Άρθρο Ντομπρόβσκις-Τζεντιλόνι στην «Κ»: Η οικονομία της Ευρώπης μετά την πανδημία

Άρθρο Ντομπρόβσκις-Τζεντιλόνι στην «Κ»: Η οικονομία της Ευρώπης μετά την πανδημία

Η οικονομία της Ε.Ε. εξέρχεται από τη σκιά του κορωνοϊού με γοργούς ρυθμούς, χάρη στην ισχυρή πολιτική στήριξη και την επιτυχία της εκστρατείας εμβολιασμού

4' 13" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η οικονομία της Ε.Ε. εξέρχεται από τη σκιά του κορωνοϊού με γοργούς ρυθμούς, χάρη στην ισχυρή πολιτική στήριξη και την επιτυχία της εκστρατείας εμβολιασμού. Η αβεβαιότητα και οι κίνδυνοι παραμένουν σε υψηλό επίπεδο, αλλά η ανάκαμψη εδραιώνεται. Στην πραγματικότητα, η ανάπτυξη φέτος ενδέχεται να ξεπεράσει κατά πολύ το 4,8% που είχαμε προβλέψει τον Ιούλιο, ενώ η ανεργία έχει σχεδόν επανέλθει στα προ της πανδημίας επίπεδα.

Καθώς πλέουμε σε πιο ήρεμα νερά, είναι ώρα να ξαναρχίσουμε τη συζήτηση για την οικονομική διακυβέρνηση της Ευρώπης, την οποία αναγκαστήκαμε να αναβάλουμε πέρυσι λόγω της πανδημίας. Χρειαζόμαστε έναν υγιή διάλογο χωρίς αποκλεισμούς για να διασφαλίσουμε ότι οι κανόνες αυτοί αντανακλούν τη νέα οικονομική πραγματικότητα και ότι μπορούν να μας προετοιμάσουν για το μέλλον. Οταν ξεκινήσαμε την εν λόγω επανεξέταση τον Φεβρουάριο του 2020, διαπιστώσαμε ότι οι επιδόσεις του ισχύοντος πλαισίου παρουσιάζουν μια ανάμεικτη εικόνα. Υπήρχαν αξιοσημείωτα επιτεύγματα. Το ισχύον πλαίσιο συνέβαλε στο να διατηρηθούν υπό έλεγχο τα δημόσια οικονομικά. Ιδίως το όριο του 3% για το έλλειμμα λειτούργησε ως κριτήριο για την αποφυγή υπερβολικών ελλειμμάτων. Συνέβαλε επίσης στη διόρθωση των εξωτερικών ελλειμμάτων, τα οποία αποτέλεσαν έναν από τους παράγοντες που πυροδότησαν την κρίση της Ευρωζώνης στις αρχές της δεκαετίας του 2010. Ακόμη, παρείχε ένα βασικό πλαίσιο για τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών.

Διαπιστώσαμε όμως και μειονεκτήματα. Σε κάποιες χώρες το χρέος παρέμενε επίμονα υψηλό, οι δημοσιονομικές πολιτικές παρέμειναν φιλοκυκλικές και η προσαρμογή πολλές φορές επιτεύχθηκε μέσω της περικοπής των δημόσιων επενδύσεων. Επίσης, πολλές χώρες της Ε.Ε. ήρθαν αντιμέτωπες με χαμηλή δυνητική ανάπτυξη και επίμονα χαμηλό πληθωρισμό. Ενα άλλο ζήτημα ήταν η πολυπλοκότητα των δημοσιονομικών κανόνων της Ε.Ε., η οποία τους κατέστησε λιγότερο διαφανείς και λειτούργησε εις βάρος της ανάληψης πολιτικής ευθύνης στις πρωτεύουσες της Ε.Ε. Η πρωτοφανής κρίση που διανύσαμε ανέδειξε ακόμη περισσότερο τα ζητήματα αυτά, ενώ υπάρχουν ιστορικές εξελίξεις τις οποίες πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη.

Πρώτον, οι επενδυτικές ανάγκες έχουν καταστεί πιο επείγουσες. Σήμερα εκτιμούμε ότι οι πρόσθετες ανάγκες για ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις που σχετίζονται με την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση ανέρχονται σε σχεδόν 650 δισ. ευρώ ετησίως έως το 2030. Η πράσινη μετάβαση από μόνη της ανέρχεται σε 520 δισ. ευρώ ετησίως. Μόνο για τους τομείς της ενέργειας και των μεταφορών εκτιμάται ότι θα χρειαστούν 390 δισ. ευρώ ετησίως, δηλαδή 50% περισσότερα χρήματα απ’ ό,τι στο παρελθόν. Ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα καλύψει σε μεγάλο βαθμό τις ανάγκες αυτές, παρέχοντας στα κράτη-μέλη 338 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και έως 386 δισ. ευρώ σε δάνεια μέχρι το 2026. Ωστόσο, τώρα θα πρέπει να εξετάσουμε πώς οι εθνικές πολιτικές θα μπορέσουν να διευκολύνουν αποτελεσματικότερα τις επενδύσεις αυτές, οι οποίες θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν τόσο από τον ιδιωτικό όσο και από τον δημόσιο τομέα.

Τα υγιή δημόσια οικονομικά θα μας επιτρέψουν να ανταποκριθούμε επαρκώς σε ενδεχόμενους μελλοντικούς κλυδωνισμούς.

Δεύτερον, οι κυβερνήσεις της Ε.Ε. έχουν δαπανήσει σχεδόν το 19% του ΑΕΠ για την αντιμετώπιση της υγειονομικής και οικονομικής κρίσης που προκάλεσε ο κορωνοϊός και σε αυτή την προσπάθεια διευκολύνθηκαν από την ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Αυτή η δημοσιονομική στήριξη, σε συνδυασμό με την ισχυρή νομισματική στήριξη που παρέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αποδείχθηκε ζωτικής σημασίας προκειμένου η Ευρώπη να αντιμετωπίσει τη θύελλα. Παράλληλα, όμως, αύξησε το χρέος και τα ελλείμματα στην Ε.Ε. Γι’ αυτό, βασική πτυχή της επανεξέτασης θα είναι να δούμε πώς οι δημοσιονομικοί μας κανόνες μπορούν να διασφαλίσουν τη σταδιακή μείωση του δείκτη χρέους προς το ΑΕΠ. Αυτό είναι σημαντικό, διότι τα υγιή δημόσια οικονομικά θα μας επιτρέψουν να ανταποκριθούμε επαρκώς σε ενδεχόμενους μελλοντικούς κλυδωνισμούς και θα στηρίξουν τη βιώσιμη ανάπτυξη, διατηρώντας χαμηλό το κόστος χρηματοδότησης.

Τρίτον, η κρίση του κορωνοϊού έχει οξύνει τις ανισότητες και έχει επιδεινώσει ορισμένες υφιστάμενες αδυναμίες. Το ιδιωτικό χρέος έχει αυξηθεί. Οι δυναμικές τάσεις των τιμών των κατοικιών συνεχίστηκαν και σε ορισμένες χώρες το ενυπόθηκο χρέος κατέγραψε σημαντική αύξηση. Στις χώρες που εξαρτώνται από τον τουρισμό διευρύνθηκαν τα ελλείμματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και παραμένει στάσιμη η διόρθωση των πλεονασμάτων του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Η πανδημία θα συνεχίσει να μεταβάλλει τις οικονομίες μας και ενδέχεται να προκύψουν νέοι κίνδυνοι. Επομένως, θα πρέπει να σκεφτούμε τρόπους με τους οποίους το πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης θα μπορέσει να αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Ενθαρρύνουμε την κατάθεση απόψεων και συνεισφορών στη συζήτηση αυτή μέχρι το τέλος του έτους. Στη συνέχεια, στο πρώτο τρίμηνο του επόμενου έτους, η Επιτροπή θα παράσχει καθοδήγηση σχετικά με τις δημοσιονομικές πολιτικές κατά την προσεχή περίοδο. Η εν λόγω καθοδήγηση θα αντανακλά την παγκόσμια οικονομική κατάσταση, την ιδιαίτερη κατάσταση κάθε κράτους-μέλους της Ε.Ε. και τη συζήτηση σχετικά με το πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης. Θα παράσχουμε κατευθύνσεις σχετικά με πιθανές αλλαγές του εν λόγω πλαισίου, με στόχο την επίτευξη ευρείας συναίνεσης για τη μελλοντική πορεία, εγκαίρως για το 2023. Η ευρωπαϊκή οικονομία ανακάμπτει. Πρέπει όμως να διασφαλίσουμε ότι η ανάπτυξή της θα είναι σταθερή και βιώσιμη τα επόμενα χρόνια και έπειτα από αυτά. Είναι κοινή μας ευθύνη να επιτύχουμε τον στόχο αυτό. Η συζήτηση για το πώς να τα καταφέρουμε ξεκινάει τώρα.

*Ο κ. Βάλντις Ντομπρόβσκις είναι εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
**Ο κ. Πάολο Τζεντιλόνι είναι Ευρωπαίος επίτροπος αρμόδιος για την οικονομία.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή