Με άγνωστες ακόμα τις επιπτώσεις των καταστροφικών πολεμικών επιχειρήσεων στην αυλή της Ευρώπης, την ενεργειακή κρίση και τις παγκόσμιες πληθωριστικές πιέσεις, ένα πολύ μεγάλων διαστάσεων διεθνές πρόβλημα έρχεται να προστεθεί στη συνέχεια της φονικής διετούς πανδημίας. Βρισκόμαστε από κρίση σε κρίση, γεγονός που επιβαρύνει ιδιαίτερα τη χώρα μας μετά και την οικονομική κρίση που μας ταλάνισε στην προηγούμενη δεκαετία. Αυτό είναι το πολύ δυσμενές περιβάλλον οι συνέπειες του οποίου προβληματίζουν έντονα τους πολίτες και δημιουργούν το επίκαιρο πολιτικό πλαίσιο.
Με αυτά τα δεδομένα, είναι αξιοσημείωτο ότι την περασμένη Τρίτη, στη συζήτηση που έγινε στη Βουλή, παρότι υπήρξαν πεδία πολιτικής αντιπαράθεσης, τα σημεία σύγκλισης ήταν μάλλον περισσότερα και πιο σημαντικά. Την ίδια ώρα, η έρευνα της Pulse πρόσθετε την πληροφορία ότι το ΚΙΝΑΛ, μετά συνεχή άνοδο, σταθεροποιείται σε διπλάσια περίπου αποτύπωση από αυτή που διέθετε πριν από πέντε μήνες. Η συγκυρία επιτρέπει επομένως να εκτιμήσει κανείς τις βάσεις του τρέχοντος πολιτικού σκηνικού, ενώ τα προβλήματα επισκιάζουν το πότε ακριβώς θα διεξαχθούν εκλογές και τι θα συμβεί σε αυτές.
Συγκρίνοντας ορισμένα διαχρονικά στοιχεία πρόθεσης ψήφου σύμφωνα με τις έρευνες της Pulse, προκύπτει ότι η σημερινή εμβέλεια του ΚΙΝΑΛ, που δείχνει σημεία σταθεροποίησης στο πολύ υψηλό 14,5%, δεν στερεί από τη Ν.Δ. και τον ΣΥΡΙΖΑ τις δυνατότητες επιρροής που είναι σε θέση να διαθέτουν στις λιγότερο «συσπειρωμένες» μη προεκλογικές περιόδους.
Σε σύγκριση με την προεκλογική περίοδο του 2019, η υστέρηση σήμερα, 2,5% για τη Ν.Δ. και 4,5% για τον ΣΥΡΙΖΑ, κάθε άλλο παρά δεδομένη μπορεί να θεωρείται.
Η σημερινή αποτύπωση και των δύο κομμάτων δεν υστερεί, αντίθετα υπερτερεί σχετικά, από την αντίστοιχη εκλογική επιρροή που είχε καταγραφεί πριν από τρία περίπου χρόνια (Απρίλιος 2019), όταν η χώρα εισερχόταν στην προεκλογική περίοδο των τότε ευρωεκλογών. Από την άλλη, η σύγκριση με τα τελευταία στοιχεία λίγο πριν διεξαχθούν οι βουλευτικές εκλογές που ακολούθησαν (Ιούλιος 2019) προσδιορίζει μεν μία υστέρηση σήμερα (2,5% για τη Ν.Δ. και 4,5% για τον ΣΥΡΙΖΑ), η οποία όμως κάθε άλλο παρά δεδομένη μπορεί να θεωρείται χωρίς να έχουμε μπει σε προεκλογική περίοδο. Το κυριότερο άλλωστε που μπορεί να καταλάβει κανείς από το σύνολο αυτών των στοιχείων πρόθεσης ψήφου είναι ότι το ΚΙΝΑΛ εισπράττει σήμερα κυρίως ασταθείς ψηφοφόρους των δύο κομμάτων, γεγονός που δημιουργεί ερωτήματα ως προς το προφίλ τους και τα κριτήρια που ερμηνεύουν την εκλογική συμπεριφορά τους. Θα μπορούσε άραγε το ΚΙΝΑΛ να τους εκφράσει με έννοια σταθερών και αφοσιωμένων ψηφοφόρων;
Το προηγούμενο ερώτημα είναι πολύ σημαντικό γιατί η λεγόμενη «ταύτιση» με ένα πολιτικό κόμμα αποτελεί ουσιώδη πυρήνα που προσδιορίζει σε μεγάλο βαθμό και τις δυνατότητες ευρύτερης εμβέλειάς του. Για να γίνει πιο συγκεκριμένο, παρατίθενται τα σχετικά στοιχεία «κομματικής ταύτισης» όπως έχουν προκύψει από τα exit polls των τριών τελευταίων εκλογών. Για τα στοιχεία αυτά θα μπορούσε να γίνονται πολύωρες αναλύσεις, αλλά ας μείνουμε εδώ στα δύο πιο ουσιώδη. Το άλμα σχεδόν 10 μονάδων που κάνει η Ν.Δ. από τον Σεπτέμβριο 2015 στο 2019, σε αντίθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ που μένει στάσιμος, εξακολουθεί να σταθεροποιεί ουσιαστικά μέχρι και σήμερα το χάντικαπ που εμφανίζεται μεταξύ των δύο κομμάτων. Από την άλλη, το ΚΙΝΑΛ διεκδικεί θεωρητικά ψήφους που είναι τριπλάσιοι από την «ταύτιση» που διέθετε στις εκλογές του 2019 και ομολογουμένως θα ήταν πολύ δύσκολο να το καταφέρει αν δεν αυξήσει πρώτα τον βασικό αυτόν πυρήνα.
Χωρίς να αγνοείται επίσης ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπερέχει σε πρωθυπουργική εικόνα σήμερα παραπάνω από το χάντικαπ των 10 μονάδων (40%, με το 25% να επιλέγει τον Αλέξη Τσίπρα), είναι σαφές ότι έχει σημασία να παρακολουθεί κανείς νηφάλια την εξέλιξη των διαφόρων αυτών δεικτών. Σε περιόδους σημαντικής κρίσης, άλλωστε, οι τάσεις της εκλογικής συμπεριφοράς είναι λογικό και να επανακαθορίζονται, ανάλογα βέβαια και με τις ρεαλιστικές διεξόδους που προτείνουν οι πολιτικές δυνάμεις.
* Ο κ. Πάνος Σταθόπουλος είναι δρ Πολιτικών Επιστημών, διευθυντής του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής.