Τις σχέσεις Αθήνας και Σόφιας στον ενεργειακό τομέα επιταχύνει η ουκρανική κρίση, καθώς η πιθανότητα σύγκρουσης ή παράτασης της ατμόσφαιρας αβεβαιότητας μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ασφαλή τροφοδοσία Ελλάδας και Βουλγαρίας. Τη στενότερη συνεργασία για την εξεύρεση εναλλακτικών πηγών τροφοδοσίας με φυσικό αέριο αναμένεται να συζητήσουν στην Αθήνα την επόμενη εβδομάδα Ελληνες και Βούλγαροι αξιωματούχοι (κυβερνητικοί και στελέχη των εταιρειών Bulgargaz και Bulgartransgaz), επιχειρώντας να επιταχύνουν μια σειρά από εξελίξεις.
Με βάση τον υφιστάμενο σχεδιασμό, ο κάθετος διασυνδετήριος αγωγός Ελλάδας – Βουλγαρίας (IGB) θα είναι έτοιμος στις αρχές Ιουλίου, ενώ οι δύο πλευρές εργάζονται και για την πυκνότερη χρήση του υφιστάμενου αγωγού Σιδηροκάστρου – Κούλατα.
Ρωσικό φυσικό αέριο
Η Βουλγαρία αποτελεί μία από τις χώρες της Ε.Ε. με το υψηλότερο ποσοστό εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο και ο διασυνδετήριος αγωγός IGB συνιστά κρίσιμη υποδομή. Μέσω αυτού η Βουλγαρία θα μπορεί να προμηθεύεται φυσικό αέριο το οποίο θα μεταφέρεται ως LNG στον πλωτό σταθμό επαναϋγραεριοποίησης (FSRU) Αλεξανδρούπολης. Οι αγωγοί θα μπορούν να χρησιμοποιούνται και αντιστρόφως για προμήθεια φυσικού αερίου ή πετρελαίου από τη Βουλγαρία προς την Ελλάδα.
Επιπροσθέτως, σε όλες αυτές τις αμιγώς εμπορικού χαρακτήρα συζητήσεις οι δύο πλευρές συζητούν και για τη σύνδεση των αγωγών καυσίμων προς στρατιωτική χρήση (νομός Καβάλας) που αποτελούν υποδομή που χρηματοδοτείται και λειτουργεί επ’ ωφελεία του ΝΑΤΟ.
Η εξέλιξη αυτή γίνεται υπό το φως και της πολύ εμφανούς υποστήριξης από τις ΗΠΑ του ρόλου της Αλεξανδρούπολης ως σημείου σύνδεσης με τις χώρες-συμμάχους στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Οι αγορές Ελλάδας – Βουλγαρίας έχουν περίπου παρόμοιες ετήσιες ανάγκες σε φυσικό αέριο (3-4 bcm εκάστη), οπότε ο IGB μπορεί υπό προϋποθέσεις να χρησιμοποιηθεί και για τη μεταφορά LNG προς τρίτους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή τη στιγμή πρακτικά η Ελλάδα στηρίζεται σε εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας από τη Βουλγαρία (η οποία παράγεται κυρίως στους πυρηνικούς αντιδραστήρες της γειτονικής χώρας) αλλά και στο αζερικό φυσικό αέριο που φθάνει μέσω του Turkish Stream. Για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην περιοχή οι Βούλγαροι ήδη βρίσκονται στην Ουάσιγκτον.
Συζητήσεις Ελλήνων και Βουλγάρων αξιωματούχων την επόμενη εβδομάδα στην Αθήνα.
Αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον αναπληρωτή πρωθυπουργό και τη συμμετοχή των υπουργών Ενέργειας και Οικονομίας αλλά και εκπρόσωποι των ενεργειακών υποδομών της χώρας (Bulgargaz, Bulgartransgaz και του πυρηνικού εργοστασίου Κοζλοντούι) έχουν αυτές τις ημέρες επαφές στον Λευκό Οίκο, στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ και στα υπουργεία Ενέργειας και Εμπορίου.
Ενεργειακές υποδομές των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ
Πέρα από τα προβλήματα που είχαν σημειωθεί το προηγούμενο χρονικό διάστημα σε εσωτερικό επίπεδο στη Βουλγαρία, το αμερικανικό ενδιαφέρον για τις ενεργειακές υποδομές των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ στη Νοτιοανατολική Ευρώπη υποδηλώνει την ανησυχία της Ουάσιγκτον για το ενδεχόμενο η ουκρανική σύγκρουση είτε να οδηγήσει σε ξαφνική κρίση, είτε σε παρατεταμένη περίοδο ενεργειακής ανασφάλειας σε όλη την ευρύτερη περιοχή. Είναι, επίσης, απολύτως σαφές ότι τα σχέδια αυτά έχουν έκτακτο χαρακτήρα, καθώς για τις αγορές των Βαλκανίων το ρωσικό φυσικό αέριο αποτελεί τη συντριπτική πλειονότητα της εισαγόμενης ενέργειας.