Την ανησυχία του εξέφρασε εκ νέου ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, τόσο για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο όσο και για τις εξελίξεις με τους S-400 στην Τουρκία. Σχετικά με την Ανατολική Μεσόγειο, ο κ. Στόλτενμπεργκ σε συνέντευξη Τύπου χθες –πριν από την τηλεδιάσκεψη των υπουργών Αμυνας της Συμμαχίας που θα λάβει χώρα σήμερα και αύριο– μίλησε για τους κινδύνους που εγκυμονούν οι «αυξημένες εντάσεις» στην περιοχή. «Θέλουμε να συμβάλουμε στην αποκλιμάκωση» μέσω του μηχανισμού απεμπλοκής στον οποίο συμφώνησαν πρόσφατα η Ελλάδα και η Τουρκία, είπε ο γ.γ. του ΝΑΤΟ.
«Πρέπει να ελαχιστοποιήσουμε τον κίνδυνο ενός περιστατικού ή ενός ατυχήματος· και, αν συμβούν, να φροντίσουμε να μην ξεφύγουν εκτός ελέγχου, οδηγώντας σε πολύ επικίνδυνες καταστάσεις», τόνισε ο κ. Στόλτενμπεργκ. «Θα συνεχίσουμε αυτές τις προσπάθειες απεμπλοκής. Πιστεύουμε ότι το έργο αυτό, που γίνεται εδώ στο αρχηγείο του ΝΑΤΟ, σε στρατιωτικό-τεχνικό επίπεδο, στηρίζει τις γερμανικές προσπάθειες να διευκολύνουν την επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών για το βασικό υποκείμενο ζήτημα που αποτελεί αντικείμενο αντιπαράθεσης στην Ανατολική Μεσόγειο». Απέφυγε πάντως να πάρει θέση επί της ουσίας για το αν οι τουρκικές ενέργειες παραβιάζουν το διε-θνές δίκαιο.
Οι S-400
Σχετικά με τους S-400, ο κ. Στόλτενμπεργκ είπε ότι έχει εκφράσει την ανησυχία του αρκετές φορές, «μεταξύ των οποίων και σε συναντήσεις στην Αγκυρα». Το σύστημα αυτό, τόνισε, «δεν μπορεί να ενταχθεί στο ενοποιημένο σύστημα αεράμυνας και αντιπυραυλικής άμυνας του ΝΑΤΟ». Αναφέρθηκε στο γεγονός ότι ήδη οι ΗΠΑ έχουν αποκλείσει την Τουρκία από το πρόγραμμα κατασκευής των μαχητικών αεροσκαφών F-35 και πρόσθεσε: «Εχω εξετάσει και στηρίξει προσπάθειες αναζήτησης εναλλακτικών λύσεων. Εχουν υπάρξει κάποιες επαφές μεταξύ της Τουρκίας και των ΗΠΑ για την αγορά Patriots, αλλά και μεταξύ της Τουρκίας και Ευρωπαίων συμμάχων, για το γαλλοϊταλικό σύστημα SAMP/T». Πρόκειται, κατέληξε, «για δύσκολο ζήτημα» και «εθνική απόφαση», αλλά «αυτό που έχει σημασία για το ΝΑΤΟ είναι η διαλειτουργικότητα και η ενοποίηση των συστημάτων αεράμυνας και αντιπυραυλικής άμυνας. Αυτό δεν μπορεί να γίνει με το ρωσικό σύστημα S-400».
Εν τω μεταξύ, σε μια πρώτη αντίδραση στην επιστολή Δένδια με την οποία η Ελλάδα ζητεί η Γερμανία να αναστείλει τις εξαγωγές οπλικών συστημάτων προς την Τουρκία, το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε χθες ότι ακολουθεί «μια περιοριστική και υπεύθυνη πολιτική εξαγωγής όπλων». Οπως σημειώνεται στην ανακοίνωση, ο αριθμός των αδειών για εξαγωγές στην Τουρκία βρίσκεται «σε πολύ χαμηλό επίπεδο», ενώ τα τελευταία χρόνια η γερμανική κυβέρνηση δεν έχει εκδώσει νέες άδειες εξαγωγής για «κρίσιμους εξοπλισμούς» που θα μπορούσε η Τουρκία να τους χρησιμοποιήσει «στο πλαίσιο περιφερειακών στρατιωτικών επιχειρήσεων».
Οπως μετέδωσε η ελληνική υπηρεσία της DW, o υφυπουργός Οικονομίας Ούλριχ Νούσμπαουμ, απαντώντας στις 8 Σεπτεμβρίου σε επερώτηση του κόμματος Die Linke, αποκάλυψε ότι από την αρχή του έτους έως τις 31.8.2020 εγκρίθηκαν νέες εξαγωγές ύψους 27,6 εκατ. ευρώ προς την Τουρκία, «κυρίως στον ναυτικό τομέα». Οι εξαγωγές αφορούσαν σχεδόν αποκλειστικά εξοπλισμό των έξι υποβρυχίων τύπου «214». Το αντίστοιχο ποσό για το 2019 ήταν 31,6 εκατ. ευρώ. Σε ό,τι αφορά, ωστόσο, τις πραγματικές εξαγωγές, η Τουρκία ήταν το 2018 και το 2019 ο σημαντικότερος προορισμός γερμανικών εξαγωγών όπλων, εισάγοντας τα δύο αυτά έτη εξοπλισμό αξίας 584,7 εκατ. ευρώ (ποσό που επίσης αφορά κυρίως τα υποβρύχια). Οι εξαγωγές αυτές έχουν εγκριθεί από το 2009 και θεωρείται δύσκολο να «παγώσουν».