Τη συνταγή προσέγγισης των αναποφάσιστων, δυσαρεστημένων, μετακινούμενων ψηφοφόρων αναζητούν στο ΠΑΣΟΚ, καθώς οι πρώτες δημοσκοπικές καταγραφές μετά την τραγωδία των Τεμπών δίνουν την εικόνα ότι αυτή η δεξαμενή δυνητικών ψηφοφόρων μεγαλώνει και, ταυτόχρονα, ότι –τουλάχιστον για την ώρα– το κόμμα δεν επωφελείται από αυτό.
Οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν μεγάλα ποσοστά αναποφάσιστων, μεγαλύτερα από κάθε άλλη φορά στο πρόσφατο παρελθόν και, ταυτόχρονα, μια επίμονη στασιμότητα του ΠΑΣΟΚ, το οποίο σε ορισμένες μετρήσεις εμφανίζεται ακόμη και να χάνει δυνάμεις σε σχέση με προηγούμενες μετρήσεις.
Το πιεστικό ζητούμενο για το κόμμα είναι να καταφέρει να συγκρατήσει τις όποιες απώλειες και, κυρίως, να καταστεί ελκυστικό για τη δεξαμενή των αναποφάσιστων. Η διαπίστωση της στασιμότητας είναι κοινή. Οι προσεγγίσεις για το πώς η εικόνα μπορεί να αντιστραφεί είναι διαφορετικές σε επιμέρους ομαδοποιήσεις του κόμματος.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης εξακολουθεί να κινείται στη λογική διακριτής πορείας για το ΠΑΣΟΚ, με ανάδειξη των χαρακτηριστικών που το διαφοροποιούν από τα δύο μεγάλα κόμματα. «Τα Τέμπη έχουν αλλάξει όλη την πολιτική συζήτηση. Επανέφεραν διλήμματα που δεν υπήρχαν μέχρι πρότινος, θέτουν στο προσκήνιο κρίσιμα ζητήματα αποτελεσματικής άσκησης διακυβέρνησης και ανοίγουν ένα παράθυρο ευκαιρίας για εμάς. Να αναδείξουμε τα κοινά στοιχεία μεταξύ της Ν.Δ. και του ΣΥΡΙΖΑ και τη δική μας διαφορετική πρόταση. Να μιλήσουμε για το αύριο, για αρχές και αξίες και να απευθυνθούμε, όχι μόνο στους ψηφοφόρους που μας γνωρίζουν αλλά και στους νέους, τους οποίους η συγκεκριμένη τραγωδία έχει στιγματίσει περισσότερο και από την εποχή των μνημονίων», αναφέρουν συνεργάτες του.
«Οχι» στα πρόσωπα
Η ηγετική ομάδα του ΠΑΣΟΚ επιμένει στο «όχι» σε Μητσοτάκη και Τσίπρα και μάλιστα θεωρεί ότι αυτή η θέση εκφράζει και την αποδοκιμασία των πολιτών για την πολιτική που άσκησαν οι δύο τελευταίες κυβερνήσεις της χώρας. Παράλληλα, πιστεύουν ότι οι δημοσκοπήσεις δεν πιέζουν μόνο το κόμμα τους αλλά και τη Ν.Δ. και τον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς η προοπτική αυτοδυναμίας, στην οποία μέχρι πρότινος έδειχνε να επενδύει το κυβερνών κόμμα, εξανεμίζεται και, ταυτόχρονα, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν καταγράφει κέρδη. Υπό αυτό το πρίσμα θεωρούν ότι το ΠΑΣΟΚ είναι περισσότερο αναγκαίο τώρα ως ο δυνητικός κυβερνητικός εταίρος και, ως εκ τούτου, μπορεί με καλύτερους όρους να επιτύχει τις προγραμματικές συγκλίσεις που ο κ. Ανδρουλάκης έχει θέσει ως προϋπόθεση για μετεκλογική συνεργασία.
«Το ΠΑΣΟΚ έχει κυβερνήσει μόνο του τη χώρα για δύο χρόνια την τελευταία 20ετία. Δεν μπορεί να φορτωθεί δυσανάλογο κόστος για ό,τι συνέβη, να πληρώσει για άλλη μια φορά», αναφέρει στέλεχος του κόμματος.
Πάντως, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ επιμένει στο ζήτημα των προσώπων και εξακολουθεί να θέτει ως όρο κυβερνητικής συνεργασίας τον αποκλεισμό του κ. Μητσοτάκη και του κ. Τσίπρα από την πρωθυπουργία. Εν μέρει αυτό εξηγείται και από την προσπάθεια του ΠΑΣΟΚ να βάλει αναχώματα σε ένα κλίμα διάχυσης ευθυνών, το οποίο στη Χαριλάου Τρικούπη πιστεύουν ότι σκοπίμως επιδιώκουν να διαμορφώσουν Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ, προκειμένου να περιορίσουν τις δικές τους απώλειες.
«Το ΠΑΣΟΚ έχει κυβερνήσει μόνο του τη χώρα για δύο χρόνια την τελευταία 20ετία. Δεν μπορεί να φορτωθεί δυσανάλογο κόστος για ό,τι συνέβη, δεν μπορεί να πληρώσει για άλλη μια φορά, όπως έγινε με τα μνημόνια, δεν μπορεί να αναλάβει ευθύνες που δεν του αναλογούν», αναφέρει στέλεχος του κόμματος, που προσθέτει ότι έχουν εξαχθεί συμπεράσματα από τις δύσκολες καταστάσεις που βίωσε το κόμμα «όταν κάποιοι το χρησιμοποίησαν και το πέταξαν στο 4%».
Ο φόβος των «πρώην»
Τώρα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που βλέπουν ότι θα επιχειρηθεί για άλλη μια φορά να γίνει το ίδιο. «Ποιος θα πάρει την ευθύνη για πρόσωπα που διαχειρίστηκαν τον τομέα των Μεταφορών και των Υποδομών; Το ΠΑΣΟΚ ή η Ν.Δ. και ο ΣΥΡΙΖΑ, όπου στην πορεία μεταπήδησαν;». Η αναφορά γίνεται για τους Χρήστο Σπίρτζη, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, Γιάννη Ραγκούση, οι οποίοι διαχειρίστηκαν το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο και προέρχονται και οι τρεις από το ΠΑΣΟΚ. Το ερώτημα είναι αν οι πολίτες εξακολουθούν να τους συνδέουν με το ΠΑΣΟΚ.
Η δημοσκοπική στασιμότητα, ωστόσο, δίνει τροφή στις φωνές στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ, που υποστηρίζουν ότι το κόμμα πρέπει να αλλάξει στρατηγική διότι κινδυνεύει να συνθλιβεί στο νέο πολιτικό περιβάλλον και ότι θα πρέπει να λάβει σαφή τοποθέτηση για την επόμενη ημέρα και τις επιλογές του, καθώς είναι τα ασαφή μηνύματα που απομακρύνουν τους πολίτες.
«Υπάρχει ένας κόσμος που δεν καταλαβαίνει τι θέλουμε να κάνουμε και πρέπει να τοποθετηθούμε με μεγαλύτερη σαφήνεια απέναντι στα νέα διλήμματα που έχουν προκύψει», αναφέρει στέλεχος του κόμματος. Για μια μερίδα στελεχών, η υποχώρηση των ποσοστών της Ν.Δ. αποτελεί ευκαιρία για το ΠΑΣΟΚ να δείξει ότι είναι έτοιμο να δώσει απάντηση στο ερώτημα «ποια θα είναι η κυβέρνηση της επόμενης μέρας». Την αναφορά του κ. Ανδρουλάκη ότι «η χώρα θα έχει κυβέρνηση μετά τις εκλογές» τη θεωρούν μισό βήμα, που πρέπει να ολοκληρωθεί με σαφή τοποθέτηση για την επιλογή εταίρου, που γι’ αυτούς θα πρέπει να είναι η Ν.Δ. «Να συμφωνήσουμε σε ένα μίνιμουμ αλλαγών που είναι επιτακτικές και να προχωρήσουμε. Παρά τις αδυναμίες και τα λάθη, η παρούσα κυβέρνηση έχει δείξει μεγαλύτερη διάθεση για τομές και η απώλεια της αυτοδυναμίας μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να εξυπηρετήσει καλύτερα τον στόχο των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων», επισημαίνεται σχετικά.
Την ίδια στιγμή, όμως, υπάρχουν μέσα στο ΠΑΣΟΚ και εκείνοι που αντιτίθενται σε μια τέτοια προοπτική και πιστεύουν ότι το κόμμα πρέπει να δώσει το μήνυμα ότι επιστρέφει στις πιο προοδευτικές καταβολές του και ότι μπορεί να λειτουργήσει σαν την υπεύθυνη δύναμη που θα κάνει τον ΣΥΡΙΖΑ να αφήσει πίσω τον κακό του εαυτό. Τα στελέχη αυτά υποστηρίζουν ότι στη δεδομένη συγκυρία, με τη δημοσκοπική «ψαλίδα» να κλείνει και τη διαφορά ανάμεσα στα δύο μεγάλα κόμματα να βρίσκεται σε ορισμένες μετρήσεις ακόμη και εντός των ορίων στατιστικού λάθους, θα είναι καταστροφικό για το ΠΑΣΟΚ να εμφανιστεί ότι στηρίζει τις επιλογές και την προοπτική συνέχισης της διακυβέρνησης της χώρας από το κόμμα που εισπράττει τη μεγαλύτερη αποδοκιμασία των πολιτών.
Οι αριθμοί
63% όσων δηλώνουν αναποφάσιστοι ή ότι θα ψηφίσουν λευκό ή άκυρο θεωρούν ότι τη μεγαλύτερη πολιτική ευθύνη για τη σημερινή κατάσταση των ελληνικών σιδηροδρόμων έχουν διαχρονικά οι ελληνικές κυβερνήσεις, στάση που πλήττει και το ΠΑΣΟΚ.
76% όσων προτίθενται να ψηφίσουν ΠΑΣΟΚ δηλώνουν ότι θα πάνε σίγουρα στις κάλπες στις επόμενες εκλογές, έναντι 90% όσων προτίθενται να ψηφίσουν Ν.Δ. και 90% όσων προτίθενται να ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ.