Ανάμεικτα συναισθήματα και ένα θολό τοπίο αναφορικά με τον χρόνο και τον τρόπο άρσης του υφιστάμενου lockdowvn δημιουργούν τα ευρήματα της επιτροπής εμπειρογνωμόνων για την πορεία του κορωνοϊού, που έφθασαν την Παρασκευή το πρωί στο Μέγαρο Μαξίμου.
Tα στοιχεία και ειδικότερα ο δείκτης Rt (αριθμός ατόμων που μπορεί να μολύνει ένα κρούσμα) δείχνουν ανάσχεση της πανδημίας, αλλά όχι με τους ρυθμούς που ανέμενε η κυβέρνηση, ειδικά καθώς η χώρα συμπληρώνει τρεις εβδομάδες υπό αυστηρά περιοριστικά μέτρα. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πληροφορίες, το Rt προχθές εκινείτο στο 0,68 στην Αττική, στο 0,85 στη Θεσσαλονίκη, στο 0,75 στη Βόρεια Ελλάδα και στο 0,84 στη Νότια Ελλάδα. Επίσης αυξητικές τάσεις καταγράφονταν στην Πάτρα, στην Αιτωλοακαρνανία και στην Ηλεία.
Η πτωτική τάση των κρουσμάτων, αλλά με διατήρησή τους σε υψηλό επίπεδο, όπως λέγεται, δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο. Στη Γερμανία, μάλιστα, όπου έχει επιβληθεί αυστηρό lockdown, καταγράφεται άνοδος. Εκτιμάται βάσιμα πως μερίδα του πληθυσμού δεν εφαρμόζει αποτελεσματικά τα μέτρα προφύλαξης, ενώ συνεχίζεται η μετάδοση του ιού από τις νεότερες στις μεγαλύτερες ηλικίες.
Σε κάθε περίπτωση, με τα υφιστάμενα δεδομένα έχουν αναθεωρηθεί όλες οι προσεγγίσεις αναφορικά με τον χρόνο ομαλοποίησης της κατάστασης, με τη χώρα ουσιαστικά να «τρέχει» με μία –τουλάχιστον– εβδομάδα καθυστέρηση. Ετσι, πλέον αναμένεται ουσιαστική μείωση των νοσηλειών στις ΜΕΘ και των εισαγωγών στα νοσοκομεία από τη μεθεπόμενη εβδομάδα και όχι άμεσα. Η συγκεκριμένη εξέλιξη έχει επιπτώσεις και στο χρονοδιάγραμμα άρσης του lockdown, αλλά και στον τρόπο με τον οποίο αυτό θα υλοποιηθεί.
Σχετικές ανακοινώσεις πρέπει να αναμένονται περί τα τέλη της τρέχουσας εβδομάδας, όταν η επιδημιολογική εικόνα θα είναι σαφέστερη. Η κυβέρνηση όμως θα κινηθεί εξαιρετικά προσεκτικά: Οπως αναφέρουν συνομιλητές του πρωθυπουργού, ο Κυριάκος Μητσοτάκης διαμηνύει συνεχώς ότι «προτεραιότητά του είναι η προστασία της ανθρώπινης ζωής». Επίσης, προστίθεται ότι δεν θα έχει νόημα μια «βιαστική» άρση των περιοριστικών μέτρων, που θα επαναφέρει –ενδεχομένως ακόμη οξύτερο– το πρόβλημα τον Ιανουάριο. Οπότε το πιθανότερο είναι να ανακοινωθεί ότι θα επαναλειτουργήσουν σε πρώτη φάση τα δημοτικά σχολεία και στη συνέχεια το λιανεμπόριο, ενώ όλα παραμένουν ανοικτά αναφορικά με την εστίαση.
Στο «τραπέζι» επίσης έχει πέσει και το σενάριο η σταδιακή άρση του lockdown να γίνει σε δύο φάσεις. Δηλαδή, να ξεκινήσει από τις λιγότερο επιβαρυμένες περιφέρειες και να ακολουθήσουν –όταν το επιδημιολογικό φορτίο μειωθεί και εκεί– οι υπόλοιπες. Οπως λέγεται, δεν υπάρχει λόγος να παραμένουν «κλειστοί» νομοί με καλή επιδημική εικόνα, λόγω, για παράδειγμα, της Θεσσαλονίκης και της Λάρισας, ιδίως αφού το μέτρο της απαγόρευσης μετακίνησης από νομό σε νομό θα παραμείνει σε ισχύ. Στον αντίποδα, πάντως, προβάλλεται το επιχείρημα ότι η επιδημιολογική εικόνα σε πολλές περιοχές της χώρας μεταβάλλεται με μεγάλη ταχύτητα, οπότε η επιστροφή στο καθεστώς των πορτοκαλί και κόκκινων περιοχών μπορεί να δημιουργήσει πρόσθετα προβλήματα.
Με το βλέμμα στραμμένο στην εξέλιξη της πανδημίας, η κυβέρνηση ευλόγως έχει αρχίσει να προετοιμάζεται και για την «υποδοχή» του εμβολίου, ώστε από το τέλος της άνοιξης να επικρατεί μιαν άλλη εικόνα στη χώρα και η μεγάλη περιπέτεια του κορωνοϊού να αρχίσει να αποτελεί παρελθόν. Στο Μέγαρο Μαξίμου δεν έχει περάσει απαρατήρητο ότι σύμφωνα με τις τρέχουσες δημοσκοπήσεις περί το 30% του πληθυσμού εμφανίζεται απρόθυμο να εμβολιαστεί.
Ενδεικτικά επ’ αυτού είναι τα ευρήματα της τελευταίας δημοσκόπησης της Pulse για τον ΣΚΑΪ. Στην ερώτηση «θα κάνετε το εμβόλιο για τον νέο κορωνοϊό, όταν αυτό εγκριθεί και είναι διαθέσιμο, δωρεάν για εσάς;» το 64% απαντά θετικά. «Σίγουρα ναι» δηλώνει το 37% και «μάλλον ναι» το 27%. Διστακτικό, ωστόσο, εμφανίζεται το 30% των πολιτών. Οι ηλικίες από 60 ετών και άνω στη συντριπτική τους πλειονότητα (82%) αναφέρουν πως θα κάνουν το εμβόλιο. Αντιθέτως, από τους νεότερους (17-29 ετών), οι μισοί δηλώνουν πως σίγουρα ή μάλλον δεν θα προβούν σε εμβολιασμό. Σε σχέση με τον χρόνο κατά τον οποίο θα επιλέξουν να εμβολιαστούν, το 55% αναφέρει ότι θα κάνει το εμβόλιο τους πρώτους μήνες μετά την άφιξή του στην Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα, εφόσον δοθεί η έγκριση και είναι δωρεάν, το 34% απαντά πως θα μεταβεί στα εμβολιαστικά κέντρα το συντομότερο δυνατόν και το 21% ύστερα από 2-3 μήνες. Αρκετά αργότερα δηλώνει πως θα κάνει το εμβόλιο το 21% και ποτέ το 16%.
Παρότι με τον εμβολιασμό ποσοστού της τάξης του 60% επιτυγχάνεται σε μεγάλο βαθμό ανοσία του πληθυσμού, το Μέγαρο Μαξίμου θέλει –με δεδομένο ότι έχει ήδη διασφαλίσει απόλυτη επάρκεια εμβολίων– να υπάρξει η μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή στο πρόγραμμα. Και κυρίως, να μη βάλει «απέναντι» τους νέους, που όπως αναφέρθηκε εμφανίζονται ως οι πλέον απρόθυμοι. Στην κατεύθυνση αυτή θα ζητηθεί η συμβολή όλων των πολιτικών κομμάτων, ενώ θα πραγματοποιηθεί και μια μεγάλη καμπάνια υπέρ του εμβολιασμού.
Μεταρρυθμιστική ατζέντα
Καθώς η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται ότι, παρά τις βαθιές οικονομικές πληγές που θα αφήσει πίσω της η πανδημία, η χώρα θα εισέλθει σε λίγους μήνες σε νέα φάση, επιδιώκει να πατήσει από τώρα «μεταρρυθμιστικό γκάζι». Οπως λέει χαρακτηριστικά συνομιλητής του πρωθυπουργού, «ο ιός κάποια στιγμή θα αποτελέσει παρελθόν και θα κριθούμε από τους πολίτες από το συνολικό μας έργο». Δεν είναι τυχαίο ότι ενώ η υγειονομική μάχη κορυφώνεται προωθούνται κρίσιμα νομοσχέδια, όπως το χωροταξικό, για την επαγγελματική εκπαίδευση και για τις δημόσιες συμβάσεις. Μάλιστα, για την τρέχουσα εβδομάδα ο κ. Μητσοτάκης έχει προγραμματίσει δύο συνεδριάσεις του υπουργικού συμβουλίου με «βαριά ατζέντα»: Σύμφωνα με πληροφορίες, μεταξύ άλλων θα συζητηθούν η απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης επιχειρήσεων, ρυθμίσεις για τα (μη στρατιωτικά) drones, η δίκαιη μετάβαση (απολιγνητοποίηση) και ο ιαματικός τουρισμός.