Μετά και τη σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη το περασμένο Σάββατο, από τον αγώνα δρόμου μιας σειράς κρατών και εταιρειών που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να προμηθεύσουν το Πολεμικό Ναυτικό (Π.Ν.) με τη νέα φρεγάτα του, βρέθηκε εκτός η Ισπανία και η πρόταση της Navantia για τον τύπο F-110. Λίγο νωρίτερα είχαν ουσιαστικά αποκλειστεί προτάσεις που είτε βρίσκονταν σε εξαιρετικά πρώιμο στάδιο (Gibbs & Cox από ΗΠΑ) είτε υπολείπονταν σε λεπτομέρειες (Νότια Κορέα). Αυτή τη στιγμή παραμένουν στο παιχνίδι η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία, οι ΗΠΑ, η Ολλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Σύμφωνα με πληροφορίες, παρά το γεγονός ότι η διαδικασία «περαιτέρω αξιολόγησης», όπως τυποποιημένα παρουσιάζεται, συνεχίζεται, ήδη υπάρχουν προτάσεις που μέχρι στιγμής δεν είναι πλήρεις. Ως εκ τούτου δεν αποκλείεται τις επόμενες εβδομάδες να βρεθεί εκτός διαδικασίας περαιτέρω αξιολόγησης και τουλάχιστον ακόμα μια πρόταση.
Οι ελληνικές απαιτήσεις
Κατά τα λοιπά, φαίνεται ότι το χρονοδιάγραμμα για την τελική επιλογή νέας φρεγάτας ωθείται και από κάποια ακόμα αντικειμενικά στοιχεία. Το πρώτο αφορά την ίδια τη φύση των απαιτήσεων της ελληνικής πλευράς.
Η σύνδεση νέας φρεγάτας, ενδιάμεσης λύσης, αναβάθμισης των τεσσάρων υφιστάμενων ΜΕΚΟ και, κυρίως, η υπόθεση των ναυπηγείων έχουν προκαλέσει σημαντικές δυσκολίες στην επιλογή, τουλάχιστον σε αμιγώς τεχνοκρατικό επίπεδο.
Και τούτο διότι υπάρχουν ενδιάμεσες λύσεις που ταιριάζουν απολύτως στις ανάγκες του Π.Ν., αλλά και κύριες προτάσεις οι οποίες ενδεχομένως δεν συνοδεύονται από κάποια ενδιάμεση, αλλά είναι εξαιρετικές και δοκιμασμένες. Κυρίως, όμως, η προσπάθεια αναζωογόνησης των ναυπηγείων, καθένα από τα οποία είναι βαθιά προβληματικό για διάφορους λόγους (χρέη, γραφειοκρατία, τεχνολογική υστέρηση κ.ά.), μέσα από το πρόγραμμα των φρεγατών έχει δημιουργήσει μια εξαιρετικά απαιτητική εξίσωση. Γι’ αυτό και βρίσκεται στο τραπέζι η αποσύνδεση όλων αυτών των επιμέρους στοιχείων.
Κάτι τέτοιο σημαίνει εκ των πραγμάτων πως το Π.Ν. καλείται να αξιολογήσει όχι μόνο προτάσεις, αλλά και διαδικασίες. Γι’ αυτό τον λόγο, άλλωστε, ο κ. Μητσοτάκης ζήτησε από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Αμυνας και τους επιτελείς του ΓΕΝ να παραμείνουν στενά στην αξιολόγηση των επιχειρησιακών χαρακτηριστικών κάθε φρεγάτας. Η πιθανότητα αποσύνδεσης κάποιων στοιχείων του προγράμματος της φρεγάτας σημαίνει, επίσης, ότι εκ των πραγμάτων οι προτάσεις μπορεί και να βελτιωθούν και να αναπροσαρμοστούν.
Οπως η «Κ» ήδη γνωστοποίησε στους αναγνώστες την Κυριακή, η Αθήνα θα περιμένει και την επόμενη πρόταση των Αμερικανών, μετά το νέο αίτημα που κατέθεσε το Π.Ν. για περισσότερες επιχειρησιακές δυνατότητες των φρεγατών, αλλά και ευρύτερων δυνατοτήτων. Δεδομένων των διεργασιών της αμερικανικής γραφειοκρατίας, η απάντηση στις νέες ελληνικές απαιτήσεις δεν μπορεί να φθάσει πριν από το φθινόπωρο. Αυτό σημαίνει ότι δίδεται χρόνος στους ενδιαφερόμενους να αναπροσαρμόσουν τις προτάσεις τους, προφανώς προς το καλύτερο.
Τελευταίο, αλλά όχι έλασσον, είναι το ζήτημα της γενικότερης γεωπολιτικής συζήτησης που πάντα συνδέεται και με τα εξοπλιστικά. Δεν θα πρέπει να λησμονείται ότι η Ελλάδα είχε ξεκινήσει να συζητάει με τη Γαλλία για δύο φρεγάτες Belh@rra (FDI) και η ατελής κατάληξη αυτών των διαπραγματεύσεων οδήγησε στη λύση των μαχητικών Rafale. Πέρα, πάντως, από τα επιμέρους στοιχεία της νυν πρότασης, το σύνολο των μελών του Ανώτατου Ναυτικού Συμβουλίου (ΑΝΣ) συμφωνεί ότι όποια κι αν είναι η απόφαση, θα πρέπει να υπάρχει κάποια στιγμή πρόνοια για ακόμα περισσότερες κύριες μονάδες κρούσης, καθώς η συντριπτική πλειονότητα του στόλου κινείται σε έναν μέσο όρο περίπου τεσσάρων δεκαετιών αδιάκοπης υπηρεσίας.