Το Βερολίνο και η Αγκελα Μέρκελ έλαβε χθες τη σκυτάλη των προσπαθειών να μειωθεί η ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο, μετά τη δημόσια έκκληση του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο για μορατόριουμ και διάλογο. Η κ. Μέρκελ επικοινώνησε με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με προφανές θέμα συζήτησης την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Από την Τουρκία μεταδόθηκε («Αναντολού») ότι ο Ερντογάν χαρακτήρισε «απαράδεκτη» τη στάση ορισμένων κρατών της Ευρώπης να στηρίζουν την «εγωιστική και άδικη συμπεριφορά της Ελλάδας».
Πέρα από τους χαρακτηρισμούς των δημοσιογραφικών διαρροών της Αγκυρας, φαίνεται πως υπάρχει έντονο παρασκήνιο, καθώς χθες, κατά την ίδια οδό, το προεδρικό παλάτι προώθησε στον τουρκικό Τύπο ομιλία του Ερντογάν σε κλειστή σύσκεψη κομματικών στελεχών, όπου προκύπτει πως ο Τούρκος πρόεδρος επιθυμεί την έναρξη διαλόγου. Σύμφωνα με όσα δημοσιεύθηκαν σε μερίδα του τουρκικού Τύπου, ο κ. Ερντογάν δήλωσε πως «στο θέμα της Ανατολικής Μεσογείου θα προχωρήσουμε στο πλαίσιο της διπλωματίας. Η Τουρκία στο σημείο των δικαιωμάτων της στην Ανατολική Μεσόγειο έχει 100% δίκιο.
Σε περίπτωση που και η απέναντι πλευρά απομακρυνθεί από τα βήματα της αύξησης της έντασης, τότε στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω διπλωματίας μπορούμε να εφαρμόσουμε την πολιτική “καζάν-καζάν” (win-win). Πρέπει να αναδείξουμε τις συνεργασίες και προσπάθειες αλληλοϋποστήριξης που είχαμε με τις χώρες της περιοχής, κυρίως με την Ελλάδα. Αυτή την προσπάθεια να την αναδείξουμε στο τραπέζι του διαλόγου και να την εξηγήσουμε στην κοινή γνώμη».
Οι δηλώσεις του Ερντογάν εισπράττονται με κάποια επιφυλακτικότητα από την Αθήνα, αφενός γιατί το «Ορούτς Ρέις» εξακολουθεί να δραστηριοποιείται στην περιοχή νοτίως του Καστελλόριζου, αφετέρου διότι τις προηγούμενες ημέρες η ρητορική του προέδρου της Τουρκίας ήταν μάλλον εμπρηστική. «Είναι στο χέρι της Αγκυρας να επιλέξει είτε έμπρακτη αποκλιμάκωση είτε κυρώσεις», επισήμανε χθες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας, ο οποίος πρόσθεσε ότι «διάλογος κάτω από απειλές δεν γίνεται».
Δυσοίωνες εκτιμήσεις για την κατάσταση στην περιοχή έκανε και ο πρώην πρωθυπουργός της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου. Οπως είπε (Reuters), η Τουρκία διακινδυνεύει μια στρατιωτική σύγκρουση στην Ανατολική Μεσόγειο επειδή εκτιμά περισσότερο την ισχύ από τη διπλωματία. «Ανά πάσα στιγμή μπορεί να ξεσπάσει και να κλιμακωθεί οποιαδήποτε κρίση», ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο Νταβούτογλου. Λίγο νωρίτερα, ο Φαρετίν Αλτούν, διευθυντής Επικοινωνίας της προεδρίας και εκ των συνεργατών του κ. Ερντογάν, ζήτησε από την Ελλάδα να σεβαστεί την ελευθεροτυπία, με αφορμή την επίσκεψη δύο συνεργατών του πρακτορείου «Αναντολού» στο Καστελλόριζο.
H στάση της Μόσχας
Επιπλέον, η Μόσχα διευκρίνισε χθες, με αφορμή ερωτήματα περί των τουρκικών NAVTEX για ρωσικές ασκήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, ότι δεν στηρίζει την Τουρκία στην περιοχή. «Δεν αναζητούμε να επωφεληθούμε από διασυνοριακές διαφωνίες. Η προσέγγιση αυτή ισχύει και στην Ανατολική Μεσόγειο, μια εκρηκτική περιοχή. Η Ρωσία υπερασπίζεται την επίλυση των διαφωνιών μόνο μέσω του πολιτικού διαλόγου», σημείωσε η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ Μαρία Ζαχάροβα, η οποία χαρακτήρισε προκλητικούς τους ισχυρισμούς ότι η τουρκική επιθετικότητα στην περιοχή οφείλεται στη στήριξη της Μόσχας. «Τέτοιους συλλογισμούς μπορώ να τους χαρακτηρίσω μόνο προκλητικούς», είπε ενδεικτικά. Και κατέληξε πως «δεν ωθούμε κανέναν σε επιθετικές ενέργειες. Η συνεργασία μας, ιδίως με την Τουρκία, δεν στρέφεται εναντίον τρίτων χωρών».
Σημειώνεται, τέλος, ότι χθες, απαντώντας σε ερώτημα για τη δραστηριότητα της ειδικής συμβούλου του ύπατου εκπροσώπου της Ε.Ε. για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Νάταλι Τότσι, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Πίτερ Στάνο είπε ότι αυτή εξέφραζε προσωπικές απόψεις.