Ο χρόνος για την Ελλάδα σε ό,τι αφορά την αναδρομική φορολόγηση τραπεζικών καταθέσεων υπηκόων της στην Ελβετία, στα πρότυπα που εξασφάλισε η Μεγάλη Βρετανία, έχει τελειώσει, όπως έδειξε η χθεσινή συνάντηση του υπουργού Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα με την Eλβετίδα ομόλογό του Εβελιν Σλουμπφ. Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο χωρών διαρκούν περίπου τέσσερα χρόνια -από τον Μάρτιο του 2010- χωρίς το παραμικρό αποτέλεσμα. Ως προς τα πού θα πρέπει να κινηθούν πλέον έδειξε με τις δηλώσεις της η κ. Σλουμπφ: «Μοντέλα που έχουν αναπτυχθεί στο παρελθόν για μη φορολογηθέντα χρήματα σε ελβετικές τράπεζες, εμφανίζονται παρωχημένα. Πρέπει να κινηθούμε προς άλλη κατεύθυνση και αυτό θα κάνουμε», είπε.
Τα «παρωχημένα» μοντέλα του «παρελθόντος», στα οποία αναφέρθηκε η Ελβετίδα υπουργός, είναι οι συμφωνίες στις οποίες κατέληξε η χώρα της με τη Μεγάλη Βρετανία και τη Γερμανία. Αυτές προέβλεπαν μία «προκαταβολή» έναντι του φόρου που τελικά θα απέδιδαν οι ελβετικές τράπεζες ως «φόρου στην πηγή». Συγκεκριμένα θα φορολογούσαν τις καταθέσεις όσων ήθελαν να παραμείνουν ανώνυμοι από 22 έως 35% εφάπαξ στο ύψος του κεφαλαίου, προκαταβάλλοντας ένα μέρος του ποσού που θα συγκεντρωνόταν. Στην περίπτωση της Βρετανίας, που ήταν η πρώτη που συμφώνησε με την Ελβετία, το ποσό έφτανε μόλις τα 500 εκατ. ελβετικά φράγκα, δηλαδή λίγο περισσότερα από 400 εκατ. ευρώ. Προκαταβολή προβλεπόταν και για τη Γερμανία, αλλά αυτή δεν κατεβλήθη ποτέ, καθώς η συμφωνία, που ακολούθησε χρονικά, απερρίφθη από την Ανω Βουλή της χώρας (οι σοσιαλδημοκράτες την καταψήφισαν). Σε αντίθεση με ό,τι ίσχυε με Βρετανία, η συμφωνία της Ελβετίας με την Αυστρία, που άρχισε να ισχύει από την 1/1/2013 δεν προέβλεπε προκαταβολή. Ωστόσο, κατά τον πρώτο χρόνο της εφαρμογής της, έρρευσαν στα αυστριακά ταμεία 700 εκατ. ελβετικά φράγκα, που αντιστοιχούν σε 550 εκατ. και πλέον ευρώ. Με βάση αυτές τις συμφωνίες οι καταθέτες που θέλουν στο μέλλον να παραμείνουν ανώνυμοι θα καταβάλλουν φόρο επί της «πηγής», αφού πρώτα αφαιρεθεί το μέρος του κεφαλαίου, για να διατηρήσουν την ανωνυμία τους για τα προηγούμενα χρόνια.
Παρ’ ολ’ αυτά η ελληνική πλευρά επιμένει στην ανάγκη να υπάρξει προκαταβολή, καθώς επιδιώκει να εμφανίσει κάποιο «έπαθλο» στις διαπραγματεύσεις με τους Ελβετούς. Σύμφωνα, ωστόσο, με εκτιμήσεις το «έπαθλο» αυτό δεν επρόκειτο να υπερβεί το ποσό που έλαβε η Βρετανία και σίγουρα δεν θα ικανοποιούσε τις προσδοκίες που έχουν καλλιεργηθεί στην κοινή γνώμη για το θέμα.
Ούτως ή άλλως όμως, η ελβετική πλευρά έχει καταστήσει σαφές στην Αθήνα ότι περίπτωση προκαταβολής δεν υπάρχει, καθώς κάτι τέτοιο θα ήταν τεχνικά και πολιτικά πολύ δύσκολο. Οι διμερείς συμφωνίες είναι κάτι που δεν ενθουσιάζει όλους τους Ελβετούς. Επομένως όλα δείχνουν ότι για την Ελλάδα έχει κλείσει το «παράθυρο» του βρετανικού και αυστριακού καθεστώτος. Ενισχυτική αυτής της εκτίμησης είναι το γεγονός ότι η Ελβετία αναγκάσθηκε από τις ΗΠΑ να υπογράψει στις 14 Φεβρουαρίου 2013 τη λεγόμενη Fatca (Foreign Account Tax Compliance Act), που επιβάλλει στις ελβετικές τράπεζες να αναφέρουν από την 1η Ιουλίου 2014 στις αμερικανικές αρχές, τους Αμερικανούς υπηκόους που διατηρούν λογαριασμούς στο εξωτερικό.
Σε αντίθεση, πάντως, με τη γενική εκτίμηση, η ελβετική κυβέρνηση, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν θεωρεί ότι μετά τη χθεσινή συνάντηση στην Αθήνα «ετάφη» η διμερής συμφωνία για τη φορολόγηση των ελληνικών καταθέσεων του παρελθόντος στις ελβετικές τράπεζες. «Μιλάμε τρία χρόνια και έχει γίνει πρόοδος σε ό,τι αφορά το παρελθόν, αλλά το θέμα είναι το μέλλον», είπε στην «Κ» πηγή κοντά στις διαπραγματεύσεις.
Οι δύο πλευρές θα μπορούσαν να συμφωνήσουν για τις καταθέσεις του παρελθόντος σε ένα «φόρο στην πηγή» και στη συνέχεια ανταλλαγή πληροφοριών στο πλαίσιο του ΟΟΣΑ. Η Ελβετία εμφανίζεται έτοιμη για ένα τέτοιο βήμα. «Για όσα εισοδήματα φορολογούνται στην Ελλάδα…», υπογραμμίζει, όμως, άλλη ελβετική πηγή που γνωρίζει λεπτομέρειες των συζητήσεων. Η διευκρίνιση αυτή έχει να κάνει για παράδειγμα με εισοδήματα από εφοπλιστική δραστηριότητα, που αποτελούν μεγάλο τμήμα των ελληνικών καταθέσεων σε ελβετικές τράπεζες και θα εξακολουθήσουν -ακόμη και στην περίπτωση του «φόρου στην πηγή»- να παραμένουν αφορολόγητα.
Τη βούληση της ελβετικής πλευράς για ανταλλαγή πληροφοριών αναφορικά με τις καταθέσεις εφεξής, κάνοντας αναφορά στις σχετικές συμφωνίες μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ και του G20 εξέφρασε και η κ. Σλουμπφ, που δεν άφησε, όμως, κανένα περιθώριο επανάληψης του βρετανικού μοντέλου φορολόγησης για την Ελλάδα. Στις 15 Οκτωβρίου 2013 η Ελβετία υπέγραψε ως 58η χώρα τη συμφωνία για τη διοικητική ανταλλαγή πληροφοριών της συνθήκης του ΟΟΣΑ που ρυθμίζει σχετικά θέματα. Το να διατηρεί πλέον στο μέλλον ανώνυμους καταθέτες, που έχουν φοροδιαφύγει στη χώρα τους είναι ασυμβίβαστο και ξεπερασμένο από τα ίδια τα πράγματα.
Ωστόσο, μία τέτοια ρύθμιση πολιτικά θα είχε μόνο μειονεκτήματα για την ελληνική κυβέρνηση. Πρώτον, γιατί θα έφερνε λίγα κεφάλαια πίσω στη χώρα και δεύτερον, θα δυσκόλευε την εφαρμογή μιας μελλοντικής φορολογικής αμνηστίας την οποία η κυβέρνηση έχει επιδιώξει. Επιπλέον, η ανταλλαγή πληροφοριών, που ήδη εφαρμόζεται, θα έδιωχνε πρόσθετα κεφάλαια σε άλλους φορολογικούς παραδείσους.
