O νόμος του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, που ψηφίστηκε σε κλίμα ευρείας συναίνεσης τις προηγούμενες ημέρες, επιδιώκει να συγκεντρώσει σε ενιαίο κείμενο ένα σύνολο διατάξεων για το ψηφιακό κράτος και τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες. Εκτός από την αυτονόητη έμφαση στην επίλυση εκκρεμών προβλημάτων του παρελθόντος, ο νόμος δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα και σε σειρά ζητημάτων που αφορούν την επόμενη ημέρα. Ειδικότερα, εστιάζει ανάμεσα σε άλλα στην ανάπτυξη των δικτύων πέμπτης γενιάς στη χώρα μας και στην αξιοποίηση της δημοπρασίας του φάσματος του 5G για τη δημιουργία ενός «οικοσυστήματος καινοτομίας», με στόχο τη συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη.
Οι βασικές καινοτομίες που θα φέρει το 5G συναρτώνται με τις υπερυψηλές ταχύτητες που αυτό συνεπάγεται. Και μπορεί το 4G σήμερα να προσφέρει ταχύτητα και σταθερότητα για έναν απλό χρήστη του Διαδικτύου, παρ’ όλα αυτά οι αλλαγές που θα φέρει το 5G στην αξιοποίηση έξυπνων συσκευών και στην ευρεία χρήση νέων εφαρμογών οδηγούν χωρίς δεύτερη σκέψη στον χαρακτηρισμό του ως αυτοτελές και κυρίαρχο συστατικό μιας επόμενης, απόλυτα διακριτής από όσα ξέρουμε έως σήμερα, «Βιομηχανικής Επανάστασης».
Πράγματα που μέχρι τώρα φαντάζουν βγαλμένα από ταινία επιστημονικής φαντασίας σύντομα θα αποτελούν κομμάτι της ρουτίνας μας: η αυτόνομη οδήγηση, η εκτεταμένη χρήση της τηλεϊατρικής (ακόμα και με ρομποτικές εφαρμογές) είναι μόνο δύο παραδείγματα από το μέλλον των εφαρμογών αυτών των δικτύων. Ολα αυτά θα σηματοδοτήσουν μια καινούργια εποχή για τις επιχειρήσεις, τις υπηρεσίες και, τελικά, την καθημερινότητα.
Εδώ και 14 μήνες εργαζόμαστε εντατικά ώστε να περάσουμε στην επόμενη εποχή, έχοντας λύσει όσο το δυνατόν περισσότερες από τις –πολλές, είναι η αλήθεια– εκκρεμότητές μας. Ενδεικτικά, εκσυγχρονίσαμε το πλαίσιο για την αδειοδότηση κεραιοσυστημάτων με τον νόμο «Επενδύω στην Ελλάδα» και αναδιατάξαμε το φάσμα των ραδιοσυχνοτήτων με νομοθετικές παρεμβάσεις και με σχετικές υπουργικές αποφάσεις.
Ολες αυτές οι πρωτοβουλίες έρχονται να δράσουν συμπληρωματικά στη δημοπρασία του φάσματος 5G, η οποία θα έχει ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του έτους. Κατ’ αρχάς, είναι αυτονόητο ότι το Δημόσιο αποσκοπεί στην άντληση σημαντικών εσόδων από αυτή τη δημοπρασία, έσοδα τα οποία θα είναι ευεργετικά για την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους, σύμφωνα με τις διεθνείς δεσμεύσεις της χώρας.
Παρ’ όλα αυτά, μας ήταν εξαρχής σαφές ότι οφείλαμε να εκπονήσουμε και ένα ευρύτερο σχέδιο αξιοποίησης των δικτύων πέμπτης γενιάς. Και αυτό δεν υπαγορεύεται αποκλειστικά από την ψηφιακή υστέρηση της χώρας, αλλά πρωτίστως αποτελεί μια καλή –και εξαγώγιμη– πρακτική, που θα οδηγήσει στη μέγιστη απόδοση των νέων δεδομένων που θα φέρει το 5G στη ζωή μας.
Η φιλοσοφία μας αυτή κωδικοποιείται στη δημιουργία ενός «οικοσυστήματος καινοτομίας» με επίκεντρο το 5G: επιχειρήσεις και επιστημονικά κέντρα των οποίων το αντικείμενο περιστρέφεται γύρω από τα δίκτυα πέμπτης γενιάς μπορούν και πρέπει να λειτουργήσουν πολλαπλασιαστικά, δημιουργώντας με την παρουσία και τη δραστηριοποίησή τους νέες επενδύσεις και νέα ερευνητικά προγράμματα γύρω από το 5G. Αυτός ο «ενάρετος κύκλος» δεν θα δημιουργηθεί μόνος του. Αποστρεφόμενοι τον ρόλο του θεατή των εξελίξεων, στον νόμο για την Ψηφιακή Διακυβέρνηση και τις Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες λαμβάνουμε μια πολύ σημαντική πρωτοβουλία, η οποία αποτελεί δική μας καινοτομία και προσδοκούμε να διαδραματίσει ρόλο καταλύτη στη δημιουργία αυτού του οικοσυστήματος. Η πρωτοβουλία αυτή είναι η ίδρυση του «Ταμείου Φαιστός».
Τι είναι το «Ταμείο Φαιστός»: πρόκειται για ένα Αμοιβαίο Κεφάλαιο Επιχειρηματικών Συμμετοχών το οποίο θα απορροφήσει το 25% των εσόδων της δημοπρασίας και στο οποίο θα έρθουν να προστεθούν στην πορεία και ιδιώτες επενδυτές. Πρακτικά, ιδρύεται ένα Ταμείο το οποίο θα επενδύει σε ιδέες που έχουν σχέση με το 5G. Eτσι, ενώ τα περισσότερα κράτη προβαίνουν απλά και μόνο σε δημοπρασίες φάσματος αντλώντας έσοδα για εκείνα με μια παραδοσιακή προσέγγιση, εμείς θα χρησιμοποιούμε αυτή τη δημοπρασία για να φτιάξουμε ένα εξειδικευμένο Ταμείο που θα επενδύει σε καινοτόμες επιχειρήσεις. Πρακτικά, γεννάμε μία αγορά μέσα από τη δημοπρασία.
Αυτό το σχέδιο ακουμπά πάνω σε πολλούς τομείς του νέου παραγωγικού μοντέλου που θέλουμε να οικοδομήσουμε: μεταφορές, εφοδιαστική (logistics), μεταποίηση, βιομηχανία (συμπεριλαμβανομένης, μεταξύ άλλων, της αμυντικής), αγαθά και δίκτυα κοινής ωφελείας, υγεία, τουρισμός, πληροφόρηση και μέσα ενημέρωσης είναι μόνο μερικοί από τους κλάδους που θα ενισχυθούν από αυτή τη διαδικασία. Και αυτή η ενίσχυση θα μεταφραστεί σε πολλές και καλές θέσεις εργασίας, ανάπτυξη και δημόσια έσοδα.
Δεν μένουμε, όμως, εκεί, αλλά δεσμεύουμε εκτός δημοπρασίας ένα κομμάτι του φάσματος. Αυτό θα το παρέχουμε δωρεάν σε πανεπιστήμια, σε ερευνητικά κέντρα και σε startup εταιρείες, με σκοπό την ανάπτυξη νέων εφαρμογών γύρω από το 5G. Στέλνουμε έτσι το μήνυμα ότι η ορθή χρήση των δημοσίων πόρων μπορούν να καταστήσουν το κράτος εμμέσως ένα «εργαστήριο» ανάπτυξης νέων ιδεών και καινοτομιών.
Το τελευταίο διάστημα η Ελλάδα ξεκινά να αναγνωρίζεται διεθνώς για την ανάπτυξη και αξιοποίηση συγκεκριμένων εφαρμογών: το 13033 χαρακτηρίστηκε βέλτιστη πρακτική τόσο από τον ΟΟΣΑ όσο και από την αρμόδια εκτελεστική αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργκρέτε Βεστάγκερ. Πέρα από τα εύσημα, όμως, χάρη στις εξαγώγιμες πρακτικές που αναπτύσσουμε κερδίζουμε και κάτι σημαντικότερο: αυτοπεποίθηση. Αυτοπεποίθηση ότι ενίοτε στην ψηφιακή εποχή ακόμη και οι μέχρι πρότινος «έσχατοι» δύνανται να καταστούν πρώτοι.
* O κ. Κυριάκος Πιερρακάκης είναι υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης.