«Τους επόμενους 12 μήνες θα δημιουργηθούν ακόμα περισσότερες υπηρεσίες από όσες είδαμε μέχρι σήμερα αθροιστικά», λέει στην «Κ» ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης. Καθώς κλείνει δύο χρόνια στη θέση αυτή, τονίζει ότι οι ψηφιακές διαδικασίες στο gov.gr, από 501 που ήταν το καλοκαίρι του 2019, ξεπερνούν σήμερα τις 1.200. Θα περίμενε κανείς ότι το ψηφιακό κράτος θα συναντούσε αξεπέραστες αντιδράσεις από τους «σφραγιδοκράτορες». Και όμως, πηγές του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης διαβεβαιώνουν ότι οι συνδικαλιστικοί φορείς και τα κόμματα στηρίζουν αυτή τη μεταβολή. «Σήμερα οι πολίτες αγανακτούν όταν βλέπουν ότι κάτι δεν γίνεται ψηφιακά. Τα θέλουν όλα ψηφιακά εδώ και τώρα. Ομως οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν μπλοκάρουν το ψηφιακό κράτος. Απλώς χρειαζόμαστε ακόμα 12 μήνες για να ολοκληρώσουμε τον τριετή προγραμματισμό του 2019», λένε στο υπουργείο. Οι συνδικαλιστικές και κομματικές αντιδράσεις που εκδηλώθηκαν προ μηνών στον ΕΦΚΑ οφείλονταν στη διαφωνία των εργαζομένων απέναντι στην ανάθεση της έκδοσης συντάξεων σε λογιστές και δικηγόρους. Οι εργαζόμενοι του ΕΦΚΑ, από την άλλη πλευρά, στηρίζουν τον εκσυγχρονισμό του συστήματος «ΑΤΛΑΣ», που έως το τέλος του έτους θα μπορεί να διεκπεραιώνει το μεγαλύτερο ποσοστό των αιτήσεων συνταξιοδότησης.
Ασφαλώς, στο πρώτο εξάμηνο της κυβέρνησης Μητσοτάκη εκδηλώθηκαν αντιδράσεις. «Για να μπορεί να εκδοθεί ηλεκτρονικά το πιστοποιητικό γέννησης, έπρεπε να ενημερωθούν και να πειστούν από το υπουργείο όχι μόνο οι ληξίαρχοι, αλλά και όλα τα μαιευτήρια της χώρας, ένα προς ένα», λέει στέλεχος του υπουργείου που ενεπλάκη ενεργά στο θέμα αυτό. Στη συνέχεια όμως ήρθε ο κορωνοϊός και σάρωσε κάθε αντίδραση και επιφύλαξη.
«Η ταχύτατη ψηφιοποίηση και απλούστευση των διαδικασιών δεν ήταν μόνο προϋπόθεση για τη συνέχεια της λειτουργίας του κράτους και της οικονομίας, αφού οι πολίτες έπρεπε πάση θυσία να εξυπηρετούνται εξ αποστάσεως, αλλά ήταν και μια κύρια στρατηγική για την αντιμετώπιση του ιού, αφού η μείωση των φυσικών επαφών κατέστη απαραίτητη για τον περιορισμό της μόλυνσης», λέει ο κ. Πιερρακάκης. Οι δημόσιες υπηρεσίες κατέβασαν ρολά και οι υπάλληλοι άρχισαν να εργάζονται από τα σπίτια τους, με αποτέλεσμα να σημειωθεί αύξηση των προσδοκιών πολιτών και υπαλλήλων για να πραγματοποιούνται ψηφιακά όλο και περισσότερες υπηρεσίες. Με άλλα λόγια, ο κορωνοϊός άρχισε να σκοτώνει τη γραφειοκρατία, τις ουρές και τη «χαρτούρα» και στη συνέχεια το ψηφιακό κράτος άρχισε να χτυπάει τον κορωνοϊό! Στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης αξιοποίησαν την έκτακτη συνθήκη για να «σαρώσουν» το κράτος με ψηφιακές αλλαγές.
Βεβαίως, αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν γνώριζε ήδη από τη θητεία του στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, στην κυβέρνηση Σαμαρά, ακριβώς τι πρέπει να γίνει για να επιτευχθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός και αν δεν επέλεγε τον Κυριάκο Πιερρακάκη, προσφέροντάς του απόλυτη εμπιστοσύνη και στήριξη μέσα και από θεσμικές μεταβολές ενίσχυσης του υπουργείου, η γραφειοκρατία θα είχε ανοσία ακόμα και στον κορωνοϊό.
Αντί γι’ αυτό, έχουμε το πρόγραμμα εμβολιασμού και το αντίστοιχο πιστοποιητικό να αποτελούν παραδείγματα επιτυχίας σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. «Η ψηφιοποίηση του κράτους είναι χώρος παραγωγής συναινέσεων», παρατηρεί ο κ. Πιερρακάκης, εξηγώντας ότι πρόκειται για ένα κοινωνικό αίτημα που έχει την υποστήριξη της συντριπτικής πλειονότητας. «Το ψηφιακό κράτος μειώνει τις ανισότητες και ενδυναμώνει τους εργαζομένους». Και σαφέστατα επιταχύνει την ανάπτυξη, πατάσσει τη διαφθορά και αναβαθμίζει την ποιότητα ζωής για όλους.
Η ασφάλεια των δεδομένων
Ολα αυτά ασφαλώς υπό την προϋπόθεση της ασφάλειας των δεδομένων, για την οποία ακολουθούνται στο υπουργείο μέτρα και διαδικασίες που εγγυώνται την υψηλότερη εμπιστοσύνη.
Παρά την ταχύτητα των αλλαγών, θα χρειαστεί τουλάχιστον άλλο ένα έτος για να ολοκληρωθεί η πρώτη φάση της οικοδόμησης του ψηφιακού κράτους και να ανοίξει το νέο κεφάλαιο του εκσυγχρονισμού των υποδομών, που ισοδυναμεί με την πραγματική έλευση της 4ης βιομηχανικής επανάστασης (αισθητήρες παντού, λεωφόροι αυτόνομης οδήγησης, μοντέλα τρισδιάστατης εκτύπωσης κ.ά.).
Τους επόμενους 12 μήνες θα έχει ολοκληρωθεί η ψηφιακή μεταβολή σε διαδικασίες όπως:
•Ανανέωση διπλώματος οδήγησης (ψηφιακά από τον Οκτώβριο).
•Μεταβίβαση αυτοκινήτων και σκαφών (από τον Οκτώβριο).
•Μεταβίβαση ακινήτων (ο συμβολαιογράφος θα αντλεί τα έγγραφα από μία πλατφόρμα στον υπολογιστή του, χωρίς ταλαιπωρία του πολίτη).
•Δήλωση γεννήσεων στο Ειδικό Ληξιαρχείο (για Ελληνες του εξωτερικού).
•Εκδοση συντάξεων (προωθείται ο εκσυγχρονισμός των υποδομών βάσει μοντέλου εργασίας που δοκιμάστηκε και πέτυχε στην οργάνωση του εμβολιασμού).
•Ιατρικός φάκελος με όλες τις ιατρικές πράξεις του ασφαλισμένου, ο οποίος θα συνδέεται με την ηλεκτρονική συνταγογράφηση. Μάλιστα αναμένεται εντός του καλοκαιριού –ακόμα και την προσεχή εβδομάδα– ο πολίτης να αποκτήσει πρόσβαση στον προσωπικό του φάκελο στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση με ό,τι του έχει συνταγογραφηθεί διαχρονικά.
Βεβαίως, όλα τα παραπάνω συσχετίζονται με τον μοναδικό αριθμό, που έχει ήδη ψηφιστεί στον νόμο 4727/20 και εκκρεμεί η τεχνική εφαρμογή του, και θα εξασφαλίζεται με αυτόν πλήρης εξυπηρέτηση από το κράτος, χωρίς να χρειάζεται να θυμάται κανείς και τον ΑΦΜ και τον ΑΜΚΑ και τον αριθμό της ταυτότητάς του. Μια διαδικασία η οποία συσχετίζεται με την έκδοση των νέων ταυτοτήτων, διαγωνισμός που βαίνει προς ολοκλήρωση από το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.
Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα «πριν και μετά» της εφαρμογής όλων αυτών των καινοτομιών είναι ο πολίτης που επισκέπτεται ένα νοσοκομείο για εμβολιασμό και ο ίδιος πολίτης που μπορεί να επισκεφθεί νοσοκομείο για ιατρικό θέμα. Στη μία περίπτωση τα πάντα εξελίσσονται οργανωμένα, μεθοδικά και γρήγορα, ενώ στην άλλη συχνά παρουσιάζονται τα αναμενόμενα γνωστά προβλήματα και δυσλειτουργίες. Κατά συνέπεια, το στοίχημα του επόμενου δωδεκαμήνου είναι η εμπειρία του πολίτη από το Δημόσιο να είναι ενιαία και να εμπίπτει εξ ολοκλήρου στην πρώτη κατηγορία.