Για «ιστορικές στιγμές» στην πορεία της Ε.Ε. μιλάει στην «Κ» ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργαρίτης Σχοινάς. Ο κ. Σχοινάς σημειώνει ότι οι διαβουλεύσεις των ηγετών των κρατών-μελών στη Σύνοδο των Βερσαλλιών θα είναι «κομβικής σημασίας» για το νέο πακέτο στήριξης της ευρωπαϊκής οικονομίας. Η επέκταση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας «δεν είναι ταμπού», προσθέτει, τονίζοντας την ανάγκη η Ε.Ε. να απεξαρτηθεί από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα «όσο πιο γρήγορα γίνεται» και –στο μεσοδιάστημα– να ληφθούν μέτρα στήριξης των καταναλωτών κατά της εκτόξευσης των τιμών ενέργειας.
– Επεξεργάζεται η Κομισιόν νέο πακέτο στήριξης εφάμιλλο του 2020 για τη νέα κρίση;
– Ζούμε ιστορικές στιγμές, χωρίς προηγούμενο. Η αλληλεγγύη είναι βαθιά ριζωμένη στο DNA της Ευρώπης. Και σ’ αυτή τη νέα κρίση η Ευρωπαϊκή Ενωση θα στηρίξει τα κράτη-μέλη της. Το πράξαμε στην πανδημία με τα εμβόλια και το ιστορικής σημασίας Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και τώρα η Ευρώπη θα δηλώσει και πάλι ισχυρά παρούσα.
Κομβικής σημασίας για τη μορφή και το εύρος που θα λάβει αυτό το πακέτο στήριξης θα είναι οι συζητήσεις που θα έχουν οι 27 Ευρωπαίοι ηγέτες αύριο και μεθαύριο στις Βερσαλλίες. Από αυτές τις διαβουλεύσεις θα πρέπει να αναμένεται η αποσαφήνιση ορισμένων κρίσιμων κατευθυντήριων γραμμών, τις οποίες στη συνέχεια θα εξειδικεύσουμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή με την κατάθεση συγκεκριμένων προτάσεων. Τώρα είναι η ώρα της Ευρώπης – και η Ευρώπη θα σταθεί στο ύψος των ευθυνών της.
– Δεν είναι αναγκαίο οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας να επεκταθούν και στον τομέα της ενέργειας – ειδικά στο πετρέλαιο, που αποφέρει περισσότερα έσοδα και στο οποίο η εξάρτηση της Ε.Ε. είναι μικρότερη;
Ο Μαργαρίτης Σχοινάς κάνει λόγο για ιστορικές στιγμές στην Ε.Ε., η οποία δεν θα επιτρέψει να γίνουν οι οικονομίες των κρατών-μελών θύματα του πολέμου και των εκμεταλλευτών.
– Οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας στον ενεργειακό τομέα δεν είναι ταμπού. Η Ε.Ε. και οι σύμμαχοί μας έχουμε θέσει από κοινού σε εφαρμογή ένα ολοκληρωμένο πακέτο κυρώσεων, που ήδη έχουν σοβαρές και θα έχουν δυσβάσταχτες συνέπειες για τη ρωσική οικονομία. Στις κυρώσεις που εφαρμόζουμε ήδη από το 2014 για τον πετρελαϊκό τομέα της Ρωσίας προσθέσαμε τώρα συμπληρωματικά μέτρα που θα επηρεάσουν την ικανότητά της να αναβαθμίσει τα διυλιστήρια πετρελαίου της και να εξάγει διυλισμένο πετρέλαιο στην Ευρώπη. Βεβαίως, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτός ο πόλεμος θα έχει βαθιές επιπτώσεις και στο δικό μας ενεργειακό σύστημα. Οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών ανέδειξαν το πόσο ευάλωτοι είμαστε απέναντι σε προμηθευτές που μας απειλούν ανοιχτά και χωρίς δισταγμούς. Το πρώτο βήμα έγινε χθες με την ανακοίνωση μέτρων που θα υποβληθούν για συζήτηση στη Σύνοδο Κορυφής. Δεν μπορούμε να αφήνουμε καμία τρίτη χώρα και κανένα κερδοσκόπο να αποσταθεροποιούν τις ενεργειακές μας αγορές.
Πρέπει να απαλλαγούμε από την εξάρτησή μας από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα όσο πιο γρήγορα γίνεται. Πρακτικά αυτό σημαίνει: διαφοροποίηση των προμηθευτών με μετάβαση σε λύσεις υγροποιημένου αερίου, επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης.
Αλλά θα πρέπει επίσης να πράξουμε τα απαραίτητα για την εκτόξευση των τιμών, που είναι πλέον σε ασύλληπτα υψηλά επίπεδα. Η Ε.Ε. δεν θα επιτρέψει να γίνουν οι οικονομίες μας θύματα του πολέμου και των εκμεταλλευτών – θα χρειαστούν μέτρα στήριξης αλλά και παρεμβάσεις στα επίπεδα των τιμών.
– Πώς εξηγείτε την ταχύτητα με την οποία έχει αλλάξει ο τρόπος που λειτουργεί η Ε.Ε. τις τελευταίες δύο εβδομάδες;
– Σε αυτή την πρωτοφανή πολυεπίπεδη κρίση που βιώνουμε τις τελευταίες δύο βδομάδες –αναμφισβήτητα τη μεγαλύτερη από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο–, η αντίδραση της Ευρώπης χαρακτηρίστηκε από το τρίπτυχο «Ενότητα – Αποφασιστικότητα – Αλληλεγγύη». Ενότητα και αποφασιστικότητα των Ευρωπαίων να κινηθούν ομόφωνα και συντεταγμένα διαμορφώνοντας ένα κοινό μέτωπο. Εμπρακτη και κατεπείγουσα αλληλεγγύη προς την Ουκρανία και τον ουκρανικό λαό αλλά και μεταξύ μας ως Ε.Ε. με μια ισχυρή συμφωνία ότι το βάρος της ανθρωπιστικής κρίσης που συνεπάγεται ο πόλεμος θα το επωμιστούμε όλοι μαζί.
Σε ό,τι αφορά τα ισχυρά αντανακλαστικά που επέδειξε για ακόμη μια φορά η Ευρώπη σε περίοδο κρίσης, επιτρέψτε μου μια διαπίστωση, η οποία συνιστά πραγματικότητα: η Ευρώπη προχωράει πολύ πιο γρήγορα πάντοτε μέσα από τις κρίσεις. Σε κάθε κρίση ο κόσμος στρέφεται προς την Ευρώπη και η Ευρώπη –ως πόλος σταθερότητας– ανταποκρίνεται ακαριαία. Αυτό συνέβη με την οικονομική κρίση, αργότερα με την πανδημία και τώρα με τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Η πίεση γεννάει αντίδραση, ο εχθρός της Ευρώπης είναι η στασιμότητα και ο εφησυχασμός. Με όλες τις πρωτοβουλίες που έχουμε αναλάβει από την πρώτη στιγμή στρώνουμε το χαλί για τις –ελπίζω ιστορικές– αποφάσεις των Ευρωπαίων ηγετών στις Βερσαλλίες.