Με αδιάσειστα στοιχεία και επιχειρήματα βασισμένα στο διεθνές δίκαιο και σε διεθνείς συμβάσεις απορρίπτονται, μέσω τετρασέλιδης επιστολής της χώρας μας προς τον γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών, ως «αβάσιμοι νομικά, ιστορικά και επί των πραγματικών γεγονότων», οι ισχυρισμοί της Αγκυρας –στο σύνολό τους– περί αποστρατιωτικοποίησης νησιών του Αιγαίου, καθώς και η επιχειρηματολογία δήθεν διασύνδεσης του συγκεκριμένου θέματος με την ελληνική κυριαρχία επ’ αυτών των νήσων.
Την επιστολή αυτή, που φέρει την υπογραφή της, επέδωσε στον κ. Γκουτέρες η μόνιμη αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΗΕ Μαρία Θεοφίλη, σε απάντηση σχετικής επιστολής που είχε απευθύνει ο Τούρκος μόνιμος αντιπρόσωπος στον ΟΗΕ στις 30 Σεπτεμβρίου 2021. Διπλωματικές πηγές, αναφερόμενες στο περιεχόμενό της και στην προαναφερθείσα προσπάθεια «διασύνδεσης» των δύο θεμάτων, υπογραμμίζουν χαρακτηριστικά ότι «η διασύνδεση αυτή αποτελεί καθαρή αθέτηση τόσο του γράμματος όσο και του πνεύματος της Συνθήκης της Λωζάννης του 1923 και της Συνθήκης των Παρισίων του 1947, που ορίζουν μόνιμα σύνορα και εδαφικά δικαιώματα στις χώρες που αναφέρονται, χωρίς να υπάρχει κανένας άλλος όρος ή υποχρέωση».
Στην επιστολή υπογραμμίζεται ότι «σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, όταν τα κράτη συνομολογούν μια συνθήκη που ορίζει σύνορα ή εδαφική κυριαρχία, ο βασικός σκοπός τους είναι να επιτύχουν σταθερότητα και τελικό καθεστώς (finality). Για τον λόγο αυτό, όταν μια συνθήκη ορίζει ένα σύνορο ή μια οριστική εδαφική διευθέτηση, αυτή η διευθέτηση αποτελεί ένα πραγματικό γεγονός από μόνο του, το οποίο δεν εξαρτάται πλέον από τη συνθήκη». Σε αυτό το πλαίσιο, τονίζεται πως «ο ορισμός ενός συνόρου αποτελεί μια αυτόνομη πραγματικότητα και δημιουργεί μονιμότητα».
Τούτων δοθέντων, στην επιστολή σημειώνεται ότι «οι τουρκικές μονομερείς αιτιάσεις υπονομεύουν αναφανδόν την περιφερειακή ειρήνη και ασφάλεια». Παράλληλα, επισημαίνεται ότι τα νησιά αυτά, «σύμφωνα με τις σχετικές προβλέψεις της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, έχουν δικαιώματα σε χωρικά ύδατα, αποκλειστική οικονομική ζώνη και υφαλοκρηπίδα».
Υπό αυτό το πρίσμα, στην επιστολή η χώρα μας αναφέρει με έμφαση ότι οι τουρκικές «αιτιάσεις σχετικά με την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου δεν στέκουν νομικά, αλλά έχουν καθαρά πολιτικά κίνητρα, τροφοδοτούν έτι περαιτέρω την αστάθεια που προκαλεί η Τουρκία με τις ενέργειές της».
Αξίζει να σημειωθεί ότι και γραπτώς πλέον, μέσω της συγκεκριμένης επιστολής, η ελληνική πλευρά θέτει εκ νέου το ζήτημα της τουρκικής επιθετικής προκλητικότητας: Ειδικότερα, γίνεται σαφής αναφορά στην «κλιμάκωση της επιθετικότητας της Τουρκίας, με την επίκληση του casus belli, καθώς και τη στάθμευση έναντι των νησιών του Αιγαίου μεγάλου αριθμού στρατιωτικών δυνάμεων». Παράλληλα επισημαίνεται η παραβατική συμπεριφορά της Τουρκίας «με ιδιαίτερα απειλητικές ενέργειες» (μνημονεύονται οι υπερπτήσεις σε ελληνικό έδαφος, η παρενόχληση πλοίων του Πολεμικού Ναυτικού και ερευνητικών σκαφών και οι παράνομες ενέργειες οι οποίες παραβιάζουν την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο).