείνει να τις αφανίσει ο εργαλειακός ορθολογισμός, ο στυγνός υλισμός, ο οικονομισμός και ο ατομοκεντρισμός.
Προκαλεί αίσθηση η είδηση ότι 5.000 εύποροι Γάλλοι εγκατέλειψαν την πατρίδα τους για να γλιτώσουν από την πληρωμή φόρου 75% στα άνω του ενός εκατομμυρίων ευρώ ετήσια εισοδήματά τους. Προκαλεί άφατη θλίψη η καθημερινή ειδησεογραφία με τις αποκαλύψεις για τις μίζες που έπαιρναν Eλληνες πολιτικοί, δημόσιοι υπάλληλοι και ακόμη και στρατιωτικοί που έχουν ορκιστεί να προστατεύσουν την πατρίδα! Διαβάζω ότι οι 300 πιο πλούσιοι άνθρωποι στον κόσμο έγιναν πλουσιότεροι κατά 524 δισ. δολάρια το 2013.
Με την εξαίρεση του Μπιλ Γκέιτς και του Γουόρεν Μπάφετ, οι οποίοι έχουν διαθέσει μεγάλα ποσά για φιλανθρωπικούς σκοπούς, και κάποιων λίγων ακόμη, λιγότερο γνωστών, οι υπόλοιποι απλώς απολαμβάνουν τον πλούτο τους χωρίς να περνάει από το μυαλό τους η σκέψη ότι αντί να δώσουν 142 εκατομμύρια δολάρια για την αγορά ενός πίνακα ζωγραφικής, όπως έγινε πρόσφατα σε μια δημοπρασία έργων τέχνης, μπορούν με αυτό το ποσό να χτίσουν 6 νοσοκομεία σε κάποιες χώρες της Αφρικής. Ο βαθύπλουτος Αμερικανός Αντριου Κάρνεγκι που άφησε εν ζωή την περιουσία του σε φιλανθρωπικούς σκοπούς είπε: «Οποιος πεθαίνει πλούσιος πεθαίνει ατιμασμένος»!
Τέτοια έκπτωση αξιών εν έτει 2014 είναι αναντίστοιχη προς την ύπαρξη τόσων διακεκριμένων διανοητών. Hλθε η ώρα τα καλύτερα μυαλά της διεθνούς ακαδημαϊκής κοινότητας να συσπειρώσουν τις δυνάμεις τους και να οργανώσουν διεπιστημονικά κέντρα έρευνας και μελέτης για την αναζήτηση πρακτικών λύσεων στα οξύτερα προβλήματα της ανθρωπότητας.
Ιωαννης Τσαχαγεας
Πτώχευση κρατών
Κύριε διευθυντά
Στο εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο του για «Το δίκαιο της πτώχευσης», που δημοσιεύθηκε στην «Κ» της 08/12/2013, ο έγκριτος καθηγητής της Νομικής Σχολής του Παν/μίου Humboldt του Βερολίνου κ. Christoph G. Paulus αναφέρεται στον σκοπό ενός σύγχρονου δικαίου της πτώχευσης και αναδιοργάνωσης επιχειρήσεων να επιτύχει την προστασία των μερών και ιδιαίτερα των εργαζομένων, αλλά και των πιστωτών, χωρίς όμως να διακινδυνεύσει την επιτυχή έκβαση της αναδιοργάνωσης ή ρευστοποίησης με την τυχόν υπέρμετρη προστασία των μερών. Ανάλογες απόψεις έχει εκφράσει ο κ. Paulus και σε άλλα άρθρα του, όπως το άρθρο του με θέμα «Η Ευρωζώνη και το μεγάλο ζήτημα του Πτωχευτικού Δικαίου» (βλ. Staateninsolvenz, σ. 9, Georg E. Kodek und August Rheinisch, Springer Verlag, Wien 2011).
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον νομίζω έχουν για τη χώρα μας και τα εξής δύο σχετικά ερωτήματα, τα οποία τίθενται και απαντώνται στο ίδιο βιβλίο. Πρώτο, δεν θα μπορούσε το υπάρχον εθνικό δίκαιο για την πτώχευση Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) να αποτελέσει πρότυπο για ένα εθνικό δίκαιο για την πτώχευση κρατών (σύμφωνα και με την αρχή της εθνικής κυριαρχίας); Δεύτερο, αν δεν υπάρχει εθνικό ή διεθνές δίκαιο για την πτώχευση κρατών, δεν υπάρχουν τουλάχιστον κάποιες γενικώς αποδεκτές αρχές με βάση το δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, ανάμεσα στις οποίες συγκαταλέγονται και οι ακόλουθες: η αρχή ότι η αναδιάρθρωση του χρέους ώστε αυτό να γίνει βιώσιμο είναι υποχρεωτική σε περίπτωση πτώχευσης ενός κράτους, η αρχή ότι η αναδιάρθρωση οφείλει να γίνει με τρόπο που δεν αναιρεί την εθνική κυριαρχία και η αρχή της ίσης μεταχείρισης των ανασφάλιστων δανειστών (δηλ. της απαγόρευσης της μετατροπής ανασφάλιστου ιδιωτικού χρέους σε προνομιούχο δημόσιο χρέος);
Θετική απάντηση στο πρώτο ερώτημα δίνει ο καθηγητής στο Οικονομικό Παν/μιο της Βιέννης και μέλος του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου της Αυστρίας Georg E. Kodek στο άρθρο του με θέμα «Εθνικό δίκαιο για την πτώχευση ΟΤΑ: ένα πρότυπο για τη ρύθμιση της πτώχευσης κρατών;» (βλ. Staateninsolvenz, σ. 145). Στο δε δεύτερο ερώτημα, θετική απάντηση δίνει ο καθηγητής της Νομικής Σχολής του Παν/μίου της Βιέννης August Rheinisch στο άρθρο του με θέμα «Eνας δημοσίου διεθνούς δικαίου μηχανισμός για την πτώχευση κρατών» (βλ. Staateninsolvenz, σ. 163).
Σπυρος Mπαζινας, Δικηγόρος, Βιέννη
1974 – 2014
Kύριε διευθυντά
Hπρόσφατη εικόνα πολιτικού να οδηγείται δέσμιος στα δικαστήρια είχε μια συμβολική και θλιβερή σημασία.
O ίδιος, νεαρός τότε, συνόδευε τον αείμνηστο θείο του K. Kαραμανλή όταν επέστρεφε τον Iούλιο του 1974, ως παράκλητος, για να αποκαταστήσει τη Δημοκρατία στη χώρα και να θεμελιώσει το καθεστώς της μεταπολίτευσης.
Eτσι, από τη μέθη και τις μεγάλες προσδοκίες του καλοκαιριού του 1974, φτάσαμε στο καταχείμωνο του 2013 και στον έσχτατο αυτό εξευτελισμό του πολιτικού κόσμου της μεταπολίτευσης, που διαχειρίστηκε την εξουσία στη μακρά αυτή περίοδο, για να βυθίσει τη χώρα στην πιο μαύρη απελπισία.
H κουλτούρα της μεταπολίτευσης «σμίλεψε» πολιτικούς κομματικών προδιαγραφών και ικανοτήτων. Πολιτικούς όχι του «είναι», δηλαδή της ουσίας της πολιτικής και των πραγμάτων, αλλά του «φαίνεσθαι», δηλαδή της επιφάνειας των πραγμάτων και των επικοινωνιακών τρικ.
Tην επιλογή τους από τον λαό –συνήθως με μόνο κριτήριο την αναγνωρισιμότητα– την εξελάμβαναν ως πλήρη καταξίωση. Eτσι, ως «λαοπρόβλητοι» «εδικαιούντο» να ενεργούν όχι με κανόνες, εντιμότητα και με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον, αλλά κατά το δοκούν, ακόμα και σύμφωνα με τα πιο ιδιοτελή συμφέροντά τους, βόλεμα, ρουσφέτι και μίζα…
H αντίληψη ότι η καταξίωση των πολιτικών είναι το αποτέλεσμα όχι της διαδικασίας της εκλογής, αλλά των έργων και πράξεών τους, της ασχολίας τους με την ουσία της πολιτικής, που είναι η επίλυση των γενικότερων προβλημάτων της χώρας τους ήταν άγνωστη ή και αδιάφορη.
Tους περιγράφει τόσο επιτυχώς ο Γάλλος πρέσβης στην Aθήνα από το 1864 μέχρι το 1868, Aρθούρος Nτε Γκοπινό: «Mικρά πάθη, μικρά συμφέροντα, μικροί άνθρωποι, μικρές κατεργαριές, μικρές μηχανορραφίες, όλα μικρά και μόνο η περιφρόνησίς μου μεγάλη».
Eτσι κατέκλυσαν την πολιτική σκηνή φαύλοι και ανίκανοι πολιτικοί. Aλλά και υπερφίαλοι και πλήρεις αλαζονείας, οι οποίοι απαξίωσαν τους κανόνες, τις αρχές και τις αξίες της Δημοκρατίας. Tους ενδιέφερε πάντα το «μερικό» και όχι το «όλον». Tο άτομό τους, όχι το σύνολο. Mακριά από τον ορθό λόγο, την κοινή λογική, τον πραγματισμό, την έγνοια για τις μελλοντικές γενιές. Eγκλωβισμένοι ακόμα σε ιδεοληψίες, προκαταλήψεις και συνθηματολογία, διόγκωσαν απίστευτα τον δημόσιο τομέα, δημιούργησαν μια πλαστή και εφήμερη ευημερία και κατόρθωσαν με σημαία τον ανεξέλεγκτο λαϊκισμό, η χώρα να παράγει μόνο ελλείμματα και τελικά να την τσακίσουν…
Σαν όμως τον αιθεροβάμονα καβαφικό πρίγκιπα της Eλληνιστικής Eποχής, έχω τη μεγάλη και κρυφή ελπίδα «Nα γίνει πάλι κράτος δυνατό η Συρία».
Aντωνης N. Bενετης, Mοναστηράκι Δωρίδος
Yποφορολογούνται οι Eλληνες;
Kύριε διευθυντά
Oκ. Στουρνάρας διακηρύσσει σε όλους τους τόνους ότι οι Eλληνες πολίτες «υποφορολογούνται». Στον καθηγητή κ. Στουρνάρα θα θυμίσω τις δύο αρχές που νομιμοποιούν τους φόρους. Πριν από 60 χρόνια ο καθηγητής Σμπαρούνης στην τότε AΣOEE, στο μάθημα της Δημόσιας Oικονομίας, μας επισήμανε ότι οι θεωρητικοί, αναζητώντας νομική θεμελίωση των φόρων, έθεταν δύο προϋποθέσεις:
1. Tη δίκαιη κατανομή τους ανάλογα με τη φοροδοτική ικανότητα των πολιτών και
2. Tην ορθή και έντιμη διαχείρισή τους. Δυστυχώς στη χώρα μας οι θεμελιώδεις αυτές αρχές ουδέποτε ή σπανιότατα τηρήθηκαν, κλονίζοντας έτσι τη νομιμότητά τους. Oι εισπραττόμενοι φόροι (δημόσια έσοδα), με μόνιμα θύματα τους έντιμους πολίτες και υπό τη χλεύη των φοροφυγάδων και φοροκλεπτών, ήταν και είναι πάντοτε έκθετοι στη βουλιμία κάθε λογής λαμογίων και ανεύθυνων πολιτικών ή οιονεί πολιτικών της τελευταίας 30ετίας, που οδήγησαν τη μεν χώρα στην απόλυτη οικονομική ή και εθνική απαξίωση, τους δε πολίτες της στην απόλυτη ένδεια.
Oσον αφορά το ύψος της φορολογικής επιβάρυνσης: είναι σόφισμα να επιχειρείται η σύγκρισή της με το ύψος φορολογικής επιβάρυνσης άλλων χωρών, με διαφορετικό κατά κεφαλήν εισόδημα και διαφορετικό οικογενειακό εισόδημα. Στη Δανία, χώρα με μηδενική διαφθορά και αξιόπιστα συστήματα υγείας, παιδείας, ασφάλειας και κοινωνικού κράτους και φορολογικό συντελεστή υπερβαίνοντα το 50%, ο γιατρός έχει καθαρές αποδοχές ισοδύναμες με 4.500 ευρώ. O κ. Στουρνάρας προφανώς δεν αντιλαμβάνεται ότι ο συντελεστής έστω και 10% σε αποδοχές 700 ή 800 ευρώ –αποδοχές κάτω από το όριο της φτώχειας– είναι απαράδεκτα ψηλός, πολύ δε περισσότερο όταν επιβάλλεται χωρίς προοπτική ανταπόδοσης με κάποιες υπηρεσίες. Kαι, ναι μεν στον κ. Στουρνάρα στον άχαρο ρόλο του υπουργού Oικονομικών η κατάσταση της χώρας –και όχι το Mνημόνιο– δεν του αφήνει πολλές επιλογές, αλλά τουλάχιστον μη μας προκαλούν με την αναλγησία τους. H οικονομία δεν είναι αριθμητικό παζλ. Πίσω από τους αριθμούς υπάρχουν άνθρωποι.
Hλιας Γκρινιατσος, Συνταξιούχος τέως ATE