Η απόφαση του καγκελαρίου Ολαφ Σολτς να σταματήσει την αδειοδότηση του Nord Stream 2 από τις γερμανικές ρυθμιστικές αρχές είναι η πρώτη σημαντική ενεργειακή απόφαση μετά τη «μικρή εισβολή» της Ρωσίας στις ανατολικές επαρχίες της Ουκρανίας. Αγνωστη η συνέχεια. Ελπίζουμε να μην υλοποιηθούν οι απειλές για «2.000 ευρώ το αέριο» ή «140 δολάρια το βαρέλι πετρέλαιο». Μέχρι σήμερα, οι καταστάσεις δείχνουν σχετικά ελέγξιμες. Εχουμε ευρωπαϊκή και ελληνική εξάρτηση 40% από Ρωσία και 20%-30% από LNG (ΗΠΑ, Κατάρ, Αλγερία), το οποίο αντικαθιστά τη διαρκώς μειούμενη ευρωπαϊκή παραγωγή (σήμερα 9%).
Η Ελλάδα τροφοδοτείται από τον TurkStream, ο οποίος παρακάμπτει την Ουκρανία. Τα τελευταία 20 χρόνια η διαμετακόμιση ρωσικού φυσικού αερίου μέσω Ουκρανίας έχει μειωθεί από τα 140 δισ. κυβ. μέτρα στα 40 δισ. κυβ. μέτρα σήμερα. Οι ευρωπαϊκές χώρες του ΟΟΣΑ απορροφούν το 70% των εξαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου, με πρώτες τη Γερμανία (16%), την Ιταλία (12%) και τη Γαλλία (8%). Τα ετήσια έσοδα 250 δισ. δολ. της Ρωσίας από εξαγωγές φυσικού αερίου και πετρελαίου σίγουρα δυσκολεύουν την απόφαση για πιθανό σταμάτημα της τροφοδοσίας της Ευρώπης.
Στην Ελλάδα αναβαθμίσαμε το 2013-2014 κατά 70% την ικανότητα αποθήκευσης LNG της Ρεβυθούσας. Τα σχέδια εκτάκτου ανάγκης που είχαν διαμορφωθεί στην κρίση της Κριμαίας το 2014, με την αλλαγή καυσίμου μονάδων της ΔΕΗ και ιδιωτών παρόχων από φυσικό αέριο σε πετρέλαιο, καθώς και την επαναλειτουργία λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ, συμβάλλουν σημαντικά στη μείωση των κινδύνων αρνητικών επιπτώσεων στη χώρα.
Η κρίση που ζούμε (και οι δυστυχώς πολλές αναμενόμενες μέχρι το 2050) αποκαλύπτει την πλήρη ανεπάρκεια της σημερινής πολιτικής ηγεσίας της Ε.Ε. να υλοποιήσει τη στρατηγική ενεργειακής αυτάρκειας που η ίδια υποτίθεται πως έχει υιοθετήσει. Η εξωπραγματική αύξηση τιμών ενέργειας που ζούμε και πριν από το ξέσπασμα της ουκρανικής κρίσης, με την ανάδειξη της μεγάλης εξάρτησης από το ρωσικό αέριο, απαιτεί πλέον από την Ευρώπη και την Ελλάδα να διαμορφώσουν ένα Νέο Ενεργειακό Δόγμα: και πράσινη μετάβαση, και ενεργειακή ασφάλεια με επάρκεια ευρωπαϊκών πόρων, και καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας των 54.000.000 Ευρωπαίων πολιτών.
Σε όλα τα πιθανά σενάρια, η Ευρώπη μέχρι το 2030 θα χρειάζεται τις ίδιες με σήμερα ποσότητες αερίου. Ο πλανήτης πολύ περισσότερες από τις δικές του σημερινές, μέχρι το 2050. Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της Μεσογείου που δεν έχει αξιοποιήσει καθόλου τα δικά της πλούσια κοιτάσματα σε Ιόνιο και νότια Κρήτη. Μπορεί μέσα σε ελάχιστα χρόνια να γίνει ο πραγματικός νέος ενεργειακός κόμβος της Ε.Ε. στην πορεία προς την πράσινη μετάβαση, παράλληλα με την 6η καλύτερη θέση παγκοσμίως που έχει κατακτήσει ήδη από το 2014 στην κατά κεφαλήν παραγωγή πράσινης ενέργειας.
Γίνεται αντιληπτή η μεγάλη εθνική ευκαιρία που έχουμε;
* Ο καθ. Γιάννης Μανιάτης είναι πρ. υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.