Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η αμυντική συμφωνία με τη Γαλλία είναι μια πολύ θετική εξέλιξη για την ελληνική ασφάλεια. Η προμήθεια τριών ή τεσσάρων φρεγατών τελευταίας τεχνολογίας θα επιτρέψει στο Πολεμικό Ναυτικό να κάνει ένα μεγάλο τεχνολογικό άλμα και να διαδραματίσει έναν πιο ενεργητικό ρόλο στην Ανατολική Μεσόγειο. Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των ανθρώπων του, το Π.Ν. σήμερα είναι μια δύναμη με περιορισμένες δυνατότητες. Οι γαλλικές φρεγάτες θα διαθέτουν πρωτόγνωρες αντιαεροπορικές και ανθυποβρυχιακές δυνατότητες, που θα αλλάξουν τους συσχετισμούς ναυτικής ισχύος στην περιοχή. Ο νέος Ελληνικός Στόλος θα μπορεί να δημιουργήσει, εφόσον το επιθυμεί, ένα πλέγμα αντιπρόσβασης και άρνησης περιοχής (A2/AD) για τον αντίπαλο. Κάτι τέτοιο πολύ λίγες χώρες μπορούν να το κάνουν σήμερα.
Η συμφωνία, όμως, περιλαμβάνει μια ρήτρα αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής που χρήζει διεξοδικής ανάλυσης προς αποφυγήν παρεξηγήσεων. Χωρίς να είναι ακόμα γνωστές όλες οι λεπτομέρειες, οι δύο πλευρές δεσμεύονται να συνδράμουν στρατιωτικά η μία την άλλη σε περίπτωση επίθεσης από μια τρίτη χώρα. Πόσο πιθανόν, όμως, είναι να συμβεί κάτι τέτοιο; Μετά το 1974 υπάρχει ο γνωστός «ακήρυκτος πόλεμος» στους ουρανούς του Αιγαίου, ενίοτε με ανθρώπινες απώλειες. Τουρκικά αεροσκάφη συχνά παραβιάζουν τον εθνικό εναέριο χώρο και κάνουν υπερπτήσεις πάνω από το ελληνικό έδαφος. Επίσης, τα τελευταία χρόνια έχουμε αυξανόμενες εντάσεις μέσα ή κοντά στα χωρικά ύδατα της Ελλάδας, ενώ συστηματικά αμφισβητούνται τα εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα στην εικαζόμενη υφαλοκρηπίδα και στην ΑΟΖ με την Αίγυπτο.
Με άλλα λόγια, η Αγκυρα ασκεί στρατιωτική πίεση στη χώρα μας χωρίς όμως να εξαπολύει επίθεση μεγάλης κλίμακας. Εξάλλου, κάτι τέτοιο θα ήταν αδιανόητο μέσα στο ΝΑΤΟ.
Το ερώτημα, όμως, που τώρα τίθεται επιτακτικά αφορά στη στρατιωτική βοήθεια της γαλλικής πλευράς προς την Αθήνα για να αντιμετωπίσει τον τουρκικό αναθεωρητισμό. Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι το Παρίσι θα επιθυμεί μια τέτοια ενεργή ανάμειξη στο μέτωπο του Αιγαίου. Σε έναν κόσμο που κυριαρχεί το εθνικό συμφέρον είναι παρακινδυνευμένο να εναποθέτουμε την ασφάλειά μας στα χέρια μιας άλλης χώρας. Η Αθήνα πρέπει πάντα να έχει στο μυαλό της το χειρότερο σενάριο: την κρίσιμη στιγμή μπορεί να είμαστε μόνοι απέναντι στον αντίπαλο.
* Ο κ. Μάνος Καραγιάννης είναι αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Ασφάλειας στο King’s College London και στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.