Λίγο μετά την εκλογή του στην ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποφάσισε να μετακομίσει το κόμμα από τη Συγγρού στο Μοσχάτο. Η κίνηση είχε και συμβολικό χαρακτήρα, όπως είχε εξηγήσει τότε και ο ίδιος, «αποκαλύπτοντας» ότι το γραφείο του έχει θέα προς τα δυτικά προάστια, περιοχές στις οποίες η Ν.Δ. σχεδόν πάντα υπολειπόταν των αντιπάλων της. Επτά χρόνια μετά, η εκλογική γεωγραφία έχει αλλάξει. Η Ν.Δ. πέτυχε μια ιστορική νίκη στις λαϊκές γειτονιές της Αττικής, που όμοιά της δεν έχει πετύχει ποτέ στην ιστορία της.
Η ανάλυση του εκλογικού αποτελέσματος της 21ης Μαΐου, που παρουσιάζει σήμερα η «Κ», δείχνει πως ανάμεσα στις δέκα περιοχές στις οποίες η Νέα Δημοκρατία πέτυχε τη μεγαλύτερη αύξηση των δυνάμεών της, οι τέσσερις είναι στην Αττική. Πρόκειται για τη Δυτική Αττική όπου ανέβηκε 7,6%, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ υποχώρησε 18 μονάδες, με αποτέλεσμα η Ν.Δ. να πετύχει μια ιστορική νίκη με σχεδόν… 24 μονάδες.
Μεγαλύτερη άνοδος ΝΔ
Μέσα στη δεκάδα των περιοχών που έχει σημειώσει τη μεγαλύτερη άνοδο η Ν.Δ., είναι πολλές περιοχές της Αττικής, αλλά και η Κρήτη. Με την εκκίνηση του νέου προεκλογικού αγώνα, ο πρόεδρος της Ν.Δ. θα βρεθεί στη Μεγαλόνησο ώστε «να ευχαριστήσει» όπως είπε τους Κρητικούς, ενώ μεγάλη βάση θα δοθεί τις επόμενες 25 ημέρες και στην Αττική προτάσσοντας το κοινωνικό πρόσημο το οποίο έχει μεγάλη σημασία στην πρωτεύουσα.
Μεγαλύτερη πτώση της ΝΔ
Αναμφίβολα η Βόρεια Ελλάδα, είναι η περιοχή όπου η Ν.Δ. σημείωσε την μεγαλύτερη πτώση της. Το κόμμα του Κυριάκου Βελόπουλου και η ΝΙΚΗ που είναι στο όριο εισόδου στη Βουλή είχαν ανοδική πορεία «κόβωντας» ψήφους από τα δεξιά. Στην Πειραιώς ήδη έχουν καταρτίσει σχέδιο πολλαπλών επισκέψεων, κορυφαίων στελεχών αλλά και του ίδιου του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Βόρεια Ελλάδα και ειδικά στην Θεσσαλονίκη, ενώ ο πρόεδρος της Ν.Δ. θα βρεθεί και στο Αγιον Ορος.
Ανάλογη έκπληξη σημειώθηκε και στη Β΄ Πειραιώς όπου η Ν.Δ. ανέβηκε 7,3%, ο ΣΥΡΙΖΑ υποχώρησε 17,6% και τελικά η Ν.Δ. κέρδισε με 17 μονάδες, ενώ και στη Δυτική Αθήνα η Ν.Δ. ανέβηκε 4,8%, ο ΣΥΡΙΖΑ έπεσε 15,9% και τελικά η περιοχή βάφτηκε «γαλάζια» με σχεδόν 12 μονάδες διαφορά. Τι οδήγησε σε αυτό το αποτέλεσμα; Στην Πειραιώς εξηγούν αυτό το φαινόμενο λέγοντας πως η κυβέρνηση Μητσοτάκη είχε συγκεκριμένο πλάνο καθ’ όλη την τετραετία. Στην πανδημία δεν άφησε μόνους τους πιο αδύναμους, απλώνοντας δίχτυ προστασίας. Επιπλέον διέψευσε τους «φόβους», που είχε καλλιεργήσει ο ΣΥΡΙΖΑ το 2019, πως έρχεται «λαίλαπα Μητσοτάκη», ενώ στην ενεργειακή κρίση οι πολίτες έλαβαν έμπρακτη στήριξη.
Μικρότερη πτώση ΣΥΡΙΖΑ
Σε μία εκλογική μάχη όπου ο ΣΥΡΙΖΑ κατέρρευσε, οι νομοί που σημείωσε τη μικρότερη πτώση ήταν εκείνοι που ήδη από το 2019 ήταν πολύ χαμηλά. Λακωνία και Αργολίδα είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα, ενώ σε άλλους όπως η Κεφαλλονιά, τηρουμένων των αναλογιών, κράτησε δυνάμεις, χάνοντας «μόνο» 6,4%.
Μεγαλύτερη πτώση ΣΥΡΙΖΑ
Αναμφίβολα η κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ ήρθε στις λαϊκές γειτονιές και στην Κρήτη, όπου υπήρχε το περιθώριο, καθώς το 2019 είχαν καταγραφεί στα «κάστρα» του. Η δυτική Αττική, η Β΄Πειραιώς και η Δυτική Αθήνα, όπως και οι 4 νομοί της Κρήτης, με πρώτο το Ηράκλειο όπου έχασε 20,5% είναι στην πρώτη δεκάδα. Είναι δεδομένο πως σε αυτές τις περιοχές θα υπάρξουν στοχευμένες περιοδείες, εφαρμόζοντας αυτό που λέει διαρκώς ο Νάσος Ηλιόπουλος: «να ξαναμιλήσουμε με τον κόσμο που μας ψήφισε το 2019 και έφυγε».
Μεγαλύτερη άνοδος ΠΑΣΟΚ
Αντίστοιχα το ΠΑΣΟΚ σημείωσε την μεγαλύτερη άνοδο του στην Κρήτη, σε τρεις νομούς της Βόρειας Ελλάδας – Ξάνθη, Φλώρινα και Κιλκίς – αλλά και στην Αρκαδία που έχει ισχυρή «πράσινη» παράδοση. Ο Νίκος Ανδρουλάκης θα βρεθεί σε αυτούς τους νομούς το επόμενο διάστημα.
Μικρότερη άνοδος ΠΑΣΟΚ
Στα αστικά κέντρα το ΠΑΣΟΚ δεν τα κατάφερε καλά. Στην δεκάδα με τις μικρότερες ανόδους πανελλαδικά είναι τρεις περιοχές της Αττικής: Α’ Πειραιά που ανέβηκε μόλις 1 μονάδα, η Α’ Αθηνών με μόλις 1,5% άνοδο και η Νότια Αθήνα με μόλις 1,8%. Και στις τρεις αυτές περιοχές το ΠΑΣΟΚ είχε μονοψήφιο που σημαίνει πως τις 25 μέρες έως τις εκλογές θέλει πολλή δουλειά.
Το αφήγημα του ΣΥΡΙΖΑ περί «ακρίβειας Μητσοτάκη» δεν βρήκε ανταπόκριση. Το κυριότερο όμως, που για τη Ν.Δ. αποτελεί και τη μεγαλύτερη δικαίωση, είναι η επιμονή στην ανάπτυξη και τη σταθερότητα «που ανοίγει νέες θέσεις εργασίας» και ωφελεί κατά κανόνα τους πιο αδύναμους. «Αυτό οι πολίτες το αντιλήφθηκαν», λέει στην «Κ» κυβερνητική πηγή, εξηγώντας το πώς οι λαϊκές περιοχές βάφτηκαν γαλάζιες.
Εν συνόλω, δε, η Ν.Δ. κατέγραψε άνοδο στην Αττική φθάνοντας από το 39,6% του 2019 στο 42,2%, ποσοστό υψηλότερο του πανελλαδικού ποσοστού της. Στις εντυπωσιακές ανόδους συγκαταλέγονται και τα Δωδεκάνησα, όπου η Ν.Δ. άγγιξε το 50% (49,93%).
Παρά τη σαρωτική νίκη υπήρξαν περιοχές όπου η Ν.Δ. σημείωσε πτώση. Από τους δέκα νομούς με τη μεγαλύτερη απώλεια ψήφων, οι έξι είναι στη Βόρεια Ελλάδα, δείχνοντας πως ενώ η Ν.Δ. κέρδισε τα λαϊκά προάστια της Αθήνας, «έπεσε» στο κάστρο της που πάντα ήταν η Βόρεια Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα –πλην της Ροδόπης που, λόγω των ιδιαίτερων δημογραφικών συνθηκών, ήταν ο μόνος «ροζ» νομός στη χώρα– πτώση είχε στην Πιερία με 6,4%, στη Δράμα με 4,5%, στην Καστοριά με 3,5% και στη Β΄ Θεσσαλονίκης με 3%. Η εξήγηση βρίσκεται στην απήχηση που είχαν τα σχήματα δεξιότερα της Ν.Δ., όπως η Ελληνική Λύση και η νεοπαγής Νίκη, των οποίων τα ποσοστά σε όλους τους προαναφερθέντες νομούς αλλά και ευρύτερα στη Βόρεια Ελλάδα ήταν υψηλά.
Στη Ν.Δ. αποδίδουν την ανατροπή στη διάψευση των φόβων, που το 2019 είχε καλλιεργήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, ότι «έρχεται νεοφιλελεύθερη λαίλαπα».
Οσον αφορά τη Νίκη, οι εννέα από τους δέκα δήμους που σημείωσε το υψηλότερο ποσοστό της είναι στη Βόρεια Ελλάδα. Ο μόνος δήμος που είναι στη δεκάδα χωρίς να βρίσκεται στη Βόρεια Ελλάδα είναι η Αμοργός, αλλά υπάρχει και εδώ εξήγηση. Στο νησί βρίσκεται η Μονή της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας, με επιρροή από το Αγιον Ορος, που έδωσε τα υψηλά ποσοστά στη Νίκη. Παράλληλα και το κόμμα Βελόπουλου σημείωσε άνοδο της τάξεως του 1%, με δύναμη πυρός τη Βόρεια Ελλάδα.
Ενδεικτικά, στον Δήμο Αμπελοκήπων – Μενεμένης στη Δυτική Θεσσαλονίκη η Ελληνική Λύση σημείωσε τη μεγαλύτερη άνοδο πανελλαδικά της τάξεως των 5,2 μονάδων, καθώς εκτοξεύθηκε από το 6,2% του 2019 στο 11,4%. Εντυπωσιακή ήταν η άνοδος και στον Δήμο Κορδελιού – Ευόσμου, επίσης της Δυτικής Θεσσαλονίκης, όπου έφθασε το 13% από 8,5%, ενώ αντίστοιχα και στον γειτονικό Δήμο Παύλου Μελά έφθασε το 11,7% από 6,8%.
Η αξιωματική αντιπολίτευση που κατέρρευσε σε όλους τους νομούς σημείωσε ένα αρνητικό ρεκόρ. Συγκεκριμένα, από τους 332 δήμους πανελλαδικά σημείωσε άνοδο μόλις σε τρεις και αυτοί είναι όλοι στον νομό Ροδόπης (Αρριανών, Ιάσμου και Μαρωνείας – Σαπών). Η μεγαλύτερη πτώση του ΣΥΡΙΖΑ σε νομούς ήταν στα άλλοτε κάστρα του, δηλαδή στη Δυτική Αττική και την Κρήτη, όπου το ΠΑΣΟΚ του Νίκου Ανδρουλάκη σημείωσε μεγάλη άνοδο σε τρεις από τους τέσσερις νομούς. Στο Ηράκλειο ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε 20,5%, στη Δυτική Αττική 18,2%, στο Λασίθι 17%, σε Χανιά και Ρέθυμνο 16,9% και 16,2% αντίστοιχα. Η εξήγηση πλην της απήχησης του Νίκου Ανδρουλάκη λόγω καταγωγής είναι πως η αξιωματική αντιπολίτευση αποσυνδέθηκε από τα κοινωνικά στρώματα, με τα οποία η Κεντροαριστερά είχε ταυτοτική σχέση και τα οποία μετακινήθηκαν στη Ν.Δ.
Ενδιαφέρον έχει και το πώς κινήθηκε το ΠΑΣΟΚ που κατά κανόνα σημείωσε άνοδο. Η καλύτερη περιοχή του ήταν, όπως προαναφέρθηκε, η Κρήτη, ενώ αξιοσημείωτο είναι πως στη δεκάδα με τις μεγαλύτερες ανόδους δεν υπάρχει πουθενά η Αττική. Αντίθετα, στη δεκάδα με τις μικρότερες ανόδους του ΠΑΣΟΚ υπάρχουν τρεις περιοχές της Αττικής: η Α΄ Αθηνών, ο Νότιος Τομέας και η Α΄ Πειραιώς, καθιστώντας το ΠΑΣΟΚ ένα κόμμα επαρχίας με σοβαρό πρόβλημα στην Αθήνα.
Μεγαλύτερη άνοδος Ελληνικής Λύσης
Το κόμμα του Κυριάκου Βελόπουλου, παρά τις προβλέψεις σημείωσε άνοδο με αιχμή του δόρατος φυσικά την Βόρεια Ελλάδα. Μέσα στη δεκάδα με τους Δήμους όπου σημείωσε τη μεγαλύτερη άνοδο ήταν η Δυτική Θεσσαλονίκη: Αμπελόκηποι – Μενεμένη, Παύλος Μελάς, Κορδελιό – Εύοσμος τα ποσοστά ήταν διψήφια, ενώ την δεύτερη μεγαλύτερη άνοδο σημείωσε στον Ασπρόπυργο, λόγω του μεγάλου αριθμού παλινοστούντων.
Μεγαλύτερα ποσοστά ΝΙΚΗΣ
Η πρωτοεμφανιζόμενη ΝΙΚΗ είχε επίσης ως δύναμη πυρός την Βόρεια Ελλαδα: Κατερίνη, Νάουσα, Θέρμη, Σκύδρα, Πέλλα, Ωραιόκαστρο είναι μέσα στις κορυφαίες περιοχές, ενώ σχετικά ισχυρή παρουσία έχει και στη Αμοργός, λόγω της μεγάλης επιρροής που έχει η Μονή της Χοζοβιότισσας.
Τα μικρά νησιά
Σημαντικά συμπεράσματα εξάγονται από μικρές λεπτομέρειες που δείχνουν πως η στρατηγική της Ν.Δ. υπήρξε απολύτως επιτυχημένη. Η Ν.Δ. κέρδισε συνολικά 325 από τους 332 δήμους πανελλαδικά. Αξιοσημείωτη είναι η πολύ μεγάλη άνοδος σε μικρά νησιά, όπως η Χάλκη, η Ανάφη, η Λέρος και η Τήλος, δείχνοντας πως το μοντέλο που εφάρμοσε στη Χάλκη και η σημασία που έδωσε στα μικρά νησιά έτυχε θερμής υποδοχής. Από εκεί και πέρα, το ΠΑΣΟΚ κέρδισε ένα δήμο, το Οροπέδιο Λασιθίου, περνώντας τη Ν.Δ. Υπάρχει εξήγηση ωστόσο, καθώς πρόκειται για το χωριό της μητέρας του Νίκου Ανδρουλάκη.