Απαντήσεις σε ερωτήματα που προκύπτουν κατά την αντιμετώπιση των ζητημάτων μετανάστευσης και ασύλου σε μια περίοδο έντονων γεωπολιτικών διεργασιών στο σύνολο της περιφέρειας της Ευρώπης κλήθηκαν να δώσουν οι ομιλητές που συμμετείχαν στο επιστημονικό συνέδριο που διοργάνωσε η Γενική Επιτροπεία των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων. Στο συνέδριο που πραγματοποιήθηκε, με θέμα «Νομική και γεωπολιτικοί προβληματισμοί σε ζητήματα μετανάστευσης και ασύλου», στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών, έλαβαν μέρος εκπρόσωποι των πολιτικών κομμάτων, καθηγητές και προσωπικότητες από τον νομικό χώρο.
Στην πρώτη συνεδρία, με θέμα «Γεωπολιτική και κράτη πρώτης γραμμής: Τρέχουσες εξελίξεις και προκλήσεις στον τομέα του ασύλου και της μετανάστευσης», έγινε μια απόπειρα να απαντηθούν ερωτήματα για την εναρμόνιση των ατομικών δικαιωμάτων με το εθνικό και το ευρωπαϊκό συμφέρον, για τον εκσυγχρονισμό του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου, καθώς και για το αν υπάρχει τρόπος η εθνική οικονομία και η ελληνική κοινωνία να ωφεληθούν από τη μετανάστευση. Ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ευάγγελος Βενιζέλος υπογράμμισε ότι δεν υφίσταται στην πραγματικότητα διαχωρισμός ανάμεσα στο ευρωπαϊκό και το εθνικό συμφέρον, καθώς αυτά έχουν την ίδια βάση, την ευρωπαϊκή φιλελεύθερη δημοκρατία. Και στη συνέχεια αναφέρθηκε εκτενώς στην αμηχανία που χαρακτηρίζει τη στάση της Ε.Ε. σχεδόν σε όλα τα κρίσιμα ζητήματα, με τη γεωπολιτική συγκυρία να μην μπορεί να αποτελεί την εξαίρεση. Από πλευράς ΣΥΡΙΖΑ ο πρώην υπουργός Μετανάστευσης Δημήτρης Βίτσας υπογράμμισε ότι η μετανάστευση δεν είναι πρόβλημα, διαφορετικά θα είχε λύση, αλλά είναι ένα πολυεπίπεδο φαινόμενο, στο επίκεντρο του οποίου τοποθέτησε τους οικονομικούς σχεδιασμούς των κρατών της Δυτικής Ευρώπης. Ο Θεόδωρος Ρουσόπουλος δεν μίλησε μόνον ως βουλευτής της Ν.Δ., αλλά και με την ιδιότητα του προέδρου της Επιτροπής μετανάστευσης, προσφύγων και εκτοπισθέντων ατόμων της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης (PACE), επισημαίνοντας μεταξύ άλλων πόσο ασαφή είναι τα όρια της ελευθερίας επιλογών στα ζητήματα που αφορούν το μεταναστευτικό. Την πρώτη συνεδρία έκλεισε ο υφυπουργός Παιδείας και καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου Αγγελος Συρίγος, ο οποίος αναφέρθηκε στο προσφυγικό κύμα του 2015 περιγράφοντάς το ως συνδυασμό ιδεοληψιών. Ο κ. Συρίγος, όπως και οι υπόλοιποι τρεις ομιλητές, αναφέρθηκε και στη δυσκολία πολιτικής διαχείρισης ενός τόσο πολυδιάστατου ζητήματος όπως το μεταναστευτικό.
Για τις νομικές προκλήσεις στον τομέα του ασύλου και της μετανάστευσης μίλησαν η καθηγήτρια της Νομικής του ΕΚΠΑ Μαρία Γαβουνέλη, η εφέτης Θεοδώρα Βιτουλαδίτη και η υπεύθυνη του τομέα Νομικής Προστασίας της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες Καλλιόπη Στεφανάκη, υπό τον συντονισμό του Λίνου-Αλέξανδρου Σισιλιάνου, κοσμήτορα της Νομικής του ΕΚΠΑ και πρώην προέδρου του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Και για τους νομικούς προβληματισμούς συζήτησαν ο γενικός εισαγγελέας του Δικαστηρίου της Ε.Ε. Αθανάσιος Ράντος, ο καθηγητής Σπυρίδων Βλαχόπουλος, η εφέτης Ευγενία Παπαδοπούλου και η πρωτοδίκης Αικατερίνη Κουτσοπούλου.