ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αλλάζει πάντα την πολιτική ατζέντα στο εσωτερικό της χώρας του και σύμφωνα με τους πολιτικούς του αντιπάλους δεν αφήνει να συζητηθεί το πραγματικό πρόβλημα, που είναι η οικονομία. Πρόσφατο παράδειγμα θεωρείται η ομιλία του στο προεδρικό μέγαρο που ξεσήκωσε μεγάλο κύμα αντιδράσεων, καθώς όπως λένε προσπάθησε να εξωραΐσει τις οικονομικές δυσκολίες που ζουν οι Τούρκοι πολίτες τα τελευταία χρόνια και με έμμεσο τρόπο τούς ζήτησε «ως καλοί μουσουλμάνοι να κάνουν υπομονή».
«Το καθήκον του καλού και πιστού μουσουλμάνου είναι να μην κακομάθει όταν όλα είναι εύκολα και να κάνει υπομονή όταν υπάρχει ανέχεια. Ο σωστός πιστός είναι αυτός που λέει στον Θεό “και τα καλά σου και τα δύσκολά σου τα αποδέχομαι” και δέχεται την πίκρα του και τον πόνο σαν γλυκό, όπως το μέλι», δήλωσε ο Ερντογάν σε ομιλία του προς τους ιμάμηδες.
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης αντέδρασαν άμεσα, καθώς υποστηρίζουν πως ο Ερντογάν προετοιμάζει τον τουρκικό λαό για χειρότερες ημέρες. «Κάποτε έλεγε στον κόσμο πως είμαστε πλούσιοι. Ελεγε πως δεν υπάρχει κρίση, πως όλα πάνε καλά. Τώρα όμως, τι λέει; Να κάνουμε υπομονή! Κύριε Ερντογάν! Αντί να λες στον λαό να κάνει υπομονή, πρώτα να πουλήσεις το αεροσκάφος σου αξίας 500 εκατ. δολαρίων, να μειώσεις τις υπέρογκες δαπάνες του παλατιού σου. Αυτή τη δύσκολη περίοδο, εσύ να γίνεις το παράδειγμα. Ομως δεν μπορείς να το κάνεις, καθώς έχεις συνηθίσει στην πολυτέλεια, στην άνετη ζωή», δήλωσε η πρόεδρος του Καλού Κόμματος, Μεράλ Ακσενέρ.
Ο πρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, κατηγορεί τον Ερντογάν για τις υποσχέσεις του. «Μας έλεγες πως μας ζηλεύει η Γερμανία, πως καταστράφηκε η Ελλάδα, πως οι ΗΠΑ δεν αντέχουν. Τι συνέβη; Μας μιλούσες για ισχυρή Τουρκία, πως είσαι παγκόσμιος ηγέτης. Πράγματι, είμαστε παγκόσμιοι πρωταθλητές στο να πληρώνουμε τόκους!» είπε.
Τα νούμερα δείχνουν πως οι Τούρκοι πολίτες είναι φτωχότεροι σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια, της ευημερίας που είχε φέρει το κυβερνών κόμμα AKP.
Το 2002, όταν ο Ερντογάν είχε αναλάβει τη διακυβέρνηση της Τουρκίας, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ των Τούρκων ανερχόταν σε 3.500 δολάρια. Το 2013 ξεπέρασε τις 12.500 δολάρια. Ομως από εκείνο το έτος, άρχισε η σταθερή μείωση του εισοδήματος των Τούρκων. Το 2019 μειώθηκε σε 9.093 δολάρια. Για το 2020 και με την υποτίμηση της τουρκικής λίρας, οι προβλέψεις μιλούν πως θα βρεθεί κάτω από τις 8.000 δολάρια. Το 2020, η υποτίμηση της τουρκικής λίρας ξεπέρασε το 30% έναντι του δολαρίου και του ευρώ. Η εφημερίδα Cumhuriyet αποκάλυψε πως η τιμή του ψωμιού μέσα σε μία νύχτα αυξήθηκε κατά 20%! Επίσημα ο ετήσιος πληθωρισμός εμφανίζεται στα επίπεδα του 11,75%.
Μέσα σε αυτό το οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον, η Αγκυρα έστειλε το «Ορούτς Ρέις» και το «Μπαρμπαρός» και πάλι στην Ανατολική Μεσόγειο και ετοιμάζεται να στείλει και το πλωτό γεωτρύπανο «Γιαβούζ». Στην τουρκική κυβέρνηση δεν ανησυχούν ιδιαίτερα για πιθανές, «ήπιες κυρώσεις» από τις χώρες της Ε.Ε., καθώς θεωρούν πως δεν θα επηρεάσουν την τουρκική οικονομία, η οποία ήδη έχει σοβαρά προβλήματα. Αντίπαλοι του Ερντογάν αναφέρουν ότι στην τουρκική κυβέρνηση πιστεύουν ότι μπορούν να διαχειριστούν τις αντιδράσεις της τουρκικής κοινωνίας, με θρησκευτική και εθνικιστική ατζέντα.
Η ατζέντα
Πολιτικοί αναλυτές σημειώνουν πως τους τελευταίους έξι μήνες η τουρκική κυβέρνηση δεν έχει αφήσει ούτε μια στιγμή να συζητηθεί η κατάσταση της οικονομίας. Το ζήτημα του μεταναστευτικού στον Εβρο τον Μάρτιο, η καραντίνα με τον κορωνοϊό από τον Απρίλιο μέχρι και τον Ιούνιο, η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί τον Ιούλιο, η κρίση με το «Ορουτς Ρέις» τον Αύγουστο, ο πόλεμος στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και η υποστήριξη στο Αζερμπαϊτζάν τον Σεπτέμβριο, και τώρα πάλι το «Ορουτς Ρέις» και το «Μπαρμπαρός» στη Μεσόγειο, κρατούν συνεχώς την ατζέντα μακριά από τα προβλήματα της καθημερινότητας.
Οσο για τις πιθανές κυρώσεις της Ε.Ε., η άποψη της Αγκυρας συνοψίζεται από τον εκπρόσωπο της τουρκικής προεδρίας, Ιμπραχήμ Καλίν, ο οποίος σε συνέντευξή του σε τηλεοπτική εκπομπή ξεκαθάρισε πως δεν προκαλεί καμία ανησυχία. «Αν στην Ευρώπη θεωρείτε πως θα μας στριμώξετε, τότε είναι άδικος ο κόπος σας. Νομίζετε πως θα απειλήσετε την Τουρκία. Το έχει πει και ο πρόεδρός μας, “σας προκαλώ, φέρτε τις κυρώσεις”. Τι θα μας κάνετε; Θα επιβάλετε κυρώσεις στην Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου και σε κάποια πρόσωπα; Ποιος θα έχει κέρδος από αυτό. Η Ευρώπη; H Eλλάδα; Oι κυρώσεις δεν θα αλλάξουν την πολιτική μας, αντιθέτως θα αυξήσουν την αποφασιστικότητά μας».
Ο πρόεδρος της Τουρκίας σε πρόσφατη ομιλία του αποκάλυψε πως το γεωτρύπανο «Γιαβούζ» θα ξεκινήσει το ταξίδι του και πάλι στην Ανατολική Μεσόγειο. Αναλυτές δεν αποκλείουν να εμφανιστεί σε περιοχές όπου αυτή την περίοδο βρίσκονται τα δύο ερευνητικά σκάφη της Τουρκίας. Οπως αναφέρουν, αυτή η κίνηση θα τον βοηθήσει να ασκήσει την πολιτική που έχει ως στόχο την Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και να κατευθύνει την εσωτερική ατζέντα, μακριά από την καθημερινότητα της χώρας.