Η χρονική συγκυρία προσθέτει στη θεσμική διάσταση της απαντητικής επιστολής του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών προς τον Ελληνα ομόλογό του, και την προεκλογική, αλλά αυτό δεν αλλάζει την ουσία. Τα μηνύματα είναι σαφή.
Ο Μάικ Πομπέο επικρίνει τη συνεχιζόμενη ερευνητική δραστηριότητα της Τουρκίας σε περιοχές όπου η Ελλάδα προβάλλει κυριαρχικά δικαιώματα. Ταυτόχρονα, υπογραμμίζει ότι οι μονομερείς ενέργειες της Αγκυρας «προκαλούν μόνο κλιμάκωση των εντάσεων στην περιοχή», αναδεικνύοντας ως επίσημη και επαναλαμβανόμενη θέση της αμερικανικής προσέγγισης στην ειδικότερη διαχείριση της σχέσης Ελλάδας – Τουρκίας, αλλά και στο ευρύτερο ζήτημα της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο, την αρχή ότι o εξαναγκασμός, οι απειλές, ο εκφοβισμός και η στρατιωτική δραστηριότητα δεν μπορούν να οδηγήσουν σε επίλυση των όποιων διαφορών.
Από την πλευρά της η Αθήνα επισημαίνει σταθερά το αυτονόητο, ότι δηλαδή οι ενέργειες της Αγκυρας απειλούν να αποσταθεροποιήσουν τη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ.
Η απάντηση της Ουάσιγκτον κινείται στην ίδια κατεύθυνση, προβάλλοντας την προσήλωση της Ελλάδας στην επίλυση των διμερών διαφορών μέσω του διαλόγου και στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου, αλλά και τη λήψη από τη χώρα μας όλων των απαραίτητων μέτρων για την αποφυγή ατυχήματος, ενώ την ίδια ώρα καλεί «την Τουρκία, σύμμαχό μας στο ΝΑΤΟ, να σταματήσει τις προσχεδιασμένες προκλήσεις και να ξεκινήσει άμεσα διερευνητικές επαφές με την Ελλάδα».
Είναι θετικό ότι στο κατεστημένο εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας της Αμερικής, όπως αυτό εκφράζεται από αξιωματούχους, όλων των βαθμίδων, στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το Πεντάγωνο, γερουσιαστές και βουλευτές και των δυο κομμάτων που ασχολούνται με τις διεθνείς σχέσεις, όπως και αναλυτές και μέλη δεξαμενών σκέψης, διαμορφώνεται μια κοινή οπτική γύρω από τη σημασία της Ελλάδας και τον ρόλο της στην ευαίσθητη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου ως πραγματικού «πυλώνα σταθερότητας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου».
Δεν πρόκειται για ρητορική υπερβολή. Το εννοούν. Μένει να φανεί πως ακριβώς και μέχρι ποιου βαθμού, θα στηρίξουν έμπρακτα αυτή την επαναλαμβανόμενη και ουσιαστικά διακομματική θέση.
Δεν έχει και τόση σημασία το αν η επιστολή πέραν της διπλωματικής στόχευσης, πιθανώς να εντάσσεται και στην προσπάθεια προσέλκυσης των ψήφων της ελληνοαμερικανικής κοινότητας.
Αλλωστε, για κάθε Τούρκο αναλυτή ή αξιωματούχο, συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του προέδρου Ερντογάν, η «ελληνική εξίσωση» δεν περιλαμβάνει μόνο έχει την αποτρεπτική ισχύ της Ελλάδας, και τη συμμετοχή της στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ, αλλά και το γεγονός ότι διαθέτει και μια σημαντική Διασπορά, ιδιαίτερα στην Αμερική, τον ρόλο της οποίας η Τουρκία οφείλει να λαμβάνει υπόψη της.