Τη σημαντική αύξηση του στρατιωτικού αποτυπώματος των ΗΠΑ στην Ελλάδα αναμένεται να ανακοινώσει σήμερα ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, με αιχμή τη μετατροπή της Σούδας σε βάση μόνιμου ελλιμενισμού του τεραστίων διαστάσεων πολεμικού πλοίου USS Hershel «Woody» Williams, το οποίο στην πραγματικότητα αποτελεί μια πλατφόρμα, από όπου μπορούν να επιχειρούν ελικόπτερα και μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAV) σε ευρύτατες επιχειρήσεις. Ο μόνιμος ελλιμενισμός ενός τέτοιου πλοίου στη Σούδα σημαίνει σημαντική αναβάθμιση των δυνατοτήτων υποστήριξης της βάσης. Κατ’ αυτόν τον τρόπο η Ελλάδα εισέρχεται δυναμικά στη διεκδίκηση αντισταθμιστικών παραχωρήσεων στο σκέλος των υποδομών.
Οπως η «Κ» ανέφερε την Κυριακή (αλλά και πολύ παλαιότερα), έχει αποφασιστεί ότι θα λειτουργήσει ένας νέος, δεύτερος ναύσταθμος στην Κρήτη, στη Σούδα, με λειτουργία ανάλογη εκείνου της Σαλαμίνας, αν και αναγκαστικά μικρότερης δυναμικότητας, ώστε το Στρατηγείο Διοικήσεως Ανατολικής Μεσογείου (ΣΔΑΜ) να αποκτήσει όχι μόνο θεσμική, αλλά και επιχειρησιακή βαρύτητα. Στο Γενικό Επιτελείο Ναυτικού και το Αρχηγείο Στόλου υπάρχει ήδη ένας λεπτομερής και ευρύς τεχνοκρατικός σχεδιασμός γι’ αυτό. Οι ΗΠΑ έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον να βοηθήσουν στη διαμόρφωση του ΣΔΑΜ και η αναβάθμιση των δυνατοτήτων της βάσης της Σούδας μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία για επιτάχυνση της διαμόρφωσης και του Ναυστάθμου Κρήτης του Πολεμικού Ναυτικού.
Στο στρατηγικό επίπεδο ήδη χθες η Ουάσιγκτον, μέσω της κοινής δήλωσης, που εκδόθηκε μετά τις συνομιλίες των υπουργών Eξωτερικών των δύο χωρών κ. Πομπέο και Δένδια, ξεκαθάρισε ότι για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών προέχει το Διεθνές Δίκαιο, έμμεση πλην σαφής διαφοροποίηση από την τουρκική λογική της ευθυδικίας.
Η σημερινή παρουσία του κ. Πομπέο στη Σούδα συνδέεται ξεκάθαρα με την απόφαση των ΗΠΑ να αυξήσουν περαιτέρω το στρατιωτικό αποτύπωμά τους σε όλες τις βάσεις που έχουν περιληφθεί στην ανανέωση και τον εμπλουτισμό της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) που υπεγράφη πέρυσι τον Οκτώβριο και τις ερχόμενες ημέρες θα επιμηκυνθεί για ακόμα ένα χρόνο (οι ανανεώσεις παραμένουν ετήσιες). Σε αυτό το πλαίσιο δεν θα προικοδοτηθεί μόνο η βάση της Σούδας, αλλά και η αεροπορική βάση της Λάρισας, καθώς και η βάση ελικοπτέρων στο Στεφανοβίκειο. Παρά το γεγονός ότι υπάρχει έντονη φημολογία για τη μεταφορά μέσων και έργου από τη βάση του Ιντσιρλίκ στην Τουρκία, φαίνεται ότι η Ελλάδα δεν ενδείκνυται παρά για τη μεταστάθμευση ιπτάμενων τάνκερ τύπου KC-135 και, ίσως, UAV.
Από την πλευρά των εξοπλιστικών το αμερικανικό ενδιαφέρον για επένδυση σε βιομηχανικές μονάδες (Ναυπηγεία ή ΕΑΒ) με ταυτόχρονη διεκδίκηση υποκατασκευαστικού έργου το οποίο θα περιλαμβάνει σημαντικές παραγγελίες των Ενόπλων Δυνάμεων (Ε.Δ.) είναι έντονο. Οι Αμερικανοί διεκδικούν επίσης να αναλάβουν το έργο ναυπήγησης τεσσάρων νέων φρεγατών πολλαπλών ρόλων τύπου MMCS και την αναβάθμιση των τεσσάρων ΜΕΚΟ του Π.Ν.
Χθες, ο κ. Πομπέο, από τη Θεσσαλονίκη όπου βρέθηκε, εξέφρασε την ελπίδα του να επιτύχουν οι διερευνητικές. «Ο τρόπος επίλυσης της σύγκρουσης δεν είναι μέσω επίδειξης δύναμης, ή μέσω επίδειξης εξουσίας, αλλά μέσω διαλόγου, μέσω διεθνών συστημάτων, συμφωνιών, συνομιλιών. Ετσι θα έπρεπε να επιλυθούν αυτές οι θαλάσσιες διαφορές. Εχουμε δει τους Ελληνες να κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση, προσπαθώντας να το επιτύχουν. Ελπίζουμε ότι η τουρκική κυβέρνηση θα το δει με τον ίδιο τρόπο», είπε ο κ. Πομπέο σε συνέντευξή του (ΑΠΕ-ΜΠΕ). Και πρόσθεσε ότι «ελπίζουμε πως οι διερευνητικές συνομιλίες όχι μόνο θα ξεκινήσουν σωστά, αλλά είναι σημαντικό να ληφθούν αποφάσεις με τρόπο που να παράγουν αποτελέσματα που κάθε ένα από τα δύο έθνη βρίσκουν κάτι περισσότερο από αποδεκτά. Δεν μιλάμε απλώς, πρέπει να βρούμε καλές λύσεις, πρέπει να επιλύσουμε αυτές τις συγκρούσεις με τρόπο που να αντικατοπτρίζει τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών της Ελλάδας, καθώς και των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο».