Με τη συνεδρίαση της Ολομέλειας για τη συζήτηση των πορισμάτων που προέκυψαν από την εξεταστική επιτροπή της Βουλής για τις παρακολουθήσεις ολοκληρώνεται ένας πολιτικός κύκλος που άνοιξε στις 26 Ιουλίου, όταν ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης κατήγγειλε την απόπειρα παγίδευσης του κινητού τηλεφώνου του με το λογισμικό Predator. Πέραν των πορισμάτων με βάση τις εργασίες της Εξεταστικής, τα πολιτικά κόμματα «κάνουν ταμείο» για τα κέρδη που αποκόμισαν ή τις απώλειες που υπέστησαν από την υπόθεση, η οποία θεωρήθηκε στην αφετηρία της ότι θα μπορούσε να έχει καταλυτική επίδραση στο πολιτικό σκηνικό.
Πρόωρες εκλογές
Το κυρίαρχο ζήτημα στην πολιτική επικαιρότητα την περίοδο της καταγγελίας Ανδρουλάκη ήταν η ισχυρή, όπως φαινόταν, πιθανότητα πρόωρης προσφυγής στις κάλπες, η οποία, αν και ποτέ δεν επιβεβαιώθηκε ανοιχτά από την πλευρά της κυβέρνησης, εμφανιζόταν να έχει πολλούς υποστηρικτές στο εσωτερικό της Ν.Δ. Η υπόθεση των τηλεφωνικών υποκλοπών ήρθε να αλλάξει άρδην την ατζέντα της πολιτικής επικαιρότητας, ιδιαίτερα μετά την παραίτηση, στις 5 Αυγούστου, του διευθυντή του γραφείου πρωθυπουργού, Γρηγόρη Δημητριάδη.
Η υπόθεση των παρακολουθήσεων έδειξε να διαμορφώνει ένα νέο πολιτικό τοπίο, με πιθανολογούμενες καταλυτικές επιπτώσεις και έδαφος για υποθετικά σενάρια ανατροπής του πολιτικού σκηνικού. Το άδηλο της επόμενης μέρας αποτυπώθηκε στην τροποποίηση της στρατηγικής των κομμάτων. Από την πλευρά της κυβέρνησης, οποιαδήποτε συζήτηση για πιθανές πρόωρες εκλογές μπήκε αμέσως στο περιθώριο. Το σενάριο των πρόωρων εκλογών παρέμεινε στο τραπέζι μόνο σε ένα ενδεχόμενο χιονοστιβάδας αποκαλύψεων για παρακολουθήσεις, απέναντι στην οποία δεν θα μπορούσε η κυβέρνηση να παραμείνει στη θέση της, θα έχανε το πλεονέκτημα των κινήσεων.
Πιθανές συμπλεύσεις
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης είδαν μια καλή ευκαιρία για σκληρή αντιπολιτευτική τακτική αλλά και ένα παράθυρο για αναδιάταξη του τοπίου πιθανών συμπλεύσεων. Από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ, που επί τρία χρόνια δεν κατάφερε να κεφαλαιοποιήσει –τουλάχιστον δημοσκοπικά– την όποια κυβερνητική φθορά, η ανάδειξη ενός ζητήματος δικαιωμάτων και προάσπισης δημοκρατικών αξιών και κεκτημένων θεωρήθηκε προνομιακό πεδίο για να επιτευχθεί καίριο πλήγμα στη σταθερή κυριαρχία της Ν.Δ. Παράλληλα, η Κουμουνδούρου επιχείρησε να εξασφαλίσει τη σύμπλευση του ΠΑΣΟΚ σε ένα ενιαίο μέτωπο, εξέλιξη που θα μπορούσε να μεταφραστεί σε προάγγελο μελλοντικής μετεκλογικής συνεργασίας.
Τα κέρδη και οι απώλειες των κομμάτων – Το νέο πρόγραμμα της Χαρ. Τρικούπη επικεντρώνεται στα προβλήματα της δύσκολης καθημερινότητας των πολιτών.
Προβολή
Από την πλευρά της Χαριλάου Τρικούπη, ως αρχικό κέρδος από την αποκάλυψη της παρακολούθησης του τηλεφώνου του Νίκου Ανδρουλάκη εισέπραξαν την αυξημένη προβολή του κόμματος στα μέσα ενημέρωσης. Το ΠΑΣΟΚ απέκτησε βήμα παντού. Απέναντι στην πίεση του ΣΥΡΙΖΑ για συμπόρευση και ενιαίο μέτωπο προς την κυβέρνηση, εμφανίσθηκε ιδιαίτερα επιφυλακτικό και αρνητικό. Ηταν σαφής η επιδίωξη της Χαριλάου Τρικούπη: η όποια φθορά της κυβέρνησης και τα όποια οφέλη για την αντιπολίτευση να κατευθυνθούν προς το ΠΑΣΟΚ. Με υψηλούς τόνους κινήθηκε στο ζήτημα των τηλεφωνικών παρακολουθήσεων και το ΚΚΕ, το οποίο έσπευσε να θυμίσει τις δικές του καταγγελίες για παρακολούθηση του τηλεφωνικού κέντρου του Περισσού και αξιοποίησε την ευκαιρία για να αναδείξει εκ νέου το ζήτημα.
Προτεραιότητες
Ο απολογισμός των επιλογών και των χειρισμών που έγιναν δείχνει, με βάση και τις δημοσκοπήσεις, ότι η κυβέρνηση δεν είχε την από πολλούς αναμενόμενη φθορά. Τα δημοσκοπικά δεδομένα δείχνουν ότι αν και οι πολίτες θεωρούν σοβαρό το ζήτημα των παρακολουθήσεων, είναι άλλα τα ζητήματα που θέτουν ως προτεραιότητα. Ακρίβεια και πληθωρισμός, ενεργειακό, στεγαστικό, εθνικά θέματα βρίσκονται σταθερά στις πρώτες θέσεις των μετρήσεων. Και η πρόθεση ψήφου προφανώς διατυπώνεται με κριτήριο τη διαχείριση αυτών των προβλημάτων.
Στον ΣΥΡΙΖΑ δεν αποκόμισαν τα κέρδη που προσδοκούσαν. Από την Κουμουνδούρου επιμένουν ότι το θέμα των παρακολουθήσεων δεν θα αφεθεί, το πόρισμά τους θα σταλεί στον εισαγγελέα με την προοπτική σχηματισμού προανακριτικής επιτροπής, εφόσον η εισαγγελική έρευνα αποφέρει στοιχεία.
Στο ΠΑΣΟΚ αναγνωρίζουν ότι η απουσία τροφοδότησης της υπόθεσης με νέα στοιχεία και αποκαλύψεις κάνει το θέμα να ξεφουσκώσει, αν και δεν αποκλείουν να προκύψουν νέα δεδομένα από τη συνεχιζόμενη έρευνα της επιτροπής του Ευρωκοινοβουλίου. Σε επίπεδο πολιτικής αξιοποίησης, πάντως, το ζήτημα δείχνει να έχει κάνει τον κύκλο του. Ετσι, η Χαριλάου Τρικούπη ανοίγει τη βεντάλια με το νέο πρόγραμμα, επικεντρωμένο στα προβλήματα της δύσκολης καθημερινότητας των πολιτών.
«Θερμός» Οκτώβριος στη Βουλή
Με τη σημερινή, τελευταία συνεδρίαση της εξεταστικής επιτροπής, τη σύγκληση της Ολομέλειας το αμέσως προσεχές διάστημα προκειμένου να συζητηθούν το πόρισμα και οι συνοδευτικές πορισματικές τοποθετήσεις της αντιπολίτευσης, καθώς και με μια νέα έκτακτη συνεδρίαση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας, ολοκληρώνεται στην παρούσα φάση –και εκτός απροόπτου– ο κύκλος των κοινοβουλευτικών διαδικασιών για τη διερεύνηση της υπόθεσης των υποκλοπών. Θα ακολουθήσει, σύμφωνα με όσα έχουν υπογραμμιστεί από κυβερνητικής πλευράς, η ανάληψη νομοθετικής πρωτοβουλίας, στόχος της οποίας θα είναι η θωράκιση της διαφάνειας, μέσω κυρίως της ενίσχυσης της ΕΥΠ και της ΑΔΑΕ. Τούτων δοθέντων, αλλά και βάσει των όσων διαδραματίστηκαν ειδικά εντός Βουλής για τα σχετικά ζητήματα έως τώρα, τον τρέχοντα μήνα, εντός του οποίου αναμένεται να διεξαχθούν οι προαναφερόμενες συνεδριάσεις, εκτιμάται πως το συγκρουσιακό κλίμα ανάμεσα σε κυβέρνηση και αντιπολίτευση θα γνωρίσει νέα κορύφωση. Υπενθυμίζεται ότι τη νέα ειδική συνεδρίαση της Επιτροπής Θεσμών έχουν ζητήσει ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και ΚΚΕ με αφορμή τις καταγγελίες του κ. Χρ. Σπίρτζη για «παγίδευση» και του δικού του τηλεφώνου, αλλά και για την αδιερεύνητη από την Εξεταστική υπόθεση παρακολουθήσεων στο τηλεφωνικό κέντρο του Περισσού.