Οι πρόσφατες συλλήψεις Πακιστανών υπηκόων με σχέδια επίθεσης σε ισραηλινούς στόχους επί ελληνικού εδάφους έφερε στο προσκήνιο ένα πολύπλευρο παιχνίδι κατασκόπων. Το γραφείο του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπένζαμιν Νετανιάχου, αφού ευχαρίστησε τον Ελληνα ομόλογό του Κυριάκο Μητσοτάκη, εξήρε την αποτελεσματικότητα της ελληνικής υπηρεσίας πληροφοριών (ΕΥΠ) και τη συνεργασία της με τη Μοσάντ. Η «Κ» επικοινώνησε με τον πρώην διοικητή Επιχειρήσεων Εξωτερικού και Διεθνών Συνδέσμων της Μοσάντ, Χάιμ Τόμερ, τον άνθρωπο που επί σειράν ετών οργάνωνε τις δράσεις της ισραηλινής υπηρεσίας στο εξωτερικό. Εχοντας διατελέσει διευθυντής του αντιτρομοκρατικού βραχίονά της, ο κ. Τόμερ εξηγεί τις μεθόδους δράσης των ιρανικών υπηρεσιών πληροφοριών, που φέρεται να κρύβονται πίσω από τις απόπειρες συγκρότησης τρομοκρατικών πυρήνων.
– Πώς λειτουργούν οι ιρανικές μυστικές υπηρεσίες στο εξωτερικό;
– Οι Ιρανοί έχουν πολλαπλά όργανα σχετικά με τις μυστικές υπηρεσίες τους. Εχουν το Pasdaran (επιχειρησιακός βραχίονας των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων). Εχουν υποοργανώσεις που λειτουργούν εκτός Ιράν. Παρ’ όλα αυτά, ο τρόπος δράσης θα μπορούσε να χαρακτηριστεί από τέσσερις κύριες γραμμές. Η πρώτη γραμμή είναι η δυνατότητα της άρνησης. Οι Ιρανοί, από τον Φεβρουάριο του 2008, την πρώτη φορά που εκτέθηκαν στο Αζερμπαϊτζάν, στην προσπάθειά τους να πραγματοποιήσουν επίθεση κατά της ισραηλινής πρεσβείας, έδρασαν μαζί με άλλες εθνικότητες, συνήθως Λιβανέζους και σε πολλές άλλες περιπτώσεις, όπως στην Κύπρο, στρατολόγησαν Λιβανέζους που διαμένουν εκτός Ιράν και Λιβάνου με σουηδικά, τουρκικά και πακιστανικά διαβατήρια. Ετσι έχουν αυτό που αποκαλούμε «ικανότητα άρνησης», δηλαδή λένε ότι οι δράστες δεν είναι Ιρανοί πολίτες, οπότε δεν είμαστε υπεύθυνοι για τις πράξεις τους. Στη δεύτερη γραμμή, αναζητούν αυτό που αποκαλούμε «διαθέσιμους στόχους». Στόχους για τους οποίους δεν χρειάζεται πολύ εξελιγμένη επιχειρησιακή ικανότητα προκειμένου να πραγματοποιήσεις επίθεση εναντίον τους, όπως πρεσβείες, εταιρείες μεταφορών κατά καιρούς, και μέρη όπως ο χώρος Chabad στην Αθήνα, τα οποία ναι μεν προστατεύονται, αλλά όχι σε μεγάλο βαθμό. Στην τρίτη γραμμή, η ιδέα είναι «ας πάμε σε χώρες στις οποίες, αν εκτεθούμε, δεν θα πληγεί κανένα στρατηγικό συμφέρον της Ισλαμικής Δημοκρατίας». Από αυτήν την άποψη νομίζω ότι η Ελλάδα, η Βουλγαρία, ακόμη και η Τουρκία, υπολογίζονται από τους Ιρανούς ως εδάφη που δεν φέρουν μεγάλη ζημιά στα διεθνή τους συμφέροντα, αν κατηγορηθούν για την επιτυχημένη επίθεση. Η τελευταία γραμμή είναι να βρουν χώρες με μακρά σε μέγεθος σύνορα, ναυτικά ή χερσαία, στα οποία μπορούν να διεισδύσουν οι άνθρωποί τους, καθώς και ο εξοπλισμός τους. Στην Ταϊλάνδη το έκαναν μέσω της Ινδονησίας. Τώρα στην Ελλάδα το έκαναν μέσω των συνόρων με την Τουρκία. Στη Βουλγαρία, στο χτύπημα στο Μπουργκάς το έκαναν εκείνη την εποχή μέσω των συνόρων με την Ελλάδα. Εκ των υστέρων μάθαμε ότι οι άνθρωποί τους έφτασαν στη Βουλγαρία μέσω της Τουρκίας και μέσω της Ελλάδας.
– Ποιες μεθόδους χρησιμοποιούν για τη στρατολόγηση ξένων πρακτόρων;
– Οταν ψάχνεις για πράκτορες, το τεστ καταλληλότητας είναι να βρεις ανθρώπους που μπορούν να δράσουν μυστικά. Αυτό θα έλεγα ότι είναι το Νο 1. Το δεύτερο κριτήριο αφορά το αν αυτοί οι άνθρωποι είναι σε θέση να διεξάγουν μυστικές επιχειρήσεις. Κάποιες στρατολογήσεις γίνονται απευθείας από τους χειριστές της Χεζμπολάχ, η οποία δρα ως ένα είδος υποδεέστερης οργάνωσης των ιρανικών δυνάμεων, των δυνάμεων Αλ Κουντς. Ταυτόχρονα, γίνονται απευθείας στρατολογήσεις σιιτών, από το Πακιστάν, την Τουρκία, το Αζερμπαϊτζάν, τη Σουηδία, καθώς και τη Γερμανία. Αν κοιτάξετε τα τελευταία 20 χρόνια, θα δείτε ότι στρατολογούν συνήθως σιίτες μουσουλμάνους που ζουν και εργάζονται με διπλή ταυτότητα.
Τα τελευταία 25-30 χρόνια υπάρχει μια πολύ καλή συνεργασία μεταξύ ισραηλινών και ελληνικών κυβερνήσεων.
– Με βάση την εμπειρία σας, οι Ιρανοί προτιμούν τα μαζικά χτυπήματα, π.χ. ενάντια σε ένα εστιατόριο, ή προτιμούν μεμονωμένους στόχους «υψηλής» αξίας, π.χ. ενάντια σε έναν ξένο αξιωματικό;
– Γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι υπάρχει μια συνεχής πίεση των ιρανικών αρχών για την πραγματοποίηση επιθέσεων κατά ισραηλινών, εβραϊκών στόχων που θεωρούν ως ένα είδος εκδίκησης για πράγματα που τους συμβαίνουν στο Ιράν. Ετσι, κάτω από τις πολιτικές ή στρατηγικές υπαγορεύσεις των υψηλών επιπέδων, τα μεσαία επίπεδα αναζητούν πιθανούς στόχους. Οπότε τα υψηλά επίπεδα στέλνουν ένα είδος «υπαγόρευσης» στους υφισταμένους τους, «φέρτε μας στόχους και δώστε μας συνδέσμους». Κάθε ένας από τους πράκτορες στο πεδίο στέλνει έναν πιθανό στόχο στον χειριστή του, ενώ, ακολούθως, κάποιος στην ηγεσία αποφασίζει πως αυτός ο στόχος είναι καλύτερος από τον άλλον. Αν με ρωτήσετε για το είδος των στόχων, μπορεί να είναι μια πρεσβεία ή μπορεί να είναι ένας επιχειρηματίας. Μιλάω για πράγματα που έχουν ήδη συμβεί. Θα μπορούσε να είναι μια τουριστική περιοχή, όπως συνέβη στην Τουρκία. Εκεί προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν σκάφη αναψυχής για να επιτεθούν σε άλλα σκάφη αναψυχής, μέσα στα οποία νόμιζαν ότι βρίσκονταν πολλοί Ισραηλινοί τουρίστες.
– Με ποιους τρόπους μεταφέρουν τα χρήματα στους τρομοκράτες;
– Μπορώ να σας πω μέσα από την εμπειρία μου ότι χρησιμοποιούν σχεδόν κάθε δυνατό τρόπο μεταφοράς χρημάτων. Κάθε πιθανό μέσο. Πληρωμές με μετρητά ή χρησιμοποιώντας μυστικούς τραπεζικούς λογαριασμούς, ενώ από καιρό σε καιρό χρησιμοποιούν ακόμη και ημιεπίσημα κανάλια μεταφοράς χρημάτων, όπως μέσω της Χεζμπολάχ ως ενός φίλτρου μεταξύ αυτών και του παραλήπτη.
– Πόσο στενή ήταν η συνεργασία της Μοσάντ και της ΕΥΠ επί των ημερών σας;
– Τα τελευταία 25-30 χρόνια υπάρχει μια πολύ καλή συνεργασία μεταξύ των ισραηλινών κυβερνήσεων με τις ελληνικές κυβερνήσεις, καθώς και μεταξύ των ισραηλινών υπηρεσιών πληροφοριών με τις ελληνικές υπηρεσίες. Εχουμε ένα κοινό ενδιαφέρον για την ανατολική λεκάνη της Μεσογείου, ενώ έχουμε κοινή στρατιωτική συνεργασία, όπως κοινή συνεργασία με τις μυστικές υπηρεσίες. Αυτό που θυμάμαι από την εποχή μου είναι ότι η συνεργασία μας ήταν εξαιρετική και πιστεύω ότι εξακολουθεί να είναι εξαιρετική.