Αρχές Μαρτίου. Η τρόικα επιστρέφει στην Αθήνα με άγριες διαθέσεις.
«Δεν υπάρχει δυνατότητα διανομής πλεονάσματος, να το πείτε στον Σαμαρά» είναι η φράση που επαναλαμβάνει ο κ. Πόουλ Τόμσεν προς τους Γ. Στουρνάρα, Χρ. Σταϊκούρα και Στ. Παπασταύρου, επιδιώκοντας από την αρχή να ακυρώσει τη βασική πολιτική επιδίωξη και εξαγγελία της κυβέρνησης. «Δεν υπάρχει πλεόνασμα, να το πείτε στον Σαμαρά» τονίζει για τρίτη φορά ο κ. Τόμσεν, πριν διακοπεί από τον σύμβουλο του πρωθυπουργού: «Εγώ να ζητήσω από τον Σαμαρά να κάνει και δέκα πους απς φωνάζοντας “δεν υπάρχει πλεόνασμα”, αλλά τώρα ελάτε να κλείσουμε τα υπόλοιπα».
Η επιλογή αυτή ίσως έκρινε και τη διαπραγμάτευση. Η Αθήνα, παρά τις σχετικές εισηγήσεις, αποφάσισε να μην προχωρήσει σε ρήξη με την τρόικα για το πλεόνασμα, αλλά να το αφήσει ως ζήτημα της… τελευταίας στιγμής, αφού πρώτα είχε «κλείσει» τις υπόλοιπες εκκρεμότητες. Η επικοινωνιακή και πολιτική αντεπίθεση της κυβέρνησης έλαβε σάρκα και οστά, όταν πλέον τα ανοικτά μέτωπα μεταξύ των δύο πλευρών είχαν περιοριστεί στο ζήτημα των απολύσεων στο Δημόσιο, στις ομαδικές απολύσεις στον ιδιωτικό τομέα, στο tool kit του ΟΟΣΑ και, φυσικά, στο πλεόνασμα.
Την Κυριακή 16 Μαρτίου, η συνάντηση της τρόικας με την ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης είναι εκρηκτική. Τον ρόλο του «κακού» αντί για τον κ. Ματία Μορς, ο οποίος πίεζε μέχρι τότε ασφυκτικά για τις μεταρρυθμίσεις, ανέλαβε ο κ. Τόμσεν. Ζήτησε πλήρη εφαρμογή της έκθεσης του ΟΟΣΑ, δηλαδή απελευθέρωση του ωραρίου τις Κυριακές, νέες παρεμβάσεις στα φορτηγά αλλά και κατάργηση όλων των υπέρ τρίτων φόρων. «Δεν μπορούμε να συζητάμε με εκβιασμούς, κάποια θέματα δεν περνάνε από τη Βουλή, είναι απόφαση των δύο αρχηγών και δεν αλλάζει» απάντησε ο εμφανώς εκνευρισμένος Κωστής Χατζηδάκης.
Η ένταση συνεχίστηκε, ώρες αργότερα, στην κλειστή διαπραγμάτευση που ξεκίνησε στις 3.50 τα ξημερώματα της Δευτέρας. Από τη μία οι Τόμσεν, Μαζούχ, Μορς, από την άλλη οι Στουρνάρας, Σταϊκούρας, Παπασταύρου. «Δεν υπάρχει πλεόνασμα προς διανομή» επανέλαβε ο κ. Τόμσεν, με τον Γιάννη Στουρνάρα να απαντά: «Η συμφωνία είναι συμφωνία, χωρίς πλεόνασμα δεν υπάρχει συμφωνία. Ας βγούμε να το ανακοινώσουμε». «Υπάρχουν 6 δισ. ευρώ έτοιμα να πέσουν στην ελληνική οικονομία (σ.σ.: ανακεφαλαιοποίηση Eurobank, Πειραιώς και Alpha αλλά και η δοκιμαστική έκδοση του ελληνικού Δημοσίου ύψους 2 δισ.) και εσείς συζητάτε για τα 500 εκατομμύρια;» πρόσθεσε η ελληνική πλευρά. Ο Τόμσεν αλλάζει θέση. Αναγνωρίζει μεν πλεόνασμα, αλλά δηλώνει πως «οι ταμειακές ροές δεν επιτρέπουν διανομή». «Αυτά που θέλουν να διανείμουν οι Ελληνες, θα πρέπει να προέλθουν από νέο δανεισμό», είναι η γραμμή του Ταμείου προς την Ευρωζώνη.
Ηταν το σημείο που άναψαν τα τηλέφωνα και ο πρωθυπουργός, ο οποίος είχε απευθείας και συνήθως διά ζώσης ενημέρωση για κάθε βήμα της διαπραγμάτευσης, είπε το «ή ταν ή επί τας». Σε λίγες ώρες από το γραφείο Σταϊκούρα είχαν σταλεί σε Βρυξέλλες και ευρωπαϊκές πρωτεύουσες τα στοιχεία με τις ταμειακές ροές που ακύρωναν τη θέση του ΔΝΤ. Βερολίνο, Παρίσι, Χάγη και Ελσίνκι είχαν ενημερωθεί απευθείας, ενώ ο Αντώνης Σαμαράς είχε μακρά συνομιλία με τον Εμανουέλ Μπαρόζο. Η μάχη είχε κερδηθεί και η τελική συμφωνία γράφτηκε λίγες ώρες μετά, με αμοιβαίους συμβιβασμούς: αντί των 10.000 απολύσεων που ζητούσε το ΔΝΤ για το 2015, η Αθήνα υιοθέτησε έναν ενδεικτικό στόχο 2.000 απομακρύνσεων για πειθαρχικούς λόγους. Αντί της νομοθέτησης της απελευθέρωσης των ομαδικών απολύσεων, από τον Ιούνιο, επελέγη η διαιτησία του ILO, ενώ ανέβηκε το ποσοστό υλοποίησης του tool kit καθώς συζητήθηκε μέχρι και το καθεστώς μίσθωσης λιμουζίνων!
Η επισημοποίηση της συμφωνίας ήρθε το μεσημέρι της Τρίτης από τον κ. Αντώνη Σαμαρά. Περίπου 36 ώρες αργότερα επιβεβαιώθηκε από την τρόικα καθώς παρέμενε προβληματική η διατύπωση για το θέμα των τραπεζών, που παραλίγο να τινάξει στον αέρα τη διαπραγμάτευση. Οσοι είχαν δει, μετά τη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες, τον Αντώνη Σαμαρά να συνομιλεί επί μακρόν με τον κ. Μάριο Ντράγκι στις θέσεις που προορίζονται για τους συμβούλους των ηγετών, δεν μπορούσαν να υποπτευθούν ότι εκείνη η συζήτηση αποδείχθηκε κρίσιμη. Διότι, παρά τις αστοχίες της ελληνικής πλευράς, οι διαρροές του ΔΝΤ για απαιτήσεις ανακεφαλαιοποίησης 20 δισ. ερμηνεύτηκαν ως «πρόκληση» όχι μόνον από τις Βρυξέλλες αλλά και από τη Φρανκφούρτη, που έδωσαν σήμα να κλείσει η συζήτηση…