Καθοριστικός για τη συνολικότερη πορεία της κυβέρνησης θα είναι ο Σεπτέμβριος, που σηματοδοτεί την έναρξη της νέας πολιτικής περιόδου, καθώς θα καταστεί σαφής η δυναμική της πανδημίας και συνακόλουθα οι επιπτώσεις της στην οικονομία, ενώ θα πρέπει να ανακτηθεί και το χαμένο έδαφος από τις «παρενέργειες» του πρόσφατου ανασχηματισμού με την άρνηση υπουργοποίησης του Ευάγγελου Αποστολάκη.
Το Μέγαρο Μαξίμου καταγράφει τη διαφαινόμενη σταθεροποίηση των κρουσμάτων στο μέτωπο του κορωνοϊού, καθώς και την αύξηση στους ρυθμούς των εμβολιασμών μετά τη θερινή «βουτιά», αλλά αντιλαμβάνεται πως τα στοιχήματα που έχει μπροστά του είναι μεγάλα. Το άνοιγμα των σχολείων και των ΑΕΙ, ο επερχόμενος αποκλεισμός των ανεμβολίαστων από τους κλειστούς χώρους, η λειτουργία του ΕΣΥ μετά τις αναστολές και η σταδιακή επιδείνωση του καιρού που σηματοδοτεί την επιστροφή στους κλειστούς χώρους συνθέτουν ένα δύσκολο πάζλ. Και τούτο καθώς η μεγάλη, διπλή προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι να αποφευχθεί η πίεση στο ΕΣΥ και ένα ενδεχόμενο συνακόλουθο lockdown στην οικονομία, που όχι μόνο θα είχε μεγάλο δημοσιονομικό κόστος αλλά και θα ανέκοπτε τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης των τελευταίων μηνών.
Στο κυβερνητικό επιτελείο εκτιμάται πως ο ρυθμός εμβολιασμών που ήδη αυξάνεται θα επιταχυνθεί περαιτέρω από τα μέσα του μήνα. Οπως λέγεται, μέχρι τώρα οι ανεμβολίαστοι κινούνται επί της ουσίας χωρίς «συνέπειες», καθώς σε πολύ μεγάλο βαθμό οι δραστηριότητες ψυχαγωγίας λαμβάνουν χώρα σε ανοικτούς χώρους. Ομως θα αρχίσουν να νιώθουν «πίεση» όταν διαπιστώσουν πως τον χειμώνα θα πρέπει να παραμείνουν στα σπίτια τους χωρίς ψυχαγωγία ή ότι ως εργαζόμενοι θα πρέπει να σηκώνουν το οικονομικό κόστος διαδοχικών μοριακών τεστ. Ηδη, εξάλλου, χαρακτηρίζεται ενθαρρυντικό το γεγονός ότι από τις 15 Αυγούστου έως και το πρωί της περασμένης Παρασκευής 296.364 πολίτες είχαν κλείσει ραντεβού για την πρώτη δόση του εμβολίου.
Παράλληλα εκτιμάται πως η κατάσταση θα είναι περισσότερο «ελεγχόμενη» στα σχολεία, καθώς οι εκπαιδευτικοί είναι εμβολια`σμένοι σε υψηλό ποσοστό, ενώ η μάχη του ελέγχου για πιθανά κρούσματα μεταξύ των μαθητών θα ενισχυθεί, αφού εκτός των self tests σε περιπτώσεις μεμονωμένων περιστατικών θα αξιοποιείται στο σύνολο της τάξης και το εργαλείο των rapid tests.
Αντιθέτως, σαφώς μεγαλύτερος είναι ο προβληματισμός για το τι θα προκύψει στα ΑΕΙ. Εκεί οι μη εμβολιασμένοι φοιτητές θα πρέπει να προσκομίζουν αρνητικά μοριακά τεστ, ο έλεγχος των οποίων θα αποτελεί, θεωρητικά, αρμοδιότητα των πρυτανικών αρχών. Υψηλόβαθμα κυβερνητικά στελέχη σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους εκφράζουν έντονες αμφιβολίες για το κατά πόσον το ανωτέρω σύστημα είναι δυνατόν να λειτουργήσει. Πόσω μάλλον που στις νεαρές ηλικίες επικρατεί ιδιαίτερα φορτισμένο κλίμα, ύστερα από σχεδόν δύο χρόνια αναστολής λειτουργίας της πανεπιστημιακής κοινότητας και πολλαπλούς περιορισμούς κατά τη διάρκεια των διαδοχικών lockdowns. Σε κάθε περίπτωση, οι ειδικοί αναφέρουν πως σαφής εικόνα για το τέταρτο κύμα θα υπάρχει σε είκοσι ημέρες από την έναρξη λειτουργίας των σχολείων – περί τις αρχές Οκτωβρίου δηλαδή. Την περίοδο εκείνη αναμένεται αύξηση των κρουσμάτων, που όμως λόγω των εμβολιασμών εκτιμάται πως δεν θα πιέσει με ιδιαίτερη ένταση το ΕΣΥ.
Οπως προαναφέρθηκε, ο περιορισμός του τέταρτου κύματος της πανδημίας αποτελεί κρίσιμο στοίχημα για την κυβέρνηση, η οποία έχει καταστήσει σαφές ότι το σενάριο ενός νέου καθολικού lockdown έχει βγει από το τραπέζι, καθώς οι οικονομικές συνέπειες θα είναι δυσβάστακτες. Η κυβέρνηση έχει ως πρόταγμα η οικονομία να συνεχίσει τη θετική της πορεία, καθώς πλέον θεωρεί βέβαιο πως η αύξηση του ΑΕΠ θα υπερβεί τον καταγεγραμμένο στόχο του 3,6% (υπάρχουν εκτιμήσεις για αύξηση περί το 5%, ενώ έκθεση της Εθνικής Τράπεζας κάνει λόγο για ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 5,5%).
Η πολιτική σκηνή
Παράλληλα, ο Σεπτέμβριος είναι κρίσιμος σε πολιτικό επίπεδο καθώς η κυβέρνηση καλείται να ανακτήσει το μομέντουμ που έχασε εξαιτίας των καταστροφικών πυρκαγιών και της εμπλοκής στην υπουργοποίηση Αποστολάκη. Σύμφωνα με πληροφορίες, η νέα ηγεσία του υπουργείου Πολιτικής Προστασίας θα ανακοινωθεί αύριο. Μέχρι την Παρασκευή το απόγευμα εξετάζονταν δύο σενάρια: Το ισχυρότερο προέβλεπε την τοποθέτηση δύο προσώπων – πολιτικός ο υπουργός και επιχειρησιακός ο υφυπουργός. Το δεύτερο, την τοποθέτηση μόνο υπουργού με έντονα επιχειρησιακά χαρακτηριστικά. Σε κάθε περίπτωση, στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού έκαναν λόγο για ιδιαίτερα επιτυχή επιλογή «μέσω της οποίας θα ξεχαστεί άμεσα ο Αποστολάκης». Οι ίδιες πηγές καυτηρίαζαν τη στάση που τήρησε στην υπόθεση ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας, υποστηρίζοντας πως «εκβίασε» τον πρώην υπουργό Αμυνας. Πρόσθεταν, δε, πως μετά τα όσα διαδραματίστηκαν την περασμένη εβδομάδα, τα περιθώρια συναίνεσης με τον ΣΥΡΙΖΑ έχουν εκλείψει και η όποια συνεννόηση μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων θα αφορά «μόνο το θεσμικό επίπεδο».
Το δεύτερο και κρισιμότερο «χαρτί» του κ. Μητσοτάκη είναι, βεβαίως, η παρουσία του στη ΔΕΘ. Σύμφωνα με πληροφορίες, η παρέμβαση του πρωθυπουργού θα κινείται σε τρεις άξονες: Ο πρώτος θα αφορά τη νέα γενιά. Ο δεύτερος, την αντιμετώπιση της πίεσης που θα προκαλέσουν στα νοικοκυριά τυχόν ανατιμήσεις, με προπομπό την αύξηση στην τιμή του ρεύματος. Και ο τρίτος, τον οδικό χάρτη για την οικονομική πολιτική της επόμενης διετίας, με την οποία ολοκληρώνεται η τρέχουσα κυβερνητική θητεία.
Αναφορικά με τους νέους θα ανακοινωθεί ένα πλέγμα πολιτικών με τη συνεργασία διαφόρων υπουργείων και επίκεντρο την απασχόληση. Στο τραπέζι, όμως, βρίσκεται και η χορήγηση ενός voucher επιδότησης δραστηριοτήτων, κατά τα πρότυπα που freedom pass που δόθηκε το καλοκαίρι στους νέους 18-24 ετών οι οποίοι έσπευσαν να εμβολιαστούν. Επίσης, στην προσπάθεια ανάσχεσης ενός πιθανού κύματος ακρίβειας το επόμενο δίμηνο εξετάζονται τρόποι ενίσχυσης του εισοδήματος των νοικοκυριών. Στη συγκεκριμένη κατεύθυνση –παρότι δεν έχουν ληφθεί τελικές αποφάσεις– συζητείται νέα μείωση των εισφορών από τις αρχές του 2022. Εάν το μέτρο υιοθετηθεί θα αφορά και τους εργοδότες, με στόχο την περαιτέρω τόνωση της απασχόλησης.
Τέλος, όπως προαναφέρθηκε, ο κ. Μητσοτάκης θα παρουσιάσει τους βασικούς άξονες-στόχους της οικονομικής πολιτικής μέχρι το τέλος της τετραετίας.
Συγκεκριμένα θα αναφερθεί σε:
•Περαιτέρω μειώσεις φόρων, με αιχμή τον ΕΝΦΙΑ.
•Διατήρηση και αύξηση των ρυθμών ανάπτυξης.
•Βελτίωση της «σύνθεσης» της ανάπτυξης με ενίσχυση εξαγωγών και επενδύσεων, ώστε να μη στηρίζεται κατά κύριο λόγο στην κατανάλωση.
•Εξοδο από την αυξημένη ευρωπαϊκή εποπτεία.
•Μονοψήφιο ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων.
•Διαμόρφωση συνθηκών δημοσιονομικής ισορροπίας το επόμενο έτος και επιστροφή το 2023 στα πρωτογενή πλεονάσματα.