Με μια διπλή κρίση βρίσκεται αντιμέτωπη η κυβέρνηση, καθώς καλείται να διαχειριστεί ταυτόχρονα τη συνεχή κλιμάκωση της τουρκικής επιθετικότητας και το εκρηκτικό σκηνικό που έχει προκύψει στη Λέσβο μετά την καταστροφή του ΚΥΤ της Μόριας.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε τις προηγούμενες ημέρες επικοινωνία με την καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ, όπως και με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, με αφορμή την επερχόμενη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. στις 24 και 25 του μήνα. Ενώ αναμένεται και νέο «τηλεφώνημα» της καγκελαρίου, καθώς η Γερμανία αποτελεί τον πρωταγωνιστή των προσπαθειών για την αποκλιμάκωση της έντασης.
Επί της ουσίας, η κ. Μέρκελ επιχειρεί να αναβιώσει τη «συμφωνία του Βερολίνου» που τορπίλισε ο Ταγίπ Ερντογάν και προβλέπει «μορατόριουμ» σε στρατιωτικές ασκήσεις και έρευνες –εξαιρουμένης της Κύπρου– και επανέναρξη των διερευνητικών επαφών με συγκεκριμένο καταληκτικό χρονικό ορίζοντα. Κατά τις ίδιες πηγές, πάντως, το ίδιο το Βερολίνο κρατάει χαμηλά τον πήχυ των προσδοκιών, καθώς ο Τούρκος πρόεδρος δεν έχει εκπέμψει μηνύματα αναδίπλωσης, στάση που εκτιμάται πως συνδέεται σε μεγάλο βαθμό και με το αρνητικό κλίμα εντός της γειτονικής χώρας, λόγω των ισχυρών πιέσεων που δέχεται η οικονομία της.
Η Γερμανίδα καγκελάριος έχει μεταφέρει στον Τούρκο πρόεδρο πως –παρότι το Βερολίνο δεν το επιθυμεί– η επιβολή κυρώσεων στη Σύνοδο Κορυφής θα είναι μονόδρομος εάν το «Ορούτς Ρέις» δεν έχει αποσυρθεί, αλλά συνεχίσει να κινείται συνοδευόμενο από τουρκικά πολεμικά πλοία εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και μάλιστα πλησίον του Καστελλόριζου. Εξάλλου, τις τελευταίες ημέρες με τις συντονισμένες κινήσεις του πρωθυπουργού και του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια έχει ανατραπεί η εικόνα που επικρατούσε σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ότι η Αθήνα έφερε την ευθύνη για το «ναυάγιο» της πρωτοβουλίας του Βερολίνου, λόγω της συμφωνίας για την υπογραφή ΑΟΖ με την Αίγυπτο.
Ειδικότερα, έχει μεταδοθεί με πειστικό τρόπο προς τους εταίρους ότι ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου έσπευσε να «κάψει» την προοπτική διαλόγου με τη μονομερή δημοσιοποίηση των συμφωνηθέντων, αλλά και ότι η Τουρκία εξέδωσε NAVTEX πριν από τη συμφωνία Αθήνας – Καΐρου.
Ρητή οδηγία
Το δεύτερο κρίσιμο μέτωπο για το Μέγαρο Μαξίμου είναι βεβαίως το μεταναστευτικό. Η κυβέρνηση αιφνιδιάστηκε από την καταστροφή της Μόριας που πυροδότησε ένα μεγάλο ανθρωπιστικό, υγειονομικό αλλά και πολιτικό πρόβλημα. Ομως είναι υποχρεωμένη να «δει μπροστά» και αυτή είναι η ρητή οδηγία του πρωθυπουργού προς τους Νότη Μηταράκη, Τάκη Θεοδωρικάκο και Μιχάλη Χρυσοχοΐδη που έχουν εμπλακεί στις διάφορες πτυχές διαχείρισης του προβλήματος.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση εκτιμά πως μέχρι την Τρίτη το αργότερο θα έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες για τη δημιουργία προσωρινού καταυλισμού στον Καρά Τεπέ, ώστε να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της στέγασης των προσφύγων και μεταναστών, αλλά και να είναι δυνατός ο έλεγχος για τυχόν νέα κρούσματα κορωνοΐου.
Παράλληλα, ειλημμένη απόφαση είναι να επισπευσθούν οι διαδικασίες για την κατασκευή κλειστού κέντρου στη Λέσβο, οι οποίες είχαν «παγώσει» μετά τις οξύτατες αντιδράσεις μερίδας του πληθυσμού, αλλά και των αιρετών του νησιού τον περασμένο Φεβρουάριο. Μάλιστα, από το Μέγαρο Μαξίμου δεν λείπει η αυτοκριτική για τις τότε αποφάσεις.
Σε κάθε περίπτωση, όπως υπογραμμίζει στενός συνεργάτης του κ. Μητσοτάκη όσες και όποιες και εάν είναι οι αντιδράσεις στη Λέσβο, δεν υπάρχει περίπτωση μεταφοράς των προσφύγων και των μεταναστών στην ενδοχώρα. Είναι σαφές, προστίθεται, πως μια τέτοια εξέλιξη θα εξέπεμπε σήμα προς όσους πρόσφυγες και μετανάστες βρίσκονται σε κέντρα στα άλλα νησιά να προβούν σε καταστροφές ανάλογες εκείνων στη Μόρια.
Οι ίδιες πηγές προσθέτουν πως η κριτική που ασκείται στην κυβέρνηση παραγνωρίζει δύο κρίσιμες παραμέτρους: Πρώτον, ότι με δικές της ενέργειες οι πρόσφυγες και μετανάστες στη Μόρια έχουν μειωθεί από τις 25.000 στις 13.000. Και, δεύτερον, ότι το φετινό καλοκαίρι για πρώτη φορά από την έναρξη της προσφυγικής κρίσης πρακτικά μηδενίστηκαν οι προσφυγικές ροές από τα τουρκικά παράλια προς τα ελληνικά νησιά.
Θα πρέπει να επισημανθεί, τέλος, πως μετά την επιστροφή του πρωθυπουργού από τη Θεσσαλονίκη, κρίσιμο κρας τεστ για την κυβέρνηση αποτελεί η αυριανή έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς και κυρίως κατά πόσον θα υπάρξει επάρκεια στις μάσκες που θα δοθούν σε μαθητές, δασκάλους και καθηγητές.