Η φετινή χρονιά όπως εξελίσσεται έως τώρα και χωρίς να προμηνύεται κάτι πολύ διαφορετικό μέχρι το τέλος της, είναι ένα έτος διαχείρισης κρίσεων. Η παρατεταμένη επιθετικότητα της Αγκυρας, ο κορωνοϊός και η επακόλουθη οικονομική κρίση άλλαξαν άρδην το τοπίο μέσα στο οποίο είχε εκλεγεί ο κ. Μητσοτάκης, μεταβάλλοντας μαζί και τις προτεραιότητες και τα δεδομένα και δοκιμάζοντας τις αντοχές του κρατικού μηχανισμού και της οικονομίας.
Αυτή τη στιγμή η κυβέρνηση βρίσκεται μέσα στη φωτιά, καθώς και τα τρία μέτωπα που προαναφέρθηκαν είναι ανοιχτά, καθιστώντας οποιοδήποτε μακρόπνοο σχέδιο εκτός πραγματικότητας.
Υπάρχει, όμως, μία ειδοποιός διαφορά μεταξύ των κρίσεων. Η υγειονομική κρίση και τα ελληνοτουρκικά είναι εξωγενείς παράγοντες που η εξέλιξή τους δεν έχει να κάνει με αποφάσεις της κυβέρνησης. Αντίθετα, η οικονομία είναι ένα διαφορετικό πεδίο, όπου μπορεί να υπάρξει συγκεκριμένη κυβερνητική παρέμβαση, έστω και αν δεν γνωρίζουμε τη διάρκεια της κρίσης που είναι άμεσα εξαρτώμενη με την πανδημία. Και αυτός είναι ένας πολύ βασικός στόχος για το 2020: ο έλεγχος των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας. «Ο πρωθυπουργός διαχειρίζεται βήμα βήμα τις δύσκολες καταστάσεις, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην οικονομική κρίση με βασικό στόχο να βγούμε από αυτήν όσο το δυνατόν πιο ανώδυνα και με μικρότερο κόστος», λέει χαρακτηριστικά στην «Κ» συνεργάτης του κ. Μητσοτάκη.
Η ανάλυση που κάνουν στο Μέγαρο Μαξίμου από τις κυλιόμενες δημοσκοπήσεις που φτάνουν στα χέρια τους είναι πως οι πολίτες επιβραβεύουν σε μεγάλο ποσοστό τους χειρισμούς της κυβέρνησης σε ελληνοτουρκικά και κορωνοϊό. Στα μεν ελληνοτουρκικά υπάρχει σαφής συσπείρωση, όπως συμβαίνει πάντα γύρω από την εκάστοτε κυβέρνηση που έχει να αντιμετωπίσει εθνικές απειλές, ενώ οι πολίτες επιβραβεύουν και τις διπλωματικές κινήσεις του κ. Μητσοτάκη. Οσον αφορά τον κορωνοϊό, παρά τις επιμέρους γκρίνιες που υπάρχουν για τους χειρισμούς της πανδημίας στη δεύτερη φάση της, με κυριότερη αυτή για τα σχολεία, το πρόσημο εξακολουθεί να είναι θετικό και δείχνει πως σε γενικές γραμμές οι πολίτες εκτιμούν την υπεύθυνη στάση που έδειξε η κυβέρνηση.
Με δεδομένα τα παραπάνω, κυβερνητικά στελέχη με τα οποία συνομίλησε η «Κ» θεωρούν ιδιαίτερα κρίσιμο το πώς θα εξελιχθεί ο τομέας της οικονομίας. Ουσιαστικά παρά τις δύο μεγάλες κρίσεις –υγειονομική και ελληνοτουρκικά– στο βάθος του τούνελ εξακολουθεί να ισχύει ο διαχρονικός και απαράβατος κανόνας πως η πορεία μιας κυβέρνησης κρίνεται στην… τσέπη των πολιτών. Εξ ου και το Μέγαρο Μαξίμου θα δώσει ιδιαίτερο βάρος στον τομέα αυτόν. Ολη η προσπάθεια που θα γίνει τους επόμενους έξι μήνες θα έχει στο επίκεντρο τη μείωση των επιπτώσεων, ειδικά για τους πιο ευάλωτους, δηλαδή τους μικρούς και μεσαίους επιχειρηματίες, κάτι που θεωρείται «κλειδί» για το πώς θα εξελιχθεί το 2021. Οπως εξηγεί στην «Κ» κυβερνητικό στέλεχος πρέπει να δημιουργηθεί «ένα δίχτυ προστασίας για τους πιο ευάλωτους, ώστε να μην πέσουν στο κενό», δηλαδή να μην κλείσουν επιχειρήσεις και να μη χαθούν θέσεις εργασίας.
Μεσαία τάξη
Σε μία τέτοια περίπτωση, το 2020 δεν θα είναι μία χαμένη χρονιά, αλλά αντίθετα θα έχει κερδηθεί η πιο κρίσιμη μάχη, για επανεκκίνηση την επόμενη. Δεν είναι καθόλου τυχαίο πως σε πρόσφατες δηλώσεις του ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε συγκρίνει την ύφεση του 15,2% που σημειώθηκε στην Ελλάδα κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2020 σε σχέση με την ύφεση που σημειώθηκε σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, λέγοντας πως ήταν μικρότερη. Ουσιαστικά ο πρωθυπουργός περιέγραψε πως η Ελλάδα κέρδισε μία μικρή μάχη, πριν από τον τελικό πόλεμο της επόμενης χρονιάς.
Στην πιο μεγάλη εικόνα η στήριξη των μικρομεσαίων θεωρείται πως θα συγκρατήσει ύφεση και ανεργία σε ποσοστά 8% και 18%, αντιστοίχως, που θα δίνουν τη δυνατότητα για αισιοδοξία την άνοιξη του 2021. Παράλληλα, η στήριξη των μικρών και μεσαίων επιχειρηματιών θεωρείται κρίσιμη, καθώς κρατάει «ενεργό» το μεγάλο πολιτικό πλεονέκτημα της κυβέρνησης που δεν είναι άλλο από τη μεσαία τάξη και δη τον ιδιωτικό τομέα.
Το Ταμείο Ανάκαμψης
Η άνοιξη του 2021 δεν θεωρείται τυχαία ορόσημο. Αφενός, οι λοιμωξιολόγοι θεωρούν πως τότε θα έχει αρχίσει η οριστική απαλλαγή από την πανδημία, που κρατάει «κλειδωμένη» και την οικονομία. Οι επιστήμονες σημειώνουν πως από τη στιγμή που θα ξεκινήσει η χορήγηση του εμβολίου χρειάζονται δύο με τρεις μήνες για να δημιουργηθεί αυτό που λέμε «ανοσία της αγέλης». Το τέλος της πανδημίας συνεπάγεται την επιστροφή της οικονομίας σε προ κορωνοϊού ρυθμούς. Αφετέρου, την ίδια περίοδο αναμένεται να έρθουν τα πρώτα χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης. Η εκταμίευση, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, θα αρχίσει το πρώτο τρίμηνο του 2021 στη βάση του εθνικού στρατηγικού σχεδίου που θα καταθέσει η ελληνική κυβέρνηση στα μέσα Οκτωβρίου. Εξ ου και στο Μαξίμου θεωρούν κομβική την εκπόνηση του πλάνου που θα κατατεθεί στις 15 Οκτωβρίου στην Επιτροπή και θα περιλαμβάνει συγκεκριμένες δράσεις από το 2021 έως το 2023 με στόχο τη δημιουργία ενός νέου μοντέλου εθνικής οικονομίας.