Την άποψη πως η συνάντηση Μπάιντεν – Ερντογάν δεν πρόκειται να προκαλέσει εξελίξεις εκφράζει στη συνέντευξή του στην «Κ» ο Τζόναθαν Σάντζερ, αντιπρόεδρος του Ιδρύματος Υπεράσπισης της Δημοκρατίας που εδρεύει στην Ουάσιγκτον. Ο κ. Σάντζερ υποστηρίζει πως οι ΗΠΑ θα δείξουν σκληρή στάση απέναντι στον Ερντογάν για το θέμα των S-400, ενώ θεωρεί πως είναι πιθανό ο Τούρκος πρόεδρος να χρησιμοποιήσει αυτή τη συνάντηση για να «πουλήσει» στο εσωτερικό του ακροατήριο την ανυπακοή του απέναντι στην υπερδύναμη. Την ίδια στιγμή δεν προβλέπει συνέχιση των τουρκικών προκλήσεων στο Αιγαίο ή στην Ανατολική Μεσόγειο, αν και δεν αποκλείει τίποτε με τον Ερντογάν, που τρέφεται πολιτικά με τις κρίσεις.
– Φαίνεται πως η Τουρκία προσπαθεί να φτιάξει τις σχέσεις της με τη νέα αμερικανική διοίκηση. Θεωρείτε πως η διευθέτηση του ζητήματος των S-400 θα μπορούσε να αποτελέσει το «κλειδί» για να πάρει μπροστά η σχέση μεταξύ των δύο χωρών;
– Το ζήτημα των S-400 είναι κεφαλαιώδους σημασίας για την Ουάσιγκτον. Η Τουρκία λειτουργεί ως μοντέλο για άλλες συμμαχικές χώρες, όπως η Ινδία. Η αμερικανική κυβέρνηση θα πρέπει να «κρατήσει γερά» τη θέση της, αν ο στόχος είναι να αποτραπεί η πρόσβαση της Ρωσίας σε άλλες χώρες.
– Με αυτό ως δεδομένο, τι θεωρείτε πως πρέπει να περιμένουμε από την αυριανή συνάντηση Μπάιντεν – Ερντογάν στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ;
– Δεν περιμένω να δω μεγάλες εξελίξεις από αυτή τη συνάντηση. Η Τουρκία έχει υποστεί μεγάλα πλήγματα τις τελευταίες εβδομάδες στην Αμερική. Η αντι-σημιτική ρητορική της κυβέρνησης Ερντογάν έχει δεχθεί οξύτατη κριτική από στελέχη της κυβέρνησης Μπάιντεν. Και είναι αρκετοί οι γερουσιαστές που έχουν δηλώσει πως παραμένουν σταθεροί στην απόφαση αποκλεισμού της Τουρκίας από το πρόγραμμα προμήθειας αεροσκαφών F-35. Το πιθανότερο είναι πως ο Ερντογάν θα χρησιμοποιήσει τη συνάντηση για να πουλήσει την «ανυπακοή» του, αλλά και τη δύναμή του, στο εσωτερικό του ακροατήριο.
– Ομως, πού μπορούμε να αποδώσουμε την αλλαγή πορείας της Τουρκίας; Οφείλεται στη χειμαζόμενη τουρκική οικονομία; Ή στη συνειδητοποίηση πως η χώρα δεν μπορεί να συντηρεί ταυτόχρονα τόσα ανοιχτά μέτωπα;
– Ο Ερντογάν εξακολουθεί να πηδά από κρίση σε κρίση. Δεν πιστεύω πως είμαστε απέναντι σε μια πραγματική αλλαγή πορείας. Ο Ερντογάν θα συνεχίσει να αυτοσχεδιάζει μέχρι να βρει το επόμενο ζήτημα που θα τον τοποθετήσει επικεφαλής του ισλαμικού κόσμου και του νεο-οθωμανισμού στο εσωτερικό της χώρας του.
– Εσείς δηλαδή θεωρείτε πως είμαστε μπροστά σε ακόμη ένα θερμό καλοκαίρι στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο; Θεωρείτε πως η Τουρκία θα συνεχίσει τις προκλητικές της ενέργειες στην κυπριακή ΑΟΖ και στη γύρω περιοχή;
– Η Τουρκία φαίνεται εγκλωβισμένη στην παρούσα συγκυρία, με ένα νόμισμα που βυθίζεται συνεχώς και λιγοστούς φίλους στην Ευρωπαϊκή Ενωση ή στις Ηνωμένες Πολιτείες. Θα ήταν μεγάλο λάθος να ξαναπροκαλέσει την Ελλάδα ή την Κύπρο. Αλλά δεν αποκλείω τίποτε με τον Ερντογάν, που ευδοκιμεί πολιτικά σε ένα περιβάλλον κρίσης.
– Και τι γίνεται με τη Λιβύη; Είναι διατεθειμένη η Τουρκία να αποσύρει τα στρατεύματά της και τη στρατιωτική της παρουσία; Ή θεωρείτε πως, παρά τα συγκρουόμενα συμφέροντά της με τη Ρωσία, διατηρεί μια ισορροπία ισχύος με τη Μόσχα, ώστε και οι δύο χώρες να κρατήσουν τα στρατεύματά τους και την επιρροή τους τόσο στη Λιβύη όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο;
– Η Τουρκία έχει επενδύσει στις ισλαμιστικές δυνάμεις που διεκδικούν την εξουσία στη Λιβύη. Θεωρώ πως αυτό θα συνεχίζεται, είτε ανοιχτά και απροκάλυπτα είτε κρυφά και μυστικά. Εδώ υπάρχει ένα κοινό πρότζεκτ με το Κατάρ. Και οι δύο χώρες επιδιώκουν να βοηθήσουν την εξάπλωση της επιρροής των Αδελφών Μουσουλμάνων σε όλη την περιοχή.
– Τι πιστεύετε ότι θα γίνει στην Κύπρο; Η Τουρκία τώρα πιέζει για μια λύση δύο κρατών, αλλά δεν βρίσκει ανταπόκριση από τη διεθνή κοινότητα. Την ίδια στιγμή όλες οι προσπάθειες που γίνονται από τον ΟΗΕ αποτυγχάνουν και η κατάσταση δημιουργεί μια de facto διχοτόμηση.
– Δεν πιστεύω πως το Κυπριακό μπορεί να λυθεί όταν ο Ερντογάν εξακολουθεί να προκαλεί στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Και δεν υπάρχει καμία απολύτως πρόθεση από κανέναν αυτή τη στιγμή για να εμπλακεί σε σοβαρές συζητήσεις σε μια λύση δύο κρατών.
– Τους τελευταίους μήνες, πάντως, η Τουρκία επιδιώκει τη βελτίωση των σχέσεών της με περιφερειακές δυνάμεις με τις οποίες έχει αποξενωθεί, όπως η Αίγυπτος ή η Σαουδική Αραβία. Υπάρχει λέτε δρόμος που οδηγεί σε κάποιας μορφής συμβιβασμό;
– Δεν μπορώ να δω καμία εξέλιξη σε αυτό το πεδίο. Η Σαουδική Αραβία έχει συμφέρον εδώ που σχετίζεται με την υπόθεση Κασόγκι, όπου η Τουρκία συστηματικά διέρρεε πληροφορίες για τον φόνο του Τζαμάλ Κασόγκι και σκόπιμα προκαλούσε ζημιά στην υπόληψη της Σ. Αραβίας παγκοσμίως. Τα ίδια και στην Αίγυπτο: Το καθεστώς έχει να αντιμετωπίσει την πολιτική στήριξης από πλευράς Τουρκίας της Μουσουλμανικής Αδελφότητας που φιλοξενεί την ηγεσία της και ταυτόχρονα στηρίζει τα μέσα ενημέρωσης που επιτίθενται κατά του προέδρου Αλ Σίσι.