ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ-ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Την ερχόμενη Τετάρτη, 5 Μαρτίου, θα κατατεθεί στο Κολέγιο των Επιτρόπων της Ευρωπαϊκής Ενωσης μία πρωτοποριακή πρόταση. Για πρώτη φορά συνεργάζονται δύο μεγάλοι τομείς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αυτός της Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφάλειας, της Κάθριν Αστον, και αυτός της Ελληνίδας επιτρόπου Θαλάσσιων Υποθέσεων και Αλιείας, Μαρίας Δαμανάκη. Οι δύο γυναίκες ένωσαν τις δυνάμεις τους και ύστερα από ενασχόληση σχεδόν ενός έτους θα καταθέσουν την πρότασή τους για μια πιο ολιστική προσέγγιση της θαλάσσιας πολιτικής της Ευρώπης. Η «Κ» πήρε στα χέρια της την πρότασή τους πριν ακόμη κατατεθεί στην Κομισιόν και παρουσιάζει σήμερα για πρώτη φορά τα πιο σημαντικά στοιχεία της, τα οποία είναι:
1. Συνεργασία εντός συνόρων Ε.Ε. για την ασφάλεια των θαλασσών. Η πρόταση προβλέπει ότι, αφού «κάθε χώρα έχει το δικό της σύστημα για τη θαλάσσια ασφάλειά της, θα μπορούσε αυτό το σύστημα να γίνει πολύ ισχυρότερο αν όλες οι χώρες της Ε.Ε συνεργάζονταν καλύτερα» και περιόριζαν τα στεγανά που διαθέτουν. Ο σκοπός δεν είναι να αλλάξουν οι ευρωπαϊκές δομές ή να χτιστεί ένα καινούργιο υπερ-δίκτυο, αλλά να εντοπιστούν ποιες από αυτές θα μπορούσαν να λειτουργούν καλύτερα μέσα από συνεργασίες στην Ε.Ε. Συγχρόνως, «η Ευρώπη θα ήταν πολύ πιο ισχυρή και τα συμφέροντά της καλύτερα προστατευμένα εάν μιλούσε με μία φωνή στους διεθνείς της εταίρους».
2. Κοινή πολιτική εκτός συνόρων Ε.Ε. Οι δύο επίτροποι προτείνουν «επιχειρήσεις συνεργασίας», όπως ήταν η «επιχείρηση Αταλάντα», για την αντιμετώπιση της πειρατείας στις ακτές της Σομαλίας. Ενα τέτοιο μοντέλο θα μπορούσε να εφαρμόζεται και σε άλλες κοινές επιχειρήσεις εξυπηρετώντας ευρωπαϊκά συμφέροντα.
3. Συνεργασία στρατιωτικών και πολιτικών Αρχών. Προτείνονται κοινές ασκήσεις του πολεμικού ναυτικού αλλά και των πολιτικών Αρχών (π.χ. από τους λιμενικούς μέχρι τους ελεγκτές αλιείας) για τη διαμόρφωση μιας καινούργιας κουλτούρας συνεργασίας που τώρα δεν υπάρχει ανάμεσα στα κράτη-μέλη. Να θεσπιστεί, δηλαδή, μία κοινή αμυντική πολιτική, για να παραμείνει με αυτόν τον τρόπο η Ευρώπη παγκόσμια ναυτιλιακή δύναμη. Συγχρόνως, να ξεκινήσει ευρωπαϊκός σχεδιασμός μιας κοινής εξωτερικής πολιτικής για αντιμετώπιση απειλών στη θάλασσα. Στην πρόταση των επιτρόπων γίνεται ιδιαίτερη αναφορά για την ανάγκη θέσπισης ΑΟΖ. «Η έλλειψη συμφωνίας για τις θαλάσσιες ζώνες, όπως η οριοθέτηση των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών, μπορεί να αποτελεί πρόσθετη απειλή σε ορισμένες περιοχές όπως η Μεσόγειος», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
4. Ανταλλαγή πληροφοριών. Ενα από τα πιο σημαντικά σημεία της πρότασης αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών. Τα κράτη-μέλη θα κληθούν έως το τέλος του 2014 να μοιράζονται πληροφορίες, στρατιωτικές και πολιτικές υπηρεσίες στο ευρωπαϊκό σύστημα επιτήρησης των συνόρων και να βρίσκονται σε συχνή επαφή για τον συντονισμό τους. Πληθώρα ευρωπαϊκών υπηρεσιών από τη Frontex μέχρι την ESA (υπεύθυνη για την ανάπτυξη αμυντικών ικανοτήτων) έχουν κοινά στοιχεία και πολλές φορές δεν βρίσκονται σε επικοινωνία. Η ανταλλαγή πληροφοριών θα τις έκανε πολύ πιο αποδοτικές.
5. Ερευνα και εκπαίδευση. Οι δύο επίτροποι θεωρούν πολύ σημαντική τη θέσπιση κοινής ναυτικής εκπαίδευσης σε θέματα ασφάλειας, και στο μέλλον παροχή αυτής της εκπαίδευσης ακόμη και σε μέλη τρίτων χωρών ώστε να υπάρξουν κοινά πρότυπα εκπαίδευσης παγκοσμίως.
Συγχρόνως στην πρόταση προβλέπεται η θεμελίωση μιας κοινής πολιτικοστρατιωτικής ατζέντας για έρευνα στη θαλάσσια ασφάλεια. Ετσι, δεν θα επαναλαμβάνονται οι ίδιες έρευνες σε άλλα κράτη-μέλη, αλλά θα βελτιώνεται και η αποτελεσματικότητα των ίδιων των ερευνών. Η πρόταση αυτή αποτελεί ένα πρόπλασμα για περαιτέρω συνεργασίες ανάμεσα στους δύο κόσμους της θάλασσας – τον στρατιωτικό και τον εμπορικό. Από τη στιγμή που θα υιοθετηθεί, οι δυνατότητες φαίνεται να είναι άπειρες.