Η 5η Δεκεμβρίου έχει καθιερωθεί επί εξουσίας Ερντογαν (2013) να εορτάζεται ως “παγκόσμια ημέρα του τούρκικου καφέ”.
Ετσι χθες το τουρκικό προξενείο στην Κομοτηνή, οργάνωσε σχετική τελετή, όπου το κλιμα ήταν βαρύ. Από τον καφέ απουσίαζε το “καϊμάκι”, η πολυπόθητη, δηλαδή, επίσκεψη του προέδρου Ερντογαν στην μουσουλμανική (τουρκική κατά τους συνδαιτυμόνες) μειονότητα, με αφορμή το ταξίδι στην Αθήνα.
Ολα δείχνουν ότι ο ισλαμιστής ηγέτης τελικά δεν θα πάει την Θράκη, αν και Ερντογαν είναι αυτός και κανείς δεν μπορεί να βάλει το χέρι του στο Ευαγγέλιο ή το Κοράνι.
Η σύντμηση, του προγράμματος, με παραμονή λίγων ωρών της τουρκικής αντιπροσωπείας στην Αθήνα, δεν αφήνει χρονικά περιθώρια, έστω και για μια τρανζιτ διέλευσή του από την Θράκη, κατά την επιστροφή στην Αγκυρα.
Ο Ερντογάν και η συνοδεία του (υπουργοί, διπλωμάτες,επιχειρηματίες, κ.λ.π) έρχονται το πρωί στην Αθήνα και στις 4 μ.μ. το πρόγραμμα των συναντήσεών του (Σακελαροπουλου Μητσοτάκης) και της κοινής συνεδρίασης ολοκληρώνεται, με κοινή συνέντευξη και γεύμα εργασίας.
Μετά αρχίζει να νυχτώνει και στην κοινωνία της μειονότητας οι εκτός σπιτιού δραστηριότητες περιορίζονται στις απολύτως αναγκαίες. Υπό άλλες συνθήκες, θα έκανε οπωσδήποτε και μια “περαντσάδα” από την Κομοτηνή, που όπως το 2005 και το 2017 στις τότε επισκέψεις του, θα ελάμβανε χαρακτηριστικά σόου.
Ημέρα προσευχής των μουσουλμάνων
Το “σύστημα” στη μειονότητα, όταν έγινε γνωστή η επίσκεψη στην Ελλάδα στην αρχική της μορφή (συνεδρίαση στην Θεσσαλονίκη) ετοιμαζόταν να τον υποδεχθεί αύριο Παρασκευή, ημέρα προσευχής των μουσουλμάνων. Μετά το τζαμί θα διέσχιζε, όπως έκανε και στις άλλες δυο επισκέψεις του, πεζή κάποιον μαχαλά της Κομοτηνής για να συνομιλήσει “αδιαμεσολαβητα”(το οξυγόνο του) με ομοθρήσκους του και αφού συναντιόταν για λίγο με εκπροσώπους της μειονότητας, θα επέστρεφε στην Τουρκία.
Τώρα οι ώρες δεν βγαίνουν, και πιθανότατα δεν θα “έρθει ξαφνικά μια νύχτα (ειρηνικά) για λίγο στη Θράκη έστω και για λόγους συμβολισμού. Πληροφορίες από την Κομοτηνή ανέφεραν, ως πιθανό εναλλακτικό σενάριο, να δεχθεί στο ξενοδοχείο επιλεγμένα στελέχη της μειονότητας που θα κληθούν για τον σκοπό αυτό στην Αθήνα. Ταξίδι του Ερντογάν στην Ελλάδα δίχως επίσκεψη στους “αδελφούς” της Θράκης, και φιέστες, ωστόσο, μοιάζει με φαγητό δίχως αλάτι.
Η Θράκη όπως και η Θεσσαλονίκη έχουν “καρφιτσωθεί” από τον ίδιο σε περίοπτη θέση στον χάρτη με τα “σύνορα της καρδιάς”, του τουρκικού έθνους και δεν διστάζει να το διακηρύσσει ο ίδιος αδιαφορώντας αν πυροδοτεί αρνητικό αίσθημα στους μη μουσουλμανικούς πληθυσμούς (και) στην από εδώ πλευρά του Αιγαίου. Είναι όμως πράγματι, η πίεση του χρόνου ο λόγος που δεν θα πάει στην μειονότητα; Ή, μήπως, ο κίνδυνος με μια φορτισμένη (όπως συνηθίζει όταν βρίσκεται με δικό του κόσμο) δήλωσή του από την Κομοτηνή, θα τίναζε στον αέρα το καλό κλίμα, που όλοι εύχονται και προσπαθούν να επικρατήσει στην Αθήνα και συμφωνήθηκε έτσι το τελικό πρόγραμμα, ώστε να μην υπάρξουν χρονικά περιθώρια για κινήσεις που θα γκρέμιζαν ό,τι χτίστηκε μερικές ώρες πριν;
Οση, συμβολική σημασία πάντως θα είχε μια τέτοια επίσκεψή, άλλη τόση ίσως και μεγαλύτερη θα έχει η απουσία του. Αν δεν πάει (το πιθανότερο) θα είναι η πρώτη επίσκεψή του στην Ελλάδα στην οποία δεν θα περάσει και από τους “πονεμένους και υποφέροντες” της Θράκης, γεγονός που ίσως εκληφθεί στην μερίδα των σκληρών της μειονότητας, αλλά και στο εσωτερικό της Τουρκίας, ως μια υπο(παρα)χώρηση στην ελληνική πλευρά ή και ένα μήνυμα ότι δεν ταυτίζει κατ’ ανάγκη τις διμερείς σχέσεις με την μειονότητα.
Ιστορικό προηγούμενο
Εξάλλου υπάρχει (σε επίπεδο συμβολισμού), ιστορικό προηγούμενο. Οταν το 1988 συναντήθηκαν στο Νταβός ο Τοργκουτ Οζαλ και ο Ανδρέας Παπανδρέου και έθεσαν την βάση για “ήρεμα νερά” στις διμερείς σχέσεις, ο σκληρός πυρήνας της απέναντι πλευράς θεώρησε ότι ο Τούρκος ηγέτης έβαλε στο ράφι την μειονότητα της Θράκης. Μάλιστα σ ένα σκίτσο του μειονοτικού τύπου της εποχής απεικονιζόταν το “περιστέρι” της ειρήνης να πετάει πάνω από την Ροδόπη και να αφήνει μια…κουτσουλιά.
Και από την εδώ πλευρά, βεβαίως, εξελήφθησαν τα όσα ο Παπανδρέου συμφώνησε τότε με τον Οζαλ, ως “ξεπούλημα” του Κυπριακού στο όνομα του ελληνοτουρκικού διαλόγου. Οσο για την Θεσσαλονίκη μέτρησε και το εκεί βαρύ κλίμα που είχε προκληθεί από τις δηλώσεις του ότι μπορεί να πάει και εκεί “ξαφνικά μια νύχτα” και μετατέθηκε η συνεδρίαση στην Αθήνα.
