ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. «Δεν υπάρχει εναλλακτική στην ενίσχυση της ικανότητάς μας να δρούμε αυτόνομα όταν και όπου είναι αναγκαίο», δήλωσε χθες στη συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντηση των υπουργών Αμυνας της Ε.Ε. στο Μπρντο της Σλοβενίας ο ύπατος εκπρόσωπος της Ενωσης για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας, Ζοσέπ Μπορέλ. Ο κ. Μπορέλ είπε ότι θα κατατεθεί συγκεκριμένη πρόταση τον Νοέμβριο για μία δύναμη άμεσης επέμβασης (Initial Entry Force). Ανέφερε επίσης ότι συμφωνεί «απολύτως» με την πρόταση της Γερμανίδας υπουργού Αμυνας, Ανεγκρετ Κραμπ-Κάρενμπαουερ για χρήση του άρθρου 44 της Συνθήκης της Ε.Ε., που επιτρέπει τη δράση «συμμαχιών των προθύμων», σημειώνοντας ωστόσο ότι «δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ στο παρελθόν» και ότι η ενεργοποίησή του «απαιτεί την ομόφωνη συναίνεση» των 27 κρατών-μελών.
Η συζήτηση για το στρατιωτικό αποτύπωμα της Ε.Ε. στη διεθνή σκηνή έχει αναθερμανθεί εξαιτίας των εξελίξεων στο Αφγανιστάν. Κατά την άφιξή του στη συνεδρίαση των υπουργών Αμυνας, ο ύπατος εκπρόσωπος ανέφερε ότι «είναι σαφές ότι η ανάγκη για περισσότερη “ευρωπαϊκή άμυνα” δεν ήταν ποτέ τόσο προφανής όσο σήμερα». Στο ίδιο μήκος κύματος, ο υπουργός Αμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος δήλωσε πως «είναι καιρός η Ευρώπη να υποστηρίξει σθεναρότερα τη θέση της για την ασφάλεια και την άμυνα, δεδομένων και των πρόσφατων γεγονότων στο Αφγανιστάν». Την Τρίτη, εν τω μεταξύ, ο Εμανουέλ Μακρόν συναντήθηκε στο Παρίσι με τον Ολλανδό πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε και συμφώνησαν στην ανάγκη η Ε.Ε. να αναπτύξει τη «στρατηγική αυτονομία» στο στρατιωτικό μέτωπο, σε στενή συνεργασία με το ΝΑΤΟ.
Στο τραπέζι βρίσκεται η δημιουργία δύναμης 5.000 στρατιωτών, που θα μπορεί να ανταποκρίνεται άμεσα σε κρίσεις. Η απόφαση για τη δημιουργία μιας τέτοιας δύναμης θα ληφθεί στο πλαίσιο της στρατηγικής πυξίδας, το προσχέδιο της οποίας θα παρουσιαστεί από την Ευρωπαϊκή υπηρεσία εξωτερικής δράσης στη συνάντηση των υπουργών Αμυνας στα μέσα Νοεμβρίου, ώστε να λάβει την τελική της μορφή έως τον Μάρτιο του 2022.
Η Ε.Ε. έχει θεωρητικά συμφωνήσει ήδη από το 1999 στη δημιουργία μιας δύναμης 50.000-60.000 στρατιωτών, που να μπορεί να κινητοποιείται εντός 60 ημερών, η οποία όμως ακόμα εκκρεμεί. Το 2007 συμφωνήθηκε η σύσταση σχηματισμών μάχης (πολυεθνικών δυνάμεων 1.500 στρατιωτών) που να αναλαμβάνουν –δύο ανά εξάμηνο– να είναι σε ετοιμότητα για άμεση αποστολή σε διεθνή σημεία ανάφλεξης. Ούτε αυτή η πρωτοβουλία έχει μετετραπεί σε επιχειρησιακή δράση.
Ο κ. Μπορέλ ανέφερε επίσης ότι τα κράτη – μέλη της Ε.Ε. πέτυχαν την απομάκρυνση 17.500 ατόμων από το Αφγανιστάν, μεταξύ των οποίων 520 μελών του προσωπικού της Ε.Ε. στην Καμπούλ και των οικογενειών τους.