Υπό ασφυκτική πίεση βρέθηκαν χθες οι εκπρόσωποι της Ελλάδας στο διοικητικό συμβούλιο του Frontex, που συνεδρίασε εκτάκτως χθες για να εξετάσει τις καταγγελίες περί επαναπροωθήσεων παράτυπων μεταναστών στο Ανατολικό Αιγαίο. Αποφασίστηκε να ερευνηθούν εκ νέου από τον ευρωπαϊκό οργανισμό συγκεκριμένα περιστατικά για pushbacks και τα αποτελέσματα της νέας έρευνας να παρουσιαστούν στο τακτικό Δ.Σ., στο τέλος του μηνός. Επιπλέον, ανακοινώθηκε ότι συστήνεται επιτροπή που ουσιαστικά θα εποπτεύει τις ενέργειες του Frontex στα εξωτερικά σύνορα της Eνωσης, δηλαδή στην Ελλάδα. Η επιτροπή θα τελεί υπό την εποπτεία της Κομισιόν, με πρωτοβουλία της οποίας εξάλλου συνεδρίασε χθες εκτάκτως το Δ.Σ. του οργανισμού. «Κάθε καταγγελία για παραβίαση των διεθνών συμβάσεων και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πλαίσιο κοινών επιχειρήσεων υπό τον συντονισμό του Frontex αντιμετωπίζεται με μεγάλο σεβασμό και ερευνάται με προσοχή», τόνισε χθες με γραπτή δήλωσή του ο εκτελεστικός διευθυντής του οργανισμού Φαμπρίς Λετζερί. Eλληνες αξιωματούχοι εμφανίζονταν χθες αιφνιδιασμένοι από την «εχθρική» –όπως τη χαρακτήρισαν– στάση των Ευρωπαίων, επισημαίνοντας ότι «μόνο οι εκπρόσωποι της Ουγγαρίας υποστήριξαν ανοικτά τις θέσεις της Ελλάδας».
Το έκτακτο Δ.Σ. του Frontex ανακοίνωσε την 28η Οκτωβρίου η επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε. Ιλβα Γιόχανσον, ένα εικοσιτετράωρο μετά την ανακοίνωση του Frontex ότι διεξάγει εσωτερική έρευνα με αντικείμενο καταγγελίες για επαναπροωθήσεις στο Ανατολικό Αιγαίο. Αφορμή υπήρξαν νεότερα δημοσιεύματα πέντε διεθνών ΜΜΕ, τα οποία ενέπλεκαν κοινοτικά σκάφη σε pushbacks παράτυπων μεταναστών στην Τουρκία, πρακτική που αντίκειται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία. «Ενημέρωσα την επίτροπο Ιλβα Γιόχανσον ότι εξετάζουμε τις καταγγελίες που διατυπώθηκαν από ειδησεογραφικούς οργανισμούς αναφορικά με τις δραστηριότητές μας στα εξωτερικά σύνορα της Ελλάδας», είχε δηλώσει στις 27 Οκτωβρίου ο εκτελεστικός διευθυντής του Frontex Φαμπρίς Λετζερί.
Η συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε χθες και, μολονότι ήταν προγραμματισμένη να διαρκέσει τρεισήμισι ώρες, διήρκεσε έξι. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι συμμετέχοντες αμφισβήτησαν τα πορίσματα εσωτερικών ερευνών του Frontex που κατέληγαν στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις για συμμετοχή ελληνικών και κοινοτικών μέσων σε pushbacks. Οι εκπρόσωποι των κρατών-μελών και της Κομισιόν ζήτησαν από τον κ. Λετζερί να ερευνήσει εκ νέου τα καταγγελλόμενα περιστατικά και να παρουσιάσει μια έκθεση αξιολόγησης στην επόμενη, τακτική συνεδρίαση του Δ.Σ. του Frontex, που είναι προγραμματισμένη για το διήμερο 25-26 Νοεμβρίου.
Πηγές της Κομισιόν τονίζουν ότι η χθεσινή συνεδρίαση «ήταν μόνο η αρχή της διαδικασίας» εξέτασης των καταγγελιών. Η επίτροπος κ. Γιόχανσον μέσω Twitter χαρακτήρισε τη συνεδρίαση «μια καλή αρχή σε μια διαδικασία που θέλω να είναι διαφανής. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ζητήσει από τον εκτελεστικό διευθυντή του Frontex να απαντήσει σε ερωτήσεις ενόψει της επόμενης τακτικής συνεδρίασης του διοικητικού συμβουλίου».
Παρότι πρόθεση των κρατών-μελών ήταν να εκδοθεί κοινή δήλωση μετά την ολοκλήρωση του Δ.Σ., αυτό δεν κατέστη εφικτό. Κι αυτό διότι η διατύπωση που προτάθηκε απορρίφθηκε από την ελληνική πλευρά, που θεώρησε ότι το περιεχόμενό της υιοθετεί αυτούσιες τις καταγγελίες εις βάρος των ελληνικών αρχών. Αντ’ αυτής, δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα του Frontex ένα σημείωμα στο οποίο ο επικεφαλής του οργανισμού περιγράφει τα επόμενα βήματα στη διερεύνηση των καταγγελιών.