Μέσα στη δέσμη μέτρων που θα ανακοινώσει σήμερα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ) αναμένεται να είναι και η στήριξη του αγροτικού κόσμου. Με αφορμή –και όχι απαραίτητα αιτία– τα όσα έγιναν στην πολύπαθη Θεσσαλία, αναδείχθηκε ένα πρόβλημα που είναι πανελλαδικό. Ο αγροτικός κόσμος, με πολλά συσσωρευμένα προβλήματα τα τελευταία χρόνια, γερνάει, δεν έρχεται νέο αίμα στη δουλειά. Με δεδομένο πως ο αγροτικός τομέας αποτελεί αιμοδότη της ελληνικής οικονομίας, ο κίνδυνος μείωσης του αγροτικού πληθυσμού απειλεί την παραγωγή.
Αυτό που παρατηρείται ειδικά σε περιοχές που είναι πιο απομακρυσμένες –Ηπειρος, Δυτική Μακεδονία, Θράκη– είναι οι αγροτικές επιχειρήσεις των γονιών να φθίνουν και τα παιδιά να μην έχουν την πρόθεση να συνεχίσουν, με την τάση αυτή μεσομακροπρόθεσμα να αποτελεί ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια της χώρας. Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστας Τσιάρας έχει δρομολογήσει μια σχετική πρωτοβουλία που επιχειρεί να βάλει φρένο σε αυτή την πορεία. Ενόψει του κρίσιμου διαστήματος που ξεκινάει μετά την ολοκλήρωση της καλλιεργητικής περιόδου, το υπουργείο ενεργοποιεί εντός του έτους –έως τον Νοέμβριο– ένα πρόγραμμα δημιουργίας μιας νέας γενιάς αγροτών ηλικίας από 18 έως 40 ετών που απευθύνεται σε δύο βασικές κατηγορίες: είτε στα παιδιά αγροτών που έως τώρα δεν είχαν μπει στο επάγγελμα, αλλά θα θελήσουν να πάρουν την οικογενειακή επιχείρηση και να την εξελίξουν, είτε σε νέους ανθρώπους που δεν έχουν καμία οικογενειακή σχέση με τη δουλειά και θέλουν να ξεκινήσουν από το μηδέν.
Το σχέδιο προβλέπει να δοθεί επιδότηση –από 20.000 ευρώ που είναι σήμερα– 42.500 ευρώ σε νέους αυτής της ηλικιακής ομάδας που προαναφέρθηκε, με βασικό στόχο είτε να δημιουργήσουν από το μηδέν αγροτικές επιχειρήσεις, είτε να ανανεώσουν τις παλαιάς τεχνολογίας επιχειρήσεις των γονιών τους με νέα μηχανήματα, νέες εγκαταστάσεις και πιο σύγχρονο τρόπο δουλειάς. Στην πρόσκληση που έχει δημοσιευθεί υπάρχουν μεταξύ άλλων κάποιες προϋποθέσεις που δείχνουν τον στρατηγικό στόχο της κυβέρνησης: εκτός από το ηλικιακό όριο που είναι το βασικότερο, ο δικαιούχος θα πρέπει να είναι απόφοιτος λυκείου –ή αν είναι γυμνασίου, να έχει παρακολουθήσει ειδικά σεμινάρια αγροτικού τομέα–, να μην έχει ασκήσει στο παρελθόν σημαντική αγροτική δραστηριότητα –άρα να μπουν νέοι αγρότες στο επάγγελμα–, να αυξήσει την απόδοση της εκμετάλλευσής του κατά 20% και να αποκτήσει επίσημα την ιδιότητα του αγρότη. Ο στρατηγικός στόχος είναι όχι μόνο να μείνουν ζωντανές οι επιχειρήσεις στην ελληνική περιφέρεια, αλλά να γίνουν και πιο ανταγωνιστικές ανεβάζοντας την ποιότητα του αγροτικού επιχειρείν.
Από 18 έως 40 ετών οι δικαιούχοι, οι οποίοι θα είναι είτε παιδιά αγροτών που δεν έχουν ασχοληθεί έως τώρα με το επάγγελμα, είτε νέοι χωρίς καμία «σύνδεση» με την αγροτική παραγωγή.
Παλαιά τεχνολογία
Οι στατιστικές δεν είναι ιδιαίτερα ευοίωνες καθώς, όπως προελέχθη, ένα σημαντικό ποσοστό επιχειρήσεων παραμένει σε επίπεδο τεχνολογικού εξοπλισμού άλλου αιώνα, χάνοντας το τρένο του ανταγωνισμού, η νέα γενιά αρνείται να παραλάβει την επιχείρηση των γονιών της και ακόμη μικρότερο είναι το ποσοστό των νέων ανθρώπων που σκέφτονται να ξεκινήσουν από την αρχή τη δική τους επιχείρηση. Ο διπλασιασμός της επιδότησης που θα γίνει με την πρόσκληση η οποία θα εκδοθεί στο πλαίσιο του στρατηγικού σχεδίου της χώρας για την ΚΑΠ θεωρείται πως είναι ένα ποσό επαρκές ώστε να κινητροδοτήσει νέους αγρότες και κτηνοτρόφους και να δώσει τα κατάλληλα εφόδια για βιώσιμες εκμεταλλεύσεις.
Η επιδότηση θα καταβληθεί σε δύο δόσεις. Η πρώτη δόση αντιστοιχεί στο 70% του συνόλου της ενίσχυσης και καταβάλλεται αμέσως, με την έγκριση του υποψηφίου. Η δεύτερη δόση αντιστοιχεί στο 30% του συνόλου της ενίσχυσης και καταβάλλεται με την ολοκλήρωση του επιχειρηματικού σχεδίου του δικαιούχου, που μπορεί να είναι είτε θερμοκήπια, είτε μηχανήματα, είτε χώροι –στάνες και γεωργικές μονάδες– για να προχωρήσει η επιχείρηση. Στον προγραμματισμό της κυβέρνησης είναι οι εγκρίσεις και εκταμιεύσεις της πρώτης δόσης να έχουν δοθεί μέχρι τον Ιούλιο του 2025. Ο προϋπολογισμός της πρόσκλησης θα κυμανθεί από 400 έως 450 εκατ. ευρώ.