Την ελληνική κρίση χρέους την έχει ζήσει από την αρχή, από κοντά και από όλες τις πλευρές. Ισως είναι ο μοναδικός που είχε συμμετοχή σε όλες τις κρίσιμες αποφάσεις. Ενας εκ των σχεδιαστών του πρώτου PSI, σχεδιαστής και υπεύθυνος υλοποίησης του προγράμματος επαναγοράς ομολόγων τον Δεκέμβριο του 2012 και ο άνθρωπος που τοποθέτησε ξανά την Ελλάδα στον χάρτη των αγορών. Πρόκειται για τον επικεφαλής του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ), κ. Στέλιο Παπαδόπουλο. Γαλλοτραφής, με χρόνια θητείας σε σημαντικές θέσεις επενδυτικών τραπεζών και πρόσωπο που οι επενδυτές σέβονται και εμπιστεύονται.
Το καλοκαίρι του 2012 το επιτελείο του πρωθυπουργού τον προσέγγισε για να βολιδοσκοπήσει τις προθέσεις του γύρω από την ανάληψη των σημερινών του καθηκόντων. Δεν είναι πάντα εύκολο να «τραβήξεις» ένα αναγνωρισμένο στέλεχος της αγοράς σε μία θέση της ελληνικής διοίκησης. Ωστόσο, άτομα από το περιβάλλον του κ. Παπαδόπουλου αναφέρουν ότι μετά τη συνάντηση που είχε με τον κ. Σαμαρά, αποφάσισε ότι θέλει να αναλάβει τα ηνία του ΟΔΔΗΧ.
Ο λόγος; Η πρόκληση. Από τότε ήξερε ότι με την τοποθέτησή του στον ΟΔΔΗΧ θα πρέπει να φέρει εις πέρας έναν άθλο για τα δεδομένα της εποχής. Να επαναφέρει την Ελλάδα στις αγορές. Για να γίνει αντιληπτό τι σήμαινε αυτός ο στόχος το καλοκαίρι του 2012, να υπενθυμίσουμε ότι η χώρα μόλις είχε εξέλθει μιας διπλής εκλογικής αναμέτρησης, το σενάριο εξόδου από την Ευρωζώνη ήταν υπαρκτό στους κόλπους της Ευρώπης, η τιμή του ελληνικού ομολόγου ήταν στα ιστορικά χαμηλά επίπεδα των 18 λεπτών ανά 1 ευρώ και τα spreads στα υψηλά επίπεδα των 2.500 μονάδων βάσης.
Το σχέδιο, όμως, υπήρχε. Χωρίς φυσικά να μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια το πότε θα επανέλθει στις αγορές η Ελλάδα. Ο κ. Παπαδόπουλος ανέλαβε ανεπίσημα τον ρόλο του επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ από τα τέλη Σεπτεμβρίου 2012. Επισήμως, ανέλαβε στα τέλη Νοεμβρίου. Και μέσα σε περίπου 20 ημέρες κλήθηκε να οργανώσει και να εκτελέσει το πρόγραμμα επαναγοράς των ελληνικών ομολόγων που ζητούσε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) για να παραμείνει στο ελληνικό πρόγραμμα.
Το πρόγραμμα πέτυχε τον στόχο του. Πρόσωπα στο στενό περιβάλλον του κ. Παπαδόπουλου υποστηρίζουν ότι από τότε άρχισε να δουλεύει το σχέδιο για την έκδοση νέου ομολόγου. Για να φθάσουμε στο σήμερα, υπήρξαν πολλά στάδια και πολλές αναποδιές. Ο ίδιος δεν εμφανίστηκε ποτέ μπροστά στις κάμερες, ούτε καν τις φωτογραφικές (για αυτό δεν υπάρχει και φωτογραφία του), αλλά έκανε όλη τη «βρώμικη» δουλειά. Οι μηχανές δούλεψαν στο «φουλ», όμως, από το καλοκαίρι του 2013 μέχρι και χθες αργά το βράδυ.
Μέσα σε 9-10 μήνες ταξίδεψε στη Νέα Υόρκη, το Λονδίνο, τη Φρανκφούρτη αρκετές φορές, ενώ συνολικά συναντήθηκε κατά μόνας με περισσότερους από 180 ξένους επενδυτές. Αυτό εξηγεί σε μεγάλο βαθμό την ύπαρξη άνω των 600 προσφορών από διαφορετικούς επενδυτές στη χθεσινή δημοπρασία του νέου ομολόγου. Εξηγεί, επίσης, και το ύψος των προσφορών που ξεπέρασε τα 20 δισ. ευρώ και κάθε προσδοκία.
Ο κ. Παπαδόπουλος, όμως, δεν ήταν μόνος του σε αυτό το εγχείρημα. Ηταν σίγουρα το πρόσωπο που το πίστεψε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο ευθύς εξαρχής, όπως παραδέχονται όλοι στο υπουργείο Οικονομικών, αλλά είχε συμπαραστάτες τόσο στο Μέγαρο Μαξίμου όσο και στην πλατεία Συντάγματος. Είχε την απόλυτη στήριξη του πρωθυπουργού και του υπουργού Οικονομικών, κ. Γ. Στουρνάρα καθ’ όλη τη διάρκεια των τελευταίων μηνών, οι οποίοι επί της ουσίας επόπτευαν την όλη προσπάθεια.
Ο κ. Πάνος Τσακλόγλου
Από άλλο πόστο -εξίσου σημαντικό- ο στενός σύμβουλος του κ. Στουρνάρα και επικεφαλής του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, κ. Πάνος Τσακλόγλου, διασφάλιζε ότι τα ελληνικά αιτήματα και επιδιώξεις προωθούνται με τον σωστό τρόπο στην Ευρώπη. Πρόκειται για τον εκπρόσωπο της Ελλάδας στην προπαρασκευαστική ομάδα του Εurogroup (το γνωστό ως Euroworking Group) ο οποίος διαχειριζόταν τις σχετικές διαπραγματεύσεις για τη νέα έκδοση με τους Ευρωπαίους και την τρόικα. Τα δύο υψηλόβαθμα στελέχη του οικονομικού επιτελείου ήταν σε ανοικτή επικοινωνία κάθε φορά που η συζήτηση περιστρεφόταν γύρω από αυτά τα ζητήματα για να αντιμετωπίσουν τις ουκ ολίγες αρνητικές αναφορές της τρόικας. Εξάλλου, μέχρι το τέλος του 2013 η τρόικα δεν συμφωνούσε με την έκδοση του νέου ομολόγου. Και πείσθηκε για τη σκοπιμότητα και τη χρησιμότητα αυτής, λίγες ημέρες πριν ολοκληρωθεί η τελευταία αξιολόγηση. Οταν, δηλαδή, ο κ. Στουρνάρας απέδειξε ότι δημοσιονομικά η χώρα έχει επιτύχει ένα πρωτοφανές πρωτογενές πλεόνασμα και η κυβέρνηση δεσμεύθηκε ότι το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων θα προχωρήσει.
Για τη νέα έκδοση, ο κύβος ερρίφθη στο Εurogroup της Αθήνας. Εκεί ο κ. Στουρνάρας και ο κ. Τσακλόγλου εξασφάλισαν τη στήριξη της Ευρωζώνης και ο κ. Παπαδόπουλος πήρε το οριστικό «πράσινο φως» για να μετατρέψει τις προσπάθειες των τελευταίων μηνών στην χθεσινή επιτυχημένη ομολογιακή έκδοση.
Επόμενος στόχος τους, η διασφάλιση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους.