Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου επανήλθε στους γνωστούς ισχυρισμούς των επιστολών Σινιρλίoγλου προς τον γενικό γραμματέα των Η.Ε., με τις οποίες η Τουρκία αιτιάται την Ελλάδα ότι παραβιάζει τους όρους των συνθηκών παραχώρησης. Ισχυρίζεται ότι τα νησιά παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα υπό την αίρεση να τηρηθεί το καθεστώς της αποστρατιωτικοποίησής τους, είτε με τη Συνθήκη της Λωζάννης του 1923, προφανώς τα νησιά του Β.Α. Αιγαίου, είτε με τη Συνθήκη των Παρισίων του 1947, προφανώς τα Δωδεκάνησα. Δηλώνει δε ότι εάν η Ελλάδα δεν αλλάξει στάση ως προς την αποστρατιωτικοποίηση, τότε αμφισβητείται η διεκδίκηση της κυριαρχίας των νησιών αυτών.
Το νέο στοιχείο στις δηλώσεις του είναι ένα τελεσίγραφο πως εάν χρειαστεί θα κάνει και άλλη προειδοποίηση, και μετά, όπως δηλώνει, ξεκινάει η συζήτηση. Eχει αξία να κατανοήσει κάποιος πως η χώρα του προτίθεται να αντιδράσει, επειδή η Ελλάδα θα διατηρήσει στρατό στα νησιά.
Από τις δηλώσεις φαίνεται ότι επιδιώκει να ξεκινήσει μια επίσημη συζήτηση, με επίκεντρο το ερώτημα το οποίο εγείρει με βάση τις διεθνείς συνθήκες να απαντηθεί, εάν η κυριαρχία των νησιών τελεί υπό την αίρεση ότι θα τηρείται η αποστρατιωτικοποίηση. Πιθανόν επιδιώκει να διευρύνει την ατζέντα των διαφορών, γεγονός που θα διευκρινισθεί στον ερχόμενο 64ο γύρο των διερευνητικών επαφών. Για την Τουρκία έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, διότι μέσω της αποστρατιωτικοποίησης επιχειρεί να διευρύνει τη θεωρία των γκρίζων ζωνών και στα μεγάλα νησιά.
Ο ισχυρισμός ότι η κυριαρχία των νησιών τελεί υπό την αίρεση της αποστρατιωτικοποίησης είναι προδήλως αβάσιμος με τη Συνθήκη της Λωζάννης.
Eχουν βάση οι ισχυρισμοί αυτοί; Πρωτίστως η Τουρκία με τη Συνθήκη της Λωζάννης του 1923 επικύρωσε (άρθρο 12) την κυριαρχία των νησιών Λήμνου, Σαμοθράκης, Μυτιλήνης, Χίου, Σάμου, Ικαρίας, χωρίς κανέναν όρο. Αν υπάρχει όρος θα έπρεπε να είναι ρητά διατυπωμένος στη συνθήκη και να έχει γίνει αποδεκτός από το κράτος που το αφορά, εν προκειμένω την Ελλάδα. Εξάλλου η Τουρκία με τα άρθρα 15 (Δωδεκάνησα με Καστελλόριζο) και 16 (νησιά Βορείου Αιγαίου) έχει παραιτηθεί παντός τίτλου επί των νησιών πέραν των 3 ναυτικών μιλίων που δεν της περιέρχονται με τη συνθήκη. Ο περιορισμός στην ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων και εξοπλισμών ή ναυτικών βάσεων διατυπώνεται στο χωριστό άρθρο 13 της συνθήκης, αφορά στα νησιά Χίος, Μυτιλήνη, Σάμος, Ικαρία και δεν συνδέεται με την επικύρωση της κυριαρχίας των νησιών αυτών, ούτε συνιστά όρο. Ο ισχυρισμός ότι η κυριαρχία των νησιών τελεί υπό την αίρεση της αποστρατιωτικοποίησης είναι προδήλως αβάσιμος με τη Συνθήκη της Λωζάννης που έχει κλείσει οριστικά τα ζητήματα κυριαρχίας όλων των νησιών Βορείου και Νοτίου Αιγαίου, του Καστελλορίζου περιλαμβανομένου. Στη Συνθήκη των Παρισίων η Τουρκία, ως μη συμβαλλόμενη, δεν νομιμοποιείται να επικαλεστεί θέματα είτε κυριαρχίας (έχει εξάλλου παραιτηθεί για τα Δωδεκάνησα με τη Συνθήκη της Λωζάννης) είτε αποστρατιωτικοποίησης. Εξάλλου την παραβίαση της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών εγείρει από το 1964, χωρίς ποτέ να έχει αμφισβητήσει την κυριαρχία τους. Η χρονική αυτή διάρκεια υποδηλώνει αποδοχή ότι η κυριαρχία δεν τελεί υπό αίρεση.
* Ο κ. Πέτρος Λιάκουρας είναι καθηγητής Διεθνούς Δικαίου, διευθυντής Μεταπτυχιακού Προγράμματος «Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές» στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς.
Με αμφισβήτηση της κυριαρχίας νησιών απειλεί ο Τσαβούσογλου
Η Αγκυρα προαναγγέλλει καταγγελία παραβίασης των Συνθηκών Λωζάννης και Παρισίων
Στέιτ Ντιπάρτμεντ: Δεν αμφισβητείται η κυριαρχία των ελληνικών νησιών
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr