Οι προσλήψεις για τη στελέχωση της πανεπιστημιακής αστυνομίας θα ξεκινήσουν άμεσα, ώστε να αναλάβει καθήκοντα με τη νέα φοιτητική χρονιά. Θα επιλεγούν άτομα εξοικειωμένα με την ακαδημαϊκή νοοτροπία, τα οποία θα παρακολουθήσουν και μαθήματα αυτοάμυνας. Αποστολή του νέου Σώματος είναι να μην υπάρξει άλλος «εξευτελισμένος πρύτανης», ενώ τα στελέχη του δεν θα επεμβαίνουν –άμεσα τουλάχιστον– σε περιπτώσεις καταλήψεων, οι οποίες δεν είναι εκ των προτέρων παράνομες.
Τα παραπάνω υπογραμμίζει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, λίγα εικοσιτετράωρα μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου για τις αλλαγές στα ΑΕΙ. Για τις πρόσφατες διαδηλώσεις τόνισε ότι η Αστυνομία δεν δίστασε να επισημάνει τα λάθη της, ενώ για την αγνόηση από τους διαδηλωτές της απαγόρευσης λόγω πανδημίας είπε ότι τον λόγο έχει η Εισαγγελία.
– Η υπόθεση Μπουραντώνη, που υπήρξε η αφορμή για τη δημιουργία της πανεπιστημιακής αστυνομίας εξιχνιάστηκε από την κρατική. Το στέκι αναρχικών στην ΑΣΟΕΕ εκκενώθηκε από την Ασφάλεια, το ίδιο και το κτίριο Γκίνη. Γιατί χρειάζεται πανεπιστημιακή αστυνομία, αφού τα σοβαρά περιστατικά παραβατικότητας τα λύνουν οι υφιστάμενες δομές του Σώματος;
– Γιατί το ζήτημα δεν είναι να εξιχνιάζονται μόνο τα εγκλήματα. Σκοπός μας είναι να προλαμβάνονται, να μην τελούνται. Να μην υπάρξει άλλος εξευτελισμένος πρύτανης, άλλη κατάληψη ορμητήριο σαν της ΑΣΟΕΕ ή του Γκίνη. Τα πανεπιστήμια χρειάζονται ελευθερία, δημοκρατία, ασφάλεια όχι γιάφκες, καταλήψεις, εκφοβισμό.
– Σε τι θα διαφέρουν τα μέλη της πανεπιστημιακής αστυνομίας από τους υπαλλήλους μιας ιδιωτικής εταιρείας security; Αν π.χ. διαπιστώσουν διακίνηση ναρκωτικών εντός του πανεπιστημίου, τι θα κάνουν πέρα από το να ειδοποιήσουν τους συναδέλφους τους να σπεύσουν;
– Μπορούν εάν το κρίνουν να επέμβουν άμεσα. Μπορούν και να ειδοποιήσουν συναδέλφους. Ενώ το προσωπικό εταιρειών φύλαξης μπορεί μόνο το τελευταίο, δεν έχει δικαίωμα όχι σύλληψης αλλά ούτε καν ακινητοποίησης του παραβάτη. Διαφέρουν, λοιπόν, σε δύο θέματα. Νομική εξουσιοδότηση και επιχειρησιακή ικανότητα. Τα μέλη των ΟΠΠΙ θα έχουν και ειδική εκπαίδευση καθώς και διοίκηση από αξιωματικούς της ΕΛ.ΑΣ. ώστε να επιλέγουν τις βέλτιστες επιχειρησιακά λύσεις σε κάθε επεισόδιο. Δεν ισχύει κάτι παρόμοιο με το προσωπικό των εταιρειών.
– Τι εννοείτε λέγοντας ότι τα στελέχη της πανεπιστημιακής αστυνομίας θα λάβουν «ειδική εκπαίδευση»;
– Να σας δώσω ένα παράδειγμα. Εκπαίδευση στην αυτοάμυνα, αλλά και στην κατανόηση του πανεπιστημιακού χώρου και του θεσμικού πλαισίου που διέπει τη λειτουργία των ΑΕΙ.
– Ποιο είναι το πρωτόκολλο ενεργειών που θα διέπει την πανεπιστημιακή αστυνομία; Εάν μια συνέλευση φοιτητών αποφασίσει κατάληψη, θα επέμβει για να τους εμποδίσει;
– Οχι βέβαια. Οι ΟΠΠΙ θα συνεργάζονται στενά με την ομάδα ασφάλειας του κάθε Ιδρύματος, που θα εποπτεύεται από τις πρυτανικές αρχές. Εάν οι Αρχές θεωρήσουν ότι κάποια ενέργεια παρακωλύει τη λειτουργία του Ιδρύματος, θα συνεργαστούν με την Αστυνομία. Ομως μια κατάληψη δεν είναι γενικώς και εκ των προτέρων παράνομη πράξη ώστε να χρειάζεται άμεση αστυνομική παρέμβαση.
– Η πρόσληψη 1.500 αστυνομικών τον Ιανουάριο του 2020 αποκάλυψε ορισμένα τρωτά σημεία της διαδικασίας. Υπήρξαν κάποιες παραφωνίες λόγω ελλιπούς εκπαίδευσης. Σας θυμίζω τον νεαρό ειδικό φρουρό που απειλούσε με όπλο τους φοιτητές στο προαύλιο της ΑΣΟΕΕ. Σας ανησυχεί η επανάληψη παρόμοιων περιστατικών;
– Δεν συμφωνώ καθόλου με όσα λέτε, έχει αναπτυχθεί μια προπαγάνδα γύρω από το θέμα. Το αντίστροφο θα έλεγα. Είναι ελάχιστα τα παραπτώματα των ειδικών φρουρών, καθόλου περισσότερα από των υπόλοιπων αστυνομικών. Το να υπάρχουν 10 παραπτώματα σε 60.000 προσωπικό, το θεωρώ επιτυχία. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν χρειάζεται, όλο το αστυνομικό προσωπικό, συνεχή εκπαίδευση και επανεκπαίδευση. Στο περιστατικό που αναφέρεστε, ας θυμηθούμε ότι τα στέκια της ΑΣΟΕΕ τότε ανθούσαν κι ότι ο ειδικός φρουρός –εκτός υπηρεσίας– βρέθηκε περικυκλωμένος και απειλούμενος. Αυτό που έκανε ήταν απαράδεκτο, αλλά όχι ακατανόητο.
– Ενα από τα επιχειρήματα κατά της δημιουργίας πανεπιστημιακής αστυνομίας είναι ότι τα άτομα που θα την απαρτίζουν θα μπουν από το παράθυρο – και όχι μέσω Πανελληνίων. Δημιουργείται δηλαδή μια ανισότητα στο Σώμα…
– Η Αστυνομία είναι ένα μωσαϊκό ενοποίησης Σωμάτων και διαφορετικών διαδικασιών προσλήψεων. Σας θυμίζω την Αστυνομία και τη Χωροφυλακή, από πού ξεκίνησε το σημερινό Σώμα. Εχουμε πάνω από 3.500 συνοριοφύλακες για παράδειγμα, όλοι ειδικοί φρουροί. Δεν δημιουργείται λοιπόν καμία ανισότητα, ή αν θέλετε οι ανομοιομορφίες είναι πολλές στην Αστυνομία, το μέτρο των ειδικών φρουρών μας δίνει ανάσα, έτσι θωρακίστηκαν ο Εβρος και τα νησιά.
– Η Ελλάδα είναι δεύτερη στην Ευρώπη σε αναλογία αστυνομικών ανά 100.000 πληθυσμού. Παρ’ όλα αυτά, προχωράτε σε νέες προσλήψεις. Δεν επαρκεί το υπάρχον προσωπικό;
– Πρόκειται για έναν ακόμη μύθο, αστήρικτο. Από απόψεως αναλογίας πληθυσμού είμαστε όγδοοι έως δέκατοι στην Ευρώπη. Η σύγχυση προέρχεται από το ότι εμείς σε μια Αστυνομία έχουμε όλες τις δυνάμεις εσωτερικής ασφάλειας πλην Λιμενικού και Πυροσβεστικής. Σε άλλες χώρες υπάρχουν ειδικά σώματα με άλλη ονομασία για κάθε ζήτημα ασφάλειας. Η Ιταλία για παράδειγμα έχει περισσότερα από δέκα και άρα η Αστυνομία μόνη φαίνεται –χωρίς να είναι– πολύ μικρότερη. Εάν αθροίσουμε όλες τις δυνάμεις ασφαλείας σε κάθε χώρα, σύμφωνα με το δικό μας μοντέλο, τότε η Ιταλία έχει το 2ο πολυπληθέστερο Σώμα στην Ευρώπη και η Γαλλία βρίσκεται στο δικό μας επίπεδο.
– Γιατί οι πρυτάνεις εναντιώθηκαν στο νομοσχέδιο;
– Γιατί μένουν στη θεωρία. Θεωρητικά, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, με τις μνήμες της δικτατορίας και του Σπουδαστικού, κανείς δεν θα ήθελε Αστυνομία στα πανεπιστήμια. Αλλά η πραγματικότητα, το σήμερα, μας εγκαλεί. Ενώ λοιπόν οι περισσότεροι πανεπιστημιακοί αναγνωρίζουν το ζήτημα ασφάλειας που υπάρχει στα Ιδρύματα, από την άλλη για λόγους συμβολικούς, απόλυτα σεβαστούς, δεν θέλουν το νόμιμο σύμβολο καταστολής –την Αστυνομία– στον χώρο ελευθερίας – το πανεπιστήμιο. Ετσι δεν λύνουν την εξίσωση, περιγράφουν το πρόβλημα. Το αποτέλεσμα αυτής της θεωρητικής στάσης που οδηγεί σε αδράνεια είναι η κυριαρχία των βίαιων μειοψηφιών που παράγουν εκφοβισμό αλλά και η ανελευθερία.
– Χαρακτηρίσατε το μέτρο «μεταβατικό». Πότε και ποιος θα κρίνει ότι η αποστολή της πανεπιστημιακής αστυνομίας έχει εκπληρωθεί και θα αποφασίσει την αντικατάστασή της από security;
– Είναι μεταβατικό, γιατί όπως περιέγραψα η Αστυνομία είναι μέτρο ύστατης καταφυγής, για την επίλυση μιας πολυετούς κρίσης που έχει βάλει σε ομηρία και παρακμή τα Ιδρύματα. Το πόσο γρήγορα θα επιλυθεί η κρίση εξαρτάται από όλα τα μέρη της εξίσωσης και κυρίως από την ικανότητα συνεργασίας τους. Εννοώ Αστυνομία, πρυτανικές αρχές, επιστημονικό και διοικητικό προσωπικό, φοιτητές.
– Πότε θα ξεκινήσει η διαδικασία πρόσληψης;
– Οι διαδικασίες θα ξεκινήσουν πολύ σύντομα, ώστε τον Σεπτέμβριο, με το καλό και χωρίς απειλή από κορωνοϊό, να λειτουργήσουν κανονικά τα Ιδρύματα.
– Θα τεθούν συγκεκριμένα κριτήρια για την επιλογή των ατόμων που θα στελεχώσουν το Σώμα; Ποια είναι η φιλοδοξία σας;
– Φυσικά και θα τεθούν. Πρόκειται για ειδικό Σώμα, άρα χρειάζονται ιδιαίτερα κριτήρια. Για παράδειγμα, όσο πιο κοντά είναι στην ακαδημαϊκή νοοτροπία τόσο το καλύτερο.
– Πόσοι αστυνομικοί θα διατεθούν ανά πανεπιστημιακό ίδρυμα και πώς θα γίνεται η συνεργασία με τις πρυτανικές αρχές;
– Θα διατεθούν όσοι χρειάζονται και όποτε χρειάζονται. Δεν θα υπάρχει σταθερός αριθμός, αλλά ένας ελάχιστος απαραίτητος κορμός που θα ενισχύεται κατά περίσταση.
– Από πού θα παίρνουν οδηγίες και εντολές για τα καθημερινά καθήκοντά τους;
– Νομίζω ότι είναι απόλυτα σαφές. Υπάγονται στην ΕΛ.ΑΣ., διοικούνται από τους αξιωματικούς τους, συνεργάζονται καθημερινά με τις αρμόδιες πρυτανικές αρχές. Κάτι παρόμοιο γίνεται ήδη στο μετρό και σε άλλες κρίσιμες υποδομές.
– Η παρουσία τους θα συνοδευτεί από μηχανήματα ελεγχόμενης πρόσβασης, κάμερες ασφαλείας ή δεν έχει προβλεφθεί κάτι τέτοιο;
– Ολα όσα αναφέρατε είναι στοιχειώδη μέτρα προστασίας των ΑΕΙ. Υπάρχουν σε κάθε πανεπιστήμιο του πολιτισμένου κόσμου. Σιγά σιγά, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες κάθε Ιδρύματος θα εγκατασταθούν, πρέπει να εγκατασταθούν. Αυτά τα συστήματα συγκροτούν τον σκελετό, τις υποδομές του συστήματος φύλαξης και προστασίας ενός Ιδρύματος. Ομως αυτά δεν είναι ευθύνη της Αστυνομίας. Είναι, από τον νόμο, ευθύνη των πρυτανικών αρχών.
– Πρόσφατα παρουσιάσατε ένα «νέο δόγμα» στη διαχείριση διαδηλώσεων. Κύρια συστατικά του είναι ο περιορισμός στη χρήση χημικών και μικρότερος ρόλος των ΜΑΤ. Στις πρόσφατες διαδηλώσεις ωστόσο, και χρήση δακρυγόνων έγινε και τα ΜΑΤ είδαμε να επιχειρούν. Πώς και πότε θα δούμε τις αλλαγές που οραματίζεστε και ανακοινώσατε να υλοποιούνται στο πεδίο;
– Στο Σύνταγμα και στα Προπύλαια οι αστυνομικές δυνάμεις ενήργησαν σχεδόν χειρουργικά, με λίγα χημικά, χωρίς τραυματισμούς, ώστε να μην επιτρέψουν σε μειοψηφίες με μολότοφ και καδρόνια να διαλύσουν τη συγκέντρωση. Τα κατάφεραν μια χαρά, η συγκέντρωση και η πορεία ολοκληρώθηκαν κανονικά, περιφρουρήθηκαν. Στη συνέχεια, στο κτίριο της ΓΑΔΑ η Αστυνομία περιόρισε στο πεζοδρόμιο τους 100-200 διαμαρτυρόμενους, που προσπαθούσαν να κλείσουν την κυκλοφορία. Δεν ήταν απλό, δόθηκε μάχη για αυτό, η μάχη της κυκλοφορίας. Χτύπησαν τρεις άοπλους αστυνομικούς, της ΟΔΟΣ, που απλώς δεν τους επέτρεπαν να καταλάβουν το οδόστρωμα. Οπότε επενέβησαν τα ΜΑΤ. Και την επομένη η Αστυνομία λογοδότησε. Εδωσε όλο το βίντεο στη δημοσιότητα καρέ καρέ, να φανεί τι έγινε και τα λάθη ή οι υπερβολές όλων. Δεν δίστασε να αναφερθεί, να τονίσει και τα δικά της λάθη. Εχουμε πολύ δρόμο ακόμη, σε εκπαίδευση, νοοτροπία, άρση καχυποψίας. Οχι μόνο των
αστυνομικών.
– Αρκετοί σχολίασαν αρνητικά το γεγονός ότι η ΕΛ.ΑΣ. εν μέσω lockdown επέτρεψε τη διεξαγωγή συλλαλητηρίων, παρά το γεγονός μάλιστα ότι ο αρχηγός της εξέδωσε διαταγή που τις περιόριζε σε 100 άτομα. Τι απαντάτε;
– Η ΕΛ.ΑΣ. δεν επέτρεψε. Απαγόρευσε. Η ΕΛ.ΑΣ. ζήτησε τη γνώμη της επιτροπής λοιμωξιολόγων και για αυτό έβγαλε ανακοίνωση για 100 άτομα. Οφειλε να το κάνει, γιατί η κατάσταση είχε αρχίσει επιδημιολογικά να επιβαρύνεται και πάλι. Η διαταγή παραβιάστηκε από πολλαπλάσιο κόσμο που ήθελε να διαδηλώσει. Θα ήταν αδιανόητο η ΕΛ.ΑΣ. να συγκρουσθεί μαζί τους. Ομως, τα σχετικά στοιχεία μεταβιβάστηκαν στην Εισαγγελία, η οποία και θα κρίνει για την περαιτέρω διαδικασία.
Οι αλλαγές
– Αναγγείλατε πρόσφατα σειρά μεταρρυθμίσεων για «την αστυνομία του 21ου αιώνα». Τι εννοείτε;
– Διανύουμε μια νέα εποχή. Με νέες απειλές ασφάλειας και νέες αντιλήψεις των πολιτών. Με περισσότερη ελευθερία αλλά και φόβο. Τα πάντα αλλάζουν, πώς να μην αλλάξει και η αστυνομία; Αλλάζει για να μπορεί να συνεχίσει να κάνει τη δουλειά της. Ηλεκτρονικό έγκλημα, διεθνές έγκλημα, μεταναστευτικό, μορφές οικογενειακής βίας, σεξουαλική παρενόχληση, κακοποίηση ζώων. Πριν από 20 χρόνια δεν υπήρχαν ούτε ως έννοιες. Από την άλλη, τα δικαιώματα ως πυλώνας της δημοκρατίας είναι μια νέα κατάκτηση. Για αυτό αλλάζουμε την εκπαίδευση, αποκτούμε κείμενα στρατηγικού προσανατολισμού ασφαλείας, αλλάζουμε το θεσμικό πλαίσιο και φυσικά τη δομή του αρχηγείου και την οργάνωση της Αστυνομίας. Πώς αλλιώς θα ήταν Αστυνομία;