Ο Ηλίας Νικολακόπουλος, ομότιμος καθηγητής Εκλογικής Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και κορυφαίος αναλυτής εκλογικών τάσεων και δημοσκοπήσεων, άφησε σήμερα την τελευταία του πνοή σε ηλικία 75 ετών.
Ο θάνατός του σκόρπισε μεγάλη θλίψη στο πανελλήνιο, όχι μόνο επειδή αποτελούσε το «πρόσωπο» των εκτιμήσεων σε κάθε εκλογική αναμέτρηση στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά και επειδή επρόκειτο για ένα πρόσωπο που, πέραν της επιστημονικής του κατάρτισης, χαρακτηριζόταν από ήθος, σεμνότητα και γλυκύτητα.
Ο ίδιος ανήκε στον πολιτικό χώρο της Αριστεράς, όμως οι σταθερά χαμηλοί του τόνοι και ο πάντα εμπεριστατωμένος πολιτικός του λόγος τον έκαναν σεβαστό και αγαπητό διακομματικά.
Συνοδοιπόροι του από τους χώρους της επιστήμης και της πολιτικής αποχαιρετούν τον Ηλία Νικολακόπουλο, αποκαλύπτοντας πτυχές της πλούσιας προσωπικότητας του μεγάλου αυτού επιστήμονα, που σημάδεψε με την πορεία του τις πολιτικές εξελίξεις των τελευταίων δεκαετιών στην Ελλάδα.
«Είναι δύσκολο να αποχαιρετάς έναν άνθρωπο με τον οποίο μέχρι πριν από λίγες ημέρες συζητούσες, έκανες σχέδια και άκουγες τις εμβριθείς του αναλύσεις», λέει στην «Κ» ο εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ, Νάσος Ηλιόπουλος, τονίζοντας ότι ο Ηλίας Νικολακόπουλος είχε καταφέρει να ταυτιστεί απόλυτα ο λόγος και το έργο του με το επιστημονικό του πεδίο: «Είχε καταφέρει την επιστήμη του και τα αυστηρά της κριτήρια να τα κάνει κατανοητά στο ευρύ κοινό με λόγο κατανοητό και λαϊκό, αλλά υψηλού επιπέδου. Ήταν μέχρι το τέλος της ζωής του άνθρωπος της Αριστεράς, άνθρωπος που υπηρέτησε τους κοινωνικούς αγώνες. Του χρωστάμε πάρα πολλά».
«Κατόρθωσε να φέρει την επιστήμη του μέσα σε κάθε σπίτι»
Για την αριστερή και βαθιά δημοκρατική του ταυτότητα μας μίλησε και ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Φίλης. Όπως σημειώνει, «ο Ηλίας “γεννήθηκε” στην Αριστερά. Από μαθητής συμμετείχε στους δημοκρατικούς αγώνες στα δύσκολα μετεμφυλιακά χρόνια, καθώς και στο αντιδικτατορικό κίνημα. Μετά τη Μεταπολίτευση διακρίθηκε για την επιστημονική προσφορά του σε ένα άγνωστο τότε επιστημονικό πεδίο, εκείνο της εκλογικής κοινωνιολογίας. Νηφάλιος, ακόμα και στα χρόνια που επικρατούσε η έντονη κομματική σύγκρουση, κατόρθωσε να φέρει την επιστήμη του μέσα σε κάθε σπίτι, συνομιλώντας μέσω της τηλεόρασης με τον απλό πολίτη».
Ο κ. Φίλης χαρακτηρίζει τον Ηλία Νικολακόπουλο επιστήμονα μεθοδικό, με αίσθηση της αξίας της Ιστορίας, έναν άνθρωπο που παρακολούθησε και ανέλυσε την πορεία της Μεταπολίτευσης στη χώρα μας. «Εντόπισε και ανέδειξε την κρίση του κομματικού φαινομένου, την πορεία προς την καχεκτική δημοκρατία, που κατέληξε στη χρεοκοπία της οικονομίας και του πολιτικού συστήματος με τα μνημόνια. Ο Ηλίας παρέμεινε στην Αριστερά, με κριτικό πνεύμα. Συγκρατώ την τελευταία δημόσια παρουσία του ως προέδρου της εφορευτικής επιτροπής στις διαδικασίες για την ανάδειξη της νέας ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Υπήρξε από τους πρωτεργάτες για τη συγκρότηση και λειτουργία των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ). Έφυγε με την ικανοποίηση ότι δημιούργησε μαθητές. Έφυγε ενώ είχε πολλά να δώσει ακόμα στην κοινωνία και στην πατρίδα».
«Ήταν ένας πολύ ζωντανός και γλυκός άνθρωπος»
Σοκαρισμένοι από τη θλιβερή είδηση είναι οι άνθρωποι που αλληλεπίδρασαν μαζί του στον πανεπιστημιακό χώρο, στον τομέα της έρευνας και της επιστήμης. «Έχω συγκλονιστεί από την είδηση. Με τον Ηλία Νικολακόπουλο ήμασταν συνάδελφοι και φίλοι πάνω από τριάντα χρόνια», μας λέει ο Μιχάλης Σπουρδαλάκης, ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Κοινωνιολογίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και πρόεδρος του Δ.Σ. της Ελληνικής Εταιρείας Πολιτικής Επιστήμης.
«Ήταν ένας πολύ ζωντανός και γλυκός άνθρωπος, πάντα δίπλα στους συναδέλφους του, πάντα δίπλα στους φοιτητές του. Ενθάρρυνε πάντα τους ανθρώπους. Όλοι ήταν φίλοι με τον Ηλία. Στην ουσία, ο Ηλίας άνοιξε την πόρτα σε έναν ολόκληρο κλάδο οργανώνοντάς τον στην Ελλάδα. Μετέτρεψε σε σχολή ολόκληρη τη μελέτη της κοινής γνώμης, δεν τη “φωτογράφιζε” απλώς. Ο λόγος του ήταν επιστημονικά τεκμηριωμένος, αλλά σαφής. Και το έκανε αυτό με τρόπο δημιουργικό, με τον τρόπο του δασκάλου και του ερευνητή. Ο Ηλίας συνδύαζε την ερευνητική του δουλειά με την ελληνική πολιτική ιστορία με τρόπο ευρηματικό, με τρόπο που άνοιγε για όλους μας, φοιτητές και συναδέλφους, ένα παράθυρο στις ερευνητικές διαδικασίες. Αφήνει ένα κενό που δύσκολα θα αναπληρωθεί. Ωστόσο, την ίδια στιγμή, μας έχει αφήσει και μια σημαντική κληρονομιά για την εξέλιξη του κλάδου στην Ελλάδα. Θα θυμόμαστε πάντα τον ιδρυτικό του ρόλο σε αυτήν τη σχολή. Θα μας λείψουν η ενεργητικότητά του, η αποτελεσματικότητά του και αυτή του η εξαιρετική δυνατότητα να επιλύει όλα τα καθημερινά και πρακτικά ζητήματα που προέκυπταν στο Πανεπιστήμιο με έναν τρόπο σπάνιο στην πανεπιστημιακή κουλτούρα, έναν τρόπο που εκλείπει ολοένα και πιο πολύ».
«Δεν ήταν ένας απλός πολιτικός αναλυτής»
Τον ίδιο ακούραστο ερευνητή και πολύτιμο συνάδελφο σκιαγραφεί και ο Θεόδωρος Φορτσάκης, καθηγητής της Νομικής Σχολής Αθηνών και πρώην πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Όπως μας λέει ο ίδιος: «Η αιφνίδια απώλεια του Ηλία Νικολακόπουλου στερεί τον κόσμο των πολιτικών αναλυτών στη χώρα μας από μια σημαντική προσωπικότητα. Η εικόνα του να αναλύει τα εκλογικά αποτελέσματα τα βράδια των εκλογικών αναμετρήσεων ήταν ανεξίτηλα δεμένη με την πρόσληψή μας των εκλογικών αποτελεσμάτων. Οι διάφορες αναλύσεις του της πολιτικής ζωής και των πολιτικών διαδικασιών, στην τηλεόραση και στον καθημερινό Τύπο, όπου αρθρογραφούσε τακτικά, αποτελούσαν εδώ και καιρό σταθερό σημείο αναφοράς για την αντίληψή μας των πολιτικών γεγονότων. Ωστόσο, ο Ηλίας Νικολακόπουλος δεν ήταν ένας απλός πολιτικός αναλυτής. Διέθετε στέρεα θεωρητική βάση, που του επέτρεπε να προσεγγίζει τα θέματά του με πληρότητα και συνέπεια. Σημαντικό στέλεχος του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου υπηρέτησε για πολλά χρόνια ως τακτικός καθηγητής, ήταν και συγγραφέας μεγάλου αριθμού βιβλίων πολιτικής επιστήμης και κοινωνιολογίας. Στο επίκεντρο του προβληματισμού του τοποθετείται πάντοτε η δημοκρατία και οι διάφορες παράμετροι λειτουργίας της, με προβολή πάντοτε της ανάγκης για την καλύτερη δυνατή διασφάλισή της».
Ο κ. Φορτσάκης υπογραμμίζει ακόμα πως οι πολιτικές επιλογές, προτιμήσεις και τοποθετήσεις του Ηλία Νικολακόπουλου δεν τον εμπόδισαν να μελετά με αντικειμενικότητα τα προβλήματα που τον απασχόλησαν. «Είχα την ευκαιρία να τον γνωρίσω προσωπικά κατά τη διάρκεια της κοινής μας διαδρομής στο Πανεπιστήμιο, κρατώντας όμως επαφή μαζί του και μετά την αφυπηρέτησή του. Και κρατώ από αυτόν την εικόνα ενός εξαιρετικά ευγενικού και συνεργάσιμου συναδέλφου. Έτσι θα μείνει στη μνήμη μας», καταλήγει ο κ. Φορτσάκης.
Τέλος, για τo σημαίνον έργο του στις εκδόσεις του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων μάς μίλησε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην πρόεδρος της Βουλής, Νίκος Βούτσης. Όπως σημειώνει ο ίδιος: «Θα μπορούσα να πω πολλά για το πώς μας συντρόφευε όλους τους Έλληνες σε κάθε εκλογική αναμέτρηση, αλλά και εμάς τους πολιτικούς στα πάνελ εκείνων των ημερών. Όμως αυτό στο οποίο θέλω να σταθώ είναι οι δύο εκδόσεις που παρέδωσε στο Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων, το “Ιστορικό Λεξικό Ελληνικών Κοινοβουλευτικών Κομμάτων 1844-1967” αλλά και το πολλών τόμων έργο που έμεινε ανολοκλήρωτο, “Φάκελος Κύπρου”».
«Συνεργάστηκα στενά μαζί του την περίοδο που ξεκίνησε να δουλεύει αυτό το συνταρακτικό έργο και τον θυμάμαι να αναψηλαφεί με μεγάλη προσοχή εκατοντάδες έγγραφα-ντοκουμέντα που μέχρι εκείνη τη στιγμή βρίσκονταν στα ερμάρια της Βουλής», καταλήγει ο κ. Φίλης.
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr